ΕΠΙΚΑΙΡΑ
Στην αρχή δεν συνειδητοποίησα την είδηση του θανάτου του Μίκη Θεοδωράκη. Ισως γιατί αρνιόμουν να πιστέψω την είδηση, ίσως γιατί ο Μίκης Θεοδωράκης δεν θα πέθαινε ποτέ. Τουλάχιστον αυτή ήταν η πεποίθησή μου. Οτι μπορεί να «έφευγα» εγώ πριν αντιμετωπίσω το συγκλονιστικό αυτό γεγονός. Δυστυχώς τα γεγονότα είναι γεγονότα, κατά την αμερικανική διάλεκτο FACTS ARE FACTS. Ευτυχώς η τηλεόραση σε αυτή την περίπτωση επέδειξε τον απαιτούμενο σεβασμό.
Ολα σχεδόν τα κανάλια από το μεσημέρι μέχρι αργά το βράδυ ξεδίπλωναν με λεπτομέρειες τον μοναδικό αυτόν άνθρωπο, τον προικισμένο από τη γέννηση του, μέχρι την ώρα της αναχώρησης. Από το εκράν περνούσαν συγκλονιστικές στιγμές από τη γεννήτρα του Κρήτη μέχρι σήμερα. Τα συναρπαστικά επικά τραγούδια του, που όλοι μας τραγουδήσαμε και τραγουδάμε είτε σε στιγμές διασκέδασης, είτε απόγνωσης.
Ολοι οι σύγχρονοι, νεότεροι και μεγαλύτεροι τραγουδιστές και τραγουδίστριες παρέλασαν θυμίζοντάς μας το φαινόμενο του Μίκη Θεοδωράκη. Οτι οι γονείς του, που αναπαύονται στα πάτρια εδάφη της Κρήτης, οι πιθανολογήσεις για την τελευταία του κατοικία, το Κράτος που τον τίμησε ξέχωρα και κήρυξε τριήμερο πένθος για να μπορέσει όσο γίνεται περισσότερος σύσσωμος ο ελληνικός λαός να πάει να τον αποχαιρετήσει.
Φοίτησε στο ωδείο της Πάτρας τα πρώτα του χρόνια είτε σπουδάζοντας βιολί, είτε κιθάρα και άλλα μουσικά όργανα. Τα άγγιξε για να εκφράσει την πηγαία δύναμη που έκρυβε μέσα του. Αριστερός με ακεραιότητα και σεβασμό, πέρασε πολλές εξορίες, αλλά την ώρα της κρίσης είχε ομολογήσει «ανάμεσα στους συνταγματάρχες και τον Καραμανλή, προτιμώ τον Καραμανλή».
Εμαθε στον ελληνικό λαό τους φημισμένους ποιητές μας, τον Ελύτη, τον Σεφέρη, μέσα από τις νότες του Ζορμπά. Του Ζορμπά που κρύβει μέσα του κάθε Ελληνας που έχει λεβεντιά και αγαπά την πατρίδα του. Αλήθεια, προς στιγμήν αναρωτήθηκα αν υπάρχουν ακόμη τέτοιοι Ελληνες στη σημερινή εποχή της αντιπαράθεσης, της αναξιοπιστίας και προπαντός της ανεντιμότητας.
Οι αυθεντικοί αριστεροί, γιατί αυτά ήταν τα «πιστεύω» τους, δεν υπάρχουν σήμερα. Κανένας δεν θα είχε βιώσει τη σκηνή του χορού του Ζορμπά, γράφε Αντονι Κουίν, που ένιωθε ότι διδάσκει στον νεαρό μαθητευόμενό του. Ανάμεσα σε εξορίες, τα ανεπανάληπτα τραγούδια του που ξεσηκώνουν μέσα μας αισθήματά προς την Ελλάδα, έζησε πολύ καιρό κυρίως στο Παρίσι, στο Ισραήλ και την αλλοτινή Τουρκία.
Ξεδιπλώνοντας μέσα μου το καλεντάρι των αναμνήσεών μου θυμήθηκα όταν έκανα ρεπορτάζ για τον Ταχυδρομο (των εκδόσεων Λαμπράκη) στην Αθήνα στα 1956-57 είχα πάει με τον φωτογράφο τον Παναγιώτη του Αθηναϊκού Πρακτορείου να φωτογραφήσουμε και να πάρω συνέντευξη από την ανεπανάληπτη Μελίνα Μερκούρη. Βρέθηκα στο ρετιρέ των οδών Κριεζώτου και Βαλαωρίτου στα όμορφα αυτά στενά κοντά στην πλατεία Συντάγματος και σαν από θαύμα, εντελώς απρόσμενα εμφανίστηκε ο Μίκης Θεοδωράκης, επιστήθιος φίλος της Μελίνας Μερκούρη. Δεν πίστευα στα μάτια μου για αυτή τη συνάντηση και μετά τις τυπικές συστάσεις η Μελίνα Μερκούρη του ζήτησε να περιμένει λίγη ώρα ώσπου να τελειώσουμε τη φωτογράφιση και τη συνέντευξη. Φιλικότατος, χαμογελαστός, πληθωρικός, μας πλησίασε και ανταλλάξαμε λίγες κουβέντες. Τώρα με τον πασίγνωστο πια νεαρό μουσικό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό κλίνω το γόνυ ευλαβικά γιατί αξιώθηκα να συναντήσω εκ του σύνεγγυς αυτόν τον ανεπανάληπτο μουσικό που έμαθε στους συμπατριώτες του με τη μουσική του τους βραβευμένους ποιητές μας.
Ακόμη τιμώ και θυμίζω ότι η αγαπημένη του κόρη η Μαργαρίτα, παρ’ όλη την τραγική απώλεια όταν ο δήμος Καβάλας είχε προγραμματίσει συναυλία προς τιμή του Μίκη Θεοδωράκη τούτο το Σαββατοκύριακο, επέμενε να αναβληθεί και μάλιστα θα πάει και η ίδια. Αλήθεια χωρίς να υποτιμώ κανέναν, αναρωτιέμαι… Υπάρχουν τέτοιας ποιότητας δείγματα ανθρωπιάς στη σημερινή κοινωνία μας; Άθελά μου τα δάκρυα κυλούσαν συνέχεια όσο παρακολουθούσα την τηλεόραση κι ένα συγγενικό μου πρόσωπο στο τηλέφωνο μοιράστηκε μαζί μου το επικό τραγούδι «Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις, να ‘την πετιέται από ξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει και καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου», ενώ η γαλανόλευκη σημαία, μεσίστια, κυματίζει περήφανα στον ιστό της Ακρόπολης. Το ζήσαμε κι αυτό Μίκη αιώνιε Ζορμπά. Σε ευχαριστούμε από τα βάθη της ψυχής μας.
Της Μαίρης Παπαδημητρίου
