Ο διακεκριμένος Βολιώτης ειδικός παθολόγος – διατροφολόγος υπογραμμίζει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ότι η σωστή διατροφή είναι ζήτημα μνήμης και εκπαίδευσης
Συνέντευξη στη ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει η παχυσαρκία, με τον δρ. Δημήτρη Δελλή να υπογραμμίζει ότι η σωστή διατροφή είναι ζήτημα μνήμης και εκπαίδευσης. Ο διακεκριμένος Βολιώτης ειδικός παθολόγος – διατροφολόγος μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ με αφορμή την περίοδο της Σαρακοστής, που άρχισε, επισημαίνοντας ότι οι βάσεις της σωστής διατροφής τίθενται από την παιδική ηλικία. Από τους πρωτοπόρους παθολόγους, που εξειδικεύτηκαν στη διατροφή και την παχυσαρκία, ο κορυφαίος επιστήμονας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας ότι η παχυσαρκία έχει λάβει, πλέον, διαστάσεις πανδημίας, ενώ συνιστά σε όλους μέτρο στην καθημερινή διατροφή και κυρίως άσκηση για τη θωράκιση της υγείας, που αποτελεί προτεραιότητα, ιδιαίτερα την περίοδο που διανύουμε.
Από την παιδική ηλικία τίθενται οι βάσεις της σωστής διατροφής;
Eίναι δεδομένο και αυτονόητο. Το σωματικό μας βάρος εξαρτάται από δύο παράγοντες, το dna και το περιβάλλον. Στο dna δεν μπορούμε να κάνουμε παρέμβαση, αλλά σίγουρα μπορούμε στο περιβάλλον. Ξέρουμε ότι ένα παιδάκι, που έχει τουλάχιστον έναν παχύσαρκο γονέα και είναι και από μόνο του παχύσαρκο, έχει 79% πιθανότητες να είναι παχύσαρκο και ως ενήλικος. Αυτό σημαίνει ότι το περιβάλλον έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία. Επίσης το παιδί μιμείται. Εξ ορισμού η παιδική ηλικία, η γονεϊκή συμπεριφορά και η οικογένεια δημιουργούν συμπεριφορές, που οδηγούν στην παχυσαρκία.
Οι μνήμες της παιδικής σας ηλικίας στον Βόλο, οι διατροφικές συνήθειες της οικογένειάς σας καθόρισαν τη μετέπειτα πορεία σας;
Τρώγαμε υγιεινά, αλλά προσπάθησα πολύ για να μάθω στη μητέρα μου να μαγειρεύει με λιγότερο λάδι. Στην πορεία της ζωής μου συνειδητοποίησα ότι κουβαλάμε ως Ελληνες την αίσθηση της αφθονίας και αυτό πρέπει σιγά – σιγά να αλλάξει.
Οσο για την πατρίδα μου, τον Βόλο, είναι ό,τι πιο αγαπημένο έχω. Επισκέπτομαι συχνά το πατρικό μου σπίτι, τη γειτονιά όπου μεγάλωσα στην περιοχή Τσιμπούκη. Ο Βόλος είναι η ψυχή μου όλη.
Συγκοινωνούντα δοχεία διατροφή και ψυχολογία;
Σημαντικός παράγοντας, που παχαίνουν οι άνθρωποι, είναι ότι τρώνε συναισθηματικά. Υπάρχουν κάποιες τροφές, που είναι το άμυλο, τα γλυκά, οι ξηροί καρποί, η μπανάνα και το αλκοόλ, οι οποίες ανεβάζουν την σεροτονίνη, την ορμόνη του στρες, της κατάθλιψης. Οταν στενοχωρηθεί κάποιος, πέφτει η σεροτονίνη και τότε αυτόματα ο εγκέφαλος αποζητεί αυτές τις τροφές, για να ισορροπήσει. Αρα η διατροφή περιλαμβάνει σίγουρα το συναισθηματικό σκέλος και επειδή ορισμένες τροφές είναι και αντικαταθλιπτικές, είναι αυτές που προκαλούν και τη βουλιμία και είναι αυτές που παχαίνουν. Ομως, αυτό δεν καλύπτει όλο το φάσμα του προβλήματος. Υπάρχει ένα κέντρο στον εγκέφαλο που λέγεται μεταιχμιακό, στο οποίο υπάρχει κρυμμένη η λαιμαργία του ανθρώπου. Οταν δούμε ή μυρίσουμε γλυκό, άμυλο, ξηρούς καρπούς πυροδοτείται η βουλιμία και ας είμαστε χορτασμένοι. Αυτό το έκανε η φύση, όταν ζούσε ο άνθρωπος στις σπηλιές, ώστε να φάει παραπάνω, όσο χρειάζεται για να μαζέψει λίπος και να μπορέσει να επιβιώσει, όταν δεν είχε φαγητό. Λειτουργεί λοιπόν αυτό το σύστημα και σήμερα, απλά έχουμε κάθε μέρα φαγητό. Επειδή υπάρχει αυτό το ένστικτο στον άνθρωπο να φάει παραπάνω για να επιβιώσει, τρώμε παραπάνω. Η σχέση με το φαγητό είναι και συναισθηματική και ενστικτώδης και εκεί μόνο η γνώση μπορεί να βοηθήσει.
Πόσο πειθαρχημένοι είναι, ωστόσο, οι ενήλικες, που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στην πανδημία;
Γενικώς όταν βάζεις στόχο, ο στόχος λειτουργεί, γιατί σου δίνει τη δυνατότητα να κινείσαι καλύτερα, να ελέγχεις τα συναισθήματά σου. Οταν βάζεις πρόγραμμα διατροφής και άσκησης, υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπιστεί αυτό. Οταν εντάσσεις λίγο ψωμί στη μέρα, αυτό ανεβάζει τη σεροτονίνη κι έτσι δεν εκδηλώνεται η διάθεση για γλυκό. Καλό θα είναι να μην αρχίζει η μέρα με γλυκό το πρωί, γιατί δημιουργείται η αίσθηση της βουλιμίας. Καλύτερα είναι να αφήσουμε το γλυκό, αν χρειαστεί, από το απόγευμα και μετά και να καταναλώνουμε λιγότερες θερμίδες κατά τη διάρκεια της ημέρας, εφόσον θέλουμε να φάμε κάτι γλυκό το βράδυ. Η παχυσαρκία έχει εξαπλωθεί τρομερά, έχει γίνει πανδημία, αλλά δεν είναι αδύνατον να αντιμετωπιστεί. Οταν συνειδητοποιήσουμε το πρόβλημα και μπει τάξη, υπάρχουν χειρισμοί που βοηθούν. Πάνω απ’ όλα είναι θέμα εκπαίδευσης. Δεν σταματά το ένστικτο ποτέ, αλλά μπορεί σιγά – σιγά, αν κάποιος δώσει τη σωστή κατεύθυνση, να αλλάξει η κακή συμπεριφορά.
Ασπίδα για την υγεία η ισορροπημένη δίαιτα; Μπορεί λειτουργήσει θετικά και στη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, θωρακίζοντας τον οργανισμό μας, δημιουργώντας καλύτερη φυσική κατάσταση;
Το χαμηλό βάρος ξέρουμε ότι συνδέεται με την καλύτερη υγεία. Τα πολλά κιλά επίσης ξέρουμε ότι προκαλούν καρκίνο σε στήθος, έντερο, προστάτη, καρδιοπάθειες, πέτρα στη χολή, προβλήματα κινητικά, σε μέση, γόνατα κ.λπ. Αρα είναι νόσος η παχυσαρκία. Οποιος έχει πολλά κιλά, σίγουρα χάνει ποιότητα ζωής. Πολύ περισσότερο τώρα με τον κορονοϊό, είδαμε πόσο αλλάζει το ανοσοποιητικό μας με το βάρος και τώρα έγινε στον κόσμο έντονα εμφανές, ότι το βάρος είναι νόσος. Αυτό που βοηθά σε ένα καλό ανοσοποιητικό σύστημα και μια ισορροπία, είναι το σωστό σωματικό βάρος. Βασικά είναι επίσης η άσκηση, ο ύπνος, η αποφυγή καπνίσματος και η λήψη αντιοξειδωτικών για να είναι ισορροπημένο το ανοσοποιητικό σύστημα. Αρα το χαμηλό σωματικό βάρος συνδέεται και με καλύτερη υγεία, με καλύτερη ζωή και με τη σωστή διατροφή, η οποία πρέπει να περιέχει χαμηλά κορεσμένα, αρκετές φυτικές ίνες, αρκετές πρωτεΐνες για να μην χάνει λεύκωμα κάποιος, γιατί εκεί είναι όλη η δύναμη του ανθρώπου και να είναι σωστά κατανεμημένες οι θερμίδες. Κατά συνέπεια, σωστή διατροφή, πλούσια σε αντιοξειδωτικά βοηθά πολύ το ανοσοποιητικό σύστημα και συνδυαστικά με λίγη κίνηση και σταθερό σωματικό βάρος, είναι το καλύτερο για την υγεία του ανθρώπου.
Ευκαιρία για αποτοξίνωση η περίοδος της νηστείας, που μόλις άρχισε;
Είναι, γιατί αποτοξινώνει τον οργανισμό από όλα τα κορεσμένα λιπαρά, τα ζωικά λίπη, τυριά κ.λπ. Ομως υπάρχει πρόβλημα, γιατί επειδή δεν τρώει κανείς κρέας και πεινά περισσότερο, χρησιμοποιεί περισσότερο λάδι ή υπάρχουν επίσης στη νηστεία πάρα πολλά τηγανητά. Αυτό μόνο αποτοξίνωση δεν είναι. Δυστυχώς, πάρα πολύς κόσμος στη νηστεία παίρνει βάρος και ανεβάζει πολλές φορές χοληστερίνη, γιατί τρώει αρκετά κορεσμένα λιπαρά. Αν φάει κανείς σωστά στη νηστεία και προσέξει το λάδι, τότε είναι πάρα πολύ καλό. Φεύγουν τα κορεσμένα και ισορροπεί και αυτό κάνει κατ’ εμέ η θρησκεία. Προσπαθεί, ουσιαστικά, να βγάλει τα κορεσμένα λίπη από τη ζωή του ανθρώπου, για να βοηθήσει τα αγγεία, κάνοντας καλό στην υγεία. Αν διατρεφόμαστε σωστά, η νηστεία είναι μια πάρα πολύ καλή ευκαιρία να αποτοξινωθεί κανείς από τα κορεσμένα, που κάνουν πάρα πολύ κακό στα αγγεία. Αρκεί να προσέξει κανείς το λίπος, το τονίζω αυτό, και ένα δεύτερο βασικό σημείο είναι ότι στη νηστεία πρέπει κάποιος να πάρει, ίσως, μια βοήθεια, να οργανώσει ένα διαιτολόγιο, γιατί δεν περιέχει πάρα πολλές πρωτεΐνες και χάνει κανείς εύκολα μυϊκή μάζα.
Ποια είναι τα σημεία – κλειδιά και οι χρυσοί κανόνες, ταυτόχρονα, για τους ενήλικες; Ολες οι ηλικίες έχουν τις ίδιες απαιτήσεις;
Ο βασικός κανόνας είναι σωστές θερμίδες, σωστό σωματικό βάρος, καλός ύπνος, άσκηση κ.λπ. Οσο μεγαλώνουμε, αρχίζουν οι ανάγκες. Αλλάζει η ανάγκη για πρωτεΐνη, αλλάζουν οι ανάγκες να πάρει κάποιος παραπάνω αντιοξειδωτικά. Μπορεί να μην απορροφά το έντερο σωστά κάποια στοιχεία και μπορεί να χρειαστεί να λάβει κανείς βιταμίνες και μέταλλα, αλλά ο γενικός κανόνας δεν αλλάζει πολύ. Αλλάζει στην παιδική ηλικία και στην τρίτη ηλικία, μετά τα 65 και στην εγκυμοσύνη. Ολα τα άλλα, γενικώς, είναι προσαρμοσμένα ανάλογα με το φύλο και το βάρος του καθενός.
Δίαιτα, για να φτάσουμε στο επιθυμητό βάρος, σημαίνει στέρηση και πείνα;
Οχι, δίαιτα σημαίνει μείωση θερμίδων, αλλά δεν σημαίνει αυτόματα στέρηση και πείνα. Ισα – ίσα η στέρηση και η πείνα είναι πάρα πολύ μεγάλο λάθος, γιατί οδηγούν στην αντιδραστική υπερφαγία εξ ορισμού. Δίαιτα σημαίνει ισορροπημένη διατροφή. Μπορεί να έχει και μεγαλύτερη διάρκεια, άρα φτάνει σε βάθος χρόνου και έτσι χάνει βάρος κανείς, ενσωματώνοντας το στοιχείο της εκπαίδευσης. Η δίαιτα για την απώλεια πολλών κιλών σε λίγες μέρες είναι αυτή που δεν εκπαιδεύει, γιατί χάνει κιλά και ξαναπαχαίνει κανείς και ταλαιπωρείται. Ισορροπημένη δίαιτα μάλλον τη βιώνει κανείς ως υγεία και ως καλό, παρά ως στέρηση. Αρκεί να είναι ισορροπημένη συνολικά. Δίαιτα εξ ορισμού δεν σημαίνει στέρηση.
Πόσα προβλήματα υγείας θα είχαν αποφευχθεί με την υγιεινή διατροφή και τη σωματική άσκηση;
Πάρα πολλά. Η παχυσαρκία προκαλεί πίεση, χοληστερίνη, ουρικό οξύ, πέτρες στη χολή, κάνει καρκίνο στο στήθος, στο πεπτικό, προστάτη. Αυτά και μόνο αν τα δείτε, είναι τεράστια κόστη. Οικονομικά και προσωπικά κόστη.
Ποια είναι η συμβουλή σας στους Βολιώτες, τους συμπατριώτες σας;
Η συμβουλή μου είναι το μέτρο. Δεν αποκλείουμε τίποτα, τρώμε πολλά μικρά γεύματα, για να δουλεύει καλύτερα ο οργανισμός. Τα μεγάλα γεύματα πάντα παχαίνουν. Πρέπει να περιορίσουμε το λίπος. Τα τηγανητά πρέπει να είναι το τελευταίο που θα διαλέξουμε να φάμε και χρειάζεται, επίσης, μέτρο στο αλκοόλ και κυρίως κίνηση. Η διατροφή εξ ορισμού είναι θέμα μνήμης και εκπαίδευσης. Ιδανικά θα θέλαμε να είναι μνήμης, δηλαδή ένα παιδάκι που μεγαλώνει σε υγιεινό περιβάλλον τρώει λιγότερο λάδι. Είναι, όμως, και εκπαίδευση, η οποία γίνεται μνήμη στην πορεία και σώζει ανθρώπους.
