Του Δημήτρη Αντωνίου,
Καθηγητή Αγγλικής, Β.Α., Kατόχου MastersΠαιδαγωγικής και Γλωσσολογίας
aglo.academia@gmail.com
Λαμβάνοντας αφορμή από τις πρόσφατες δηλώσεις του Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνατίου (ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 5-10-2020) σχετικά με τους ιερείς της Ελλάδος, ότι «η Εκκλησία χρειάζεται ποιμένες με νέες αντιλήψεις στον τρόπο, τη σκέψη και τη δράση», αισθάνθηκα την ανάγκη να γράψω το παρόν κείμενο, το οποίο πηγάζει από προσωπική μου εμπειρία, ως φοιτητής στο τότε Ελληνικό Κολλέγιο «Ο Τίμιος Σταυρός», σημερινό Ελληνικό Πανεπιστήμιο στο BROOKLINE της Βοστόνης, ΗΠΑ. Παρεμπιπτόντως, η κ. Νίκη Κεραμέως, υπουργός Παιδείας, εξήγγειλε την χρηματοδότηση αυτού του ιδρύματος με 2 εκατ. ευρώ ετησίως, και η χρηματοδότηση άρχισε από το 2019!
Μια σύντομη ιστορική αναδρομή
Εάν δεν με απατά η μνήμη μου, αυτό το Ελληνο-Ορθόδοξο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ιδρύθηκε στην δεκαετία του 1950 από τον τότε Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα, ως Ελληνική Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή, «Ο Τίμιος Σταυρός».
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, ο τότε Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής Ιάκωβος, ο οποίος έμεινε στην ιστορία για την προσφορά του στην Ελληνο-Αμερικανική εκκλησία, με πλήθος Ελληνο-Αμερικανούς μεγαλοδωριτές, το Ίδρυμα εξελίχθηκε σε ένα σοβαρό πανεπιστημιακού επιπέδου σχολείο και έλαβε πιστοποίηση – αναγνώριση accreditation από τον Οργανισμό New England Board of Higher Education for Colleges and Universities, Επιτροπή Αξιολόγησης Ανώτατης Εκπαίδευσης Κολλεγίων και Πανεπιστημίων της Νέας Αγγλίας. Με άλλα λόγια, η ίδια επιτροπή αξιολογεί το Harvard, το M.I.T., το Πανεπιστήμιο της Βοστόνης και εκατοντάδες άλλα ιδρύματα σε πέντε πολιτείες- States της Νέας Αγγλίας.
Το Κολλέγιο –Πανεπιστήμιο είναι χτισμένο πάνω σε έναν πανέμορφο λόφο στην περιοχή της Βοστόνης, σε μία έκταση αρκετών εκατοντάδων χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων και περιβάλλεται από πλούσια βλάστηση.
Φοιτητική ζωή και διάρκεια σπουδών
Αυτό το Ελληνο-Αμερικάνικο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα διαιρείται σε δύο τμήματα:
Α) Το 4ετές πρόγραμμα γενικών σπουδών, το οποίο οδηγεί στην απόκτηση του Bachelor, προμεταπτυχιακό πτυχίο, για την ολοκλήρωση του οποίου απαιτούνται 130 credits – διδακτικές μονάδες, δηλαδή 4 χρόνια συνεχούς και πλήρους φοίτησης. Η παρουσία των φοιτητών σε όλα τα μαθήματα είναι υποχρεωτική, και ο αριθμός των φοιτητών σε κάθε τμήμα δεν ξεπερνά τους 30!
Β) Το θεολογικό τμήμα είναι συνέχεια της 4ετούς φοίτησης και έχει διάρκεια 3 έτη συνεχούς και πλήρους φοίτησης και η ολοκλήρωση των σπουδών οδηγεί στην απόκτηση του Master in Theology, δηλαδή μεταπτυχιακό στην Θεολογία. Εν ολίγοις, οι ορθόδοξοι ιερείς της Αμερικής τυγχάνουν 7ετούς πανεπιστημιακής μόρφωσης και τέλεια γνώση της Αγγλικής, της Ελληνικής, αλλά και της Αλεξανδρινής γλώσσας, δηλαδή την γλώσσα του Ευαγγελίου και της Αγίας Γραφής.
Εκτός των ιεροσπουδαστών – υποψηφίων ιερέων για τις εκκλησίες της Βορείου και Νοτίου Αμερικής – το Κολλέγιο- Πανεπιστήμιο στα 4 πρώτα χρόνια είναι αφιερωμένο και στην εκπαίδευση των διδασκαλισσών, οι οποίες θα υπηρετήσουν στα χιλιάδες σχολεία που λειτουργούν σε όλες τις ελληνικές ενορίες – εκκλησίες της Αμερικής. Με άλλα λόγια το Ίδρυμα λειτουργεί και ως Ακαδημία για δασκάλες των ελληνικών σχολείων.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών τόσο οι υποψήφιοι ιερείς και οι εκκολαπτόμενες δασκάλες των ελληνικών σχολείων έχουν την ευκαιρία να γνωριστούν, να ερωτευτούν και να αποτελέσουν ιδανικά ζεύγη ιερέων και πρεσβυτέρων.
Οι φοιτητές και φοιτήτριες του Κολλεγίου – Πανεπιστημίου είναι οικότροφοι και αυτό σημαίνει πως ζουν στο ίδρυμα καθ’ όλη τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους, κάτω από τους rules and regulations – τους κανόνες και περιορισμούς του Ιδρύματος. Σε κάποια συγκεκριμένη πρωινή ώρα σημαίνει εγερτήριο και στη συνέχεια ακολουθεί Όρθρος στο εξωκλήσι του Ιδρύματος, ο οποίος είναι υποχρεωτικός για όλους. Μετά την ακολουθία του Όρθρου, σερβίρεται πρωινό για όλους στην τραπεζαρία και ακολουθούν τα μαθήματα στις τάξης, υποχρεωτικά για όλους. Γύρω στις 12 με 1 το μεσημέρι σερβίρεται lunch, δηλαδή μεσημεριανό γεύμα και κατόπιν μελέτη μέχρι την ώρα του Εσπερινού, όπου και πάλι η παρακολούθηση είναι υποχρεωτική για όλους. Μετά τον Εσπερινό ακολουθεί δείπνο και στη συνέχεια μελέτη έως ότου σημάνει ώρα για ύπνο.
Πέραν της πανεπιστημιακής και ακαδημαϊκής κατάρτισης, οι υποψήφιοι ιερείς Ορθόδοξοι της Αμερικής εκπαιδεύονται στη σωματική και πνευματική πειθαρχία, στην ποιμαντική, στην εξομολόγηση και γενικά ό,τι απαιτείται να γνωρίζει ένας σύγχρονος ιερέας και μία αντάξια πρεσβυτέρα.
Οι πνευματικές και εκπαιδευτικές διαφορές μεταξύ ιερέα και πρεσβυτέρας δεν πρέπει να είναι σημαντικές, διότι αμφότεροι αποτελούν, ή τουλάχιστον θα έπρεπε να αποτελούν, παράδειγμα προς μίμηση και όχι να δίνουν την εικόνα όπως παρουσιάζεται στο σήριαλ «Το Καφέ της Χαράς», όπου η «πρεσβυτέρα» είναι η «αρχι-κοτσομπόλα» του Κολοκοτρωνιτσίου, αλλά και ο παπάς δεν πάει πίσω, κατεβάζοντας το ένα «κατρούτσο» μετά το άλλο.
Ο ελληνικός κλήρος
Οι ιερείς, ή κατά τον Μητροπολίτη μας, οι ποιμένες, οι διαφορές μεταξύ ποιμένων της ελληνικής εκκλησίας ποικίλουν σημαντικά. Υπάρχουν ιερείς των οποίων η μόρφωσή τους, η παιδεία τους, το ήθος τους και το ύφος τους αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση και θαυμασμού. Απεναντίας, υπάρχει και μία ισχνή, υποθέτω, μειοψηφία, η οποία αμαυρώνει και την εικόνα των πολλών και διακεκριμένων ιερέων, και καθώς φαίνεται σε αυτούς απευθύνεται και ο Μητροπολίτης κ. Ιγνάτιος. Αυτή η ισχνή μειοψηφία τείνει να διχάσει τους πιστούς, και δυστυχώς μερικές φορές το επιτυγχάνει, εκφωνεί από άμβωνος λόγους πέραν της ειδικότητάς τους, του ρόλου τους και της αποστολής τους και επιβεβαιώνει το ρητό «Αρχή άνδρα δείκνυσι».
Δεν είμαι ο καθ’ ύλην αρμόδιος να υποδείξω ποιες αλλαγές πρέπει να λάβουν σάρκα και οστά στο σύγχρονο κλήρο της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας. Ωστόσο, ως εξ επαγγέλματος και εξειδίκευσης εκπαιδευτικός, η ταπεινή μου γνώμη είναι πως οι ιερείς ευρισκόμενοι εις τον άμβωνα και κηρύττοντας τον Θείο λόγο, ή ερμηνεύοντας τα λόγια του Χριστού, των Αποστόλων και των Ευαγγελιστών, να λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν τους πως το εκκλησίασμά τους δεν αποτελείται πάντοτε από αγράμματους γερόντους και γερόντισσες ή ΄΄αγράμματα΄΄ παιδιά, αλλά μεταξύ των εκκλησιαζομένων υπάρχουν πιστοί με πλατιά ακαδημαϊκή μόρφωση, οι οποίοι ακούγοντας ελαφρότητες απλά απομακρύνονται από την εκκλησία. Η έλλειψη αντίλογου του ακροατηρίου δεν μας καθιστά αυθεντίες επί παντός επιστητού.
Οι ιερείς, εκών άκον, συμβαίνει να επιτελούν και ρόλο εκπαιδευτικού, και παιδαγωγού και πνευματικού ηγέτη, συνεπώς καλά είναι να λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν τους το ακροατήριό τους.
Υ.Γ. Μερικές από τις πληροφορίες για τη λειτουργία του Ελληνικού Κολλεγίου – Πανεπιστημίου της Βοστόνης, μπορεί να είναι ανακριβείς, λόγω παρελεύσεως αρκετών ετών, ωστόσο ο βασικός ιστός των πληροφοριών παραμένει αναλλοίωτος. Ο γράφων φοίτησε επί τριετίαν στο αναφερόμενο πνευματικό ίδρυμα.
