Του Δημήτρη Αντωνίου,
Καθηγητή Αγγλικής, Β.Α., Kατόχου Masters Παιδαγωγικής και Γλωσσολογίας
aglo.academia@gmail.com
Παρά το γεγονός που εκατομμύρια Έλληνες εκκλησιάζονται, άλλοι αρκετά συχνά, άλλοι πολύ συχνά, άλλοι περισσότερο κλπ., εν τούτοις, υποθέτω, λίγοι είναι αυτοί οι οποίοι συνειδητοποιούν τον πνευματικό πλούτο της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Το κείμενο που ακολουθεί αποσκοπεί να επισημάνει και να αναδείξει αυτόν τον πνευματικό πλούτο, ο οποίος από πολλούς, είτε δεν εκτιμάται δεόντως, είτε περνά σχετικά απαρατήρητος. Αρχίζουμε λοιπόν καταγράφοντας μία –μία τις διάφορες πτυχές αυτού του πνευματικού πλούτου.
1.- Μυθολογία. Ο Αδάμ και η Εύα Versus Δευκαλίων και Πύρρα. Σύμφωνα με την εβραϊκή θρησκεία, ο Αδάμ και η Εύα, ήταν οι πρωτοπλάστες, στην ουσία ήταν οι πρωτοπλασμένοι, διότι αυτοί πρωτοπλάστηκαν, δεν πρωτοέπλασαν. Στην ελληνική μυθολογία το αντίστοιχο ζευγάρι ήταν ο Δευκαλίων και η Πύρρα. Άρα έχουμε κοινή αφετηρία με τους Εβραίους, τη μυθολογία.
2.- Μουσική. Θρησκεία ή Θεία Λειτουργία χωρίς μουσική δεν νοείται. Φαντάζεστε να πάτε σε μία εκκλησία που δεν έχει ψάλτη ή που ο ιερέας δεν ξέρει να ψέλνει; Ένας καλός ψάλτης και ένας ιερέας με καλή φωνή είναι ότι καλύτερο για τους πιστούς! Η μουσική σαγηνεύει, είτε την ακούμε από μουσικά όργανα, είτε από τον ψάλτη ή τον παπά και όταν συνοδεύεται με μία καλή φωνή, πάντα μας συγκινεί.
3.- Θέατρο. Το σύγχρονο θέατρο, δηλαδή η υποκριτική, χρωστάνε τη διάσωσή τους στη θρησκεία και συγκεκριμένα στη Θεία Λειτουργία. Για εκατοντάδες χρόνια το αρχαίο ελληνικό θέατρο είχε δώσει τη θέση του στη θρησκεία και χάρις αυτής διασώθηκε.
4.- Νομική. Ο Μωυσής, αδιαμφισβήτητα υπήρξε ένας από τους κορυφαίους νομοθέτες του κόσμου και χάρις αυτού, ακόμα και σήμερα, τόσο οι Εβραίοι όσο και οι Χριστιανοί έχουν τις δέκα εντολές του Μωυσή ως τους κανόνες των θρησκευμάτων τους. Αλλά και οι Πατέρες της χριστιανοσύνης δεν έχαναν την ευκαιρία να λένε στους πιστούς τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται, πως θα αμειφθούμε αλλά και πως θα τιμωρηθούμε, εάν παραβλέπουμε τις εντολές, όχι μόνον του Θεού αλλά και άλλων Αγίων.
5.- Ρητορική. Η εκκλησία το ονομάζει ποιμαντική ή κήρυγμα. Ωστόσο όπως και να το ονομάσουμε η αξία του καλού λόγου δεν μεταβάλλεται. Η ρητορική συγγενεύει άμεσα με τον ομιλητή και την ορθή χρήση του λόγου. Και ποιος Έλληνες δε θυμάται τα καταπληκτικά κηρύγματα του μακαριστού Χριστόδουλου; Αλλά και ποιος μπορεί να μένει ασυγκίνητος από τους λόγους του Παναγιωτάτου Πατριάρχου μας, παρά το βάρος των ετών που φέρει στους ώμους του!
6.- Ψυχολογία. Ένας καλός και σύγχρονος ιερέας πρέπει να γνωρίζει αρκετά πράγματα ψυχολογίας, ιδιαίτερα όταν ο ίδιος κάνει και χρέη εξομολογητού και αντιμετωπίζει πλείστες περιπτώσεις ανθρώπων που ψάχνουν να βρουν παρηγοριά, στήριξη, ελπίδα και δύναμη στον πνευματικό τους πατέρα.
7.- Κοινωνιολογία. Όπως και να το εξετάσουμε ο εκκλησιασμός εμπεριέχει και ένα σημαντικό μέρος κοινωνικότητας και κοινωνιολογίας. Φοράμε τα καλά μας ρούχα όταν πάμε στην εκκλησία, εκεί συναντάμε τους φίλους μας, τους γνωστούς μας και τους άλλους εκκλησιαζόμενους, τους οποίους βλέπουμε συχνά στην εκκλησία.
Στις ελληνοθρόδοξες εκκλησίες της Αμερικής, Βορείου και Νοτίου, μετά τη Θεία Λειτουργία ο καφές είναι επιβεβλημένος και καθιερωμένος. Αυτή η δραστηριότητα της εκκλησίας δίνει την ευκαιρία στους εκκλησιαζόμενους να ανταλλάξουν και μία κουβέντα μεταξύ τους και να συσφίγγουν τις σχέσεις τους. Μακάρι κάτι παρόμοιο να καθιερώνετο και σε όλες τις εκκλησίες της Ελλάδος.
8.- Δημόσιες σχέσεις. Δεν είναι ούτε αθέμιτο, ούτε ανήθικο, ένα είδος δημοσίων σχέσεων να λαμβάνει χώρα στο χώρο της εκκλησίας και των εκκλησιαστικών δραστηριοτήτων. Η εκκλησία, ως χώρος πολλαπλών εκδηλώσεων, Θείας Λειτουργίας, εορτών και εκτέλεσης μυστηρίων, γάμους, βαφτίσεις, κλπ., ταυτόχρονα προσφέρεται και ως χώρος δημοσίων σχέσεων. Τι σημαίνει δημόσιες σχέσεις; Είναι οι σχέσεις επαγγελματιών με τους πελάτες ή τους εν δυνάμει πελάτες. Όλοι οι πιστοί δεν είναι απαραίτητο να είναι και πολύ πιστοί, αλλά μπορεί να είναι και πιστοί και σωστοί επαγγελματίες στις επιχειρήσεις τους.
Ας μην ξεχνάμε πως οι δημόσιες σχέσεις έχουν άμεση σχέση με τις κοινωνικές σχέσεις. Δε νοείται δημόσιες σχέσεις διαζευγμένες από τις κοινωνικές σχέσεις. Στην εκκλησία δεν πάμε με τα καθημερινά μας ρούχα, αλλά φοράμε τα καλύτερά μας, διότι εκεί αφενός μεν θα δείξουμε τι φοράμε, αφετέρου θα κάνουμε και λίγη επίδειξη της μόδας που ακολουθούμε.
9.- Τέχνη – Ζωγραφική. Αναμφίβολα ένα από τα πλέον εντυπωσιακά στοιχεία της ελληνικής Ορθόδοξης εκκλησίας είναι η τέχνη της ζωγραφικής, η οποία δεσπόζει πολύ περισσότερο από 1000 χρόνια και που περίφημοι ζωγράφοι της Αναγέννησης, και όχι μόνο, αφιέρωσαν ολόκληρη τη ζωή τους στη θρησκευτική ζωγραφική της χριστιανοσύνης. Η ζωγραφική τέχνη της ελληνικής Ορθόδοξης εκκλησίας περιλαμβάνει ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων, μερικές φορές και ακραίων, που κυμαίνονται από Αγγέλους, Αρχαγγέλους, Αγίους και Μάρτυρες, έως και χάρους, διαβόλους και τρισκατάρατους.
10.- Λατρεία. Η ελληνική Ορθόδοξη εκκλησία είναι ο κατ’ εξοχήν χώρος λατρείας των Ελλήνων Ορθοδόξων Χριστιανών. Εκεί συρρέουν τα πλήθη κάθε φορά που η εκκλησία ανοίγει τις πύλες της, άσχετα εάν πρόκειται περί Όρθρου ή Εσπερινού, γιορτής ή Κυριακής. Εκεί οι πιστοί βρίσκουν καταφύγιο και θεραπεία ψυχής. Εκεί ακόμα και οι αμφισβητίες ή και οι ημιάπιστοι ή ημιάθεοι καταφεύγουν να βρουν βάλσαμο παρηγορίας και ελπίδας.
11.- Βελτίωση της καθημερινής μας ελληνικής γλώσσας. Εάν κάνουμε μία ταξινόμηση των διαφόρων γλωσσών ή διαλέκτων της ελληνικής γλώσσας, αρχίζοντας από την ομηρική μέχρι τη σημερινή γλώσσα των Ελλήνων, η Αλεξανδρινή η κοινή ή η γλώσσα του Ευαγγελίου και της Αγίας Γραφής, θα είναι με απόλυτη βεβαιότητα η πλησιέστερη στη νέα ελληνική γλώσσα. Είναι απορίας άξιον γιατί η εκκλησία της Ελλάδος δεν κάνει μία προσπάθεια, ώστε η γλώσσα της εκκλησίας να είναι και η γλώσσα του λαού. Όταν πριν από αρκετά χρόνια έγινε προσπάθεια καθιέρωσης της καθαρευούσης, τότε μεγάλο μέρος, ίσως το μεγαλύτερο, του ελληνικού πληθυσμού δεν γνώριζε ούτε νέα ελληνικά και μιλούσαν τη λεγόμενη μαλλιαρή, σε αντίθεση με την καθαρεύουσα που ήταν η γλώσσα των μορφωμένων. Σήμερα με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δηλαδή τα social media, μία νέα προσπάθεια καθιέρωσης της γλώσσας της εκκλησίας θα είχε πολύ περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας.
Καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας σημαίνει και καλύτερη απόκτηση ή κατάκτηση μιας δεύτερης γλώσσας. Αλλά και το αντίθετο ισχύει, κατάκτηση μιας δεύτερης γλώσσας βελτιώνει σε μέγιστο βαθμό και τη μητρική μας γλώσσα. Πλήθος πρώην μαθητών μου βελτίωσαν τα ελληνικά τους σε αξιοθαύμαστο βαθμό.
