Τον πολιτισμό της ιωνικής γης φωτίζει το ημερολόγιο 2019 των «Ιώνων»
Του ΤΑΚΗ ΠΑΝΤΕΛΟΠΟΥΛΟΥ
Τα μνημεία και ιστορικά σύμβολα ιστορικών τόπων δεν έχουν δική τους φωνή. Αποκτούν φωνή και φωτίζονται από ανθρώπους που ερευνούν και φροντίζουν να διατηρείται ζωντανή η ιστορική μνήμη.
Την απλή αυτή αντίληψη η Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών Ν. Ιωνίας «Ιωνες» την κάνει πράξη, με το πολύπτυχο έργο της, ζωντανεύοντας μνήμες προσφύγων της ιωνικής γης. Μικρό δείγμα η έκδοση του ημερολογίου 2019 που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Μια έκδοση σε μορφή μικρού βιβλίου διαστάσεων 15Χ12 που οι 90 σελίδες του αποτελούν σημαντικό πόνημα ιστορικής ταυτότητας των πόλεων της Μικρασιατικής Ιωνίας, Ερυθραία, Φώκαια, και άλλων τόπων, με έντονο το στοιχείο του ελληνορθόδοξου πολιτισμού. Ενδιαφέρον και ιστορικά σημαντικό το θεματικό αφιέρωμα για το 2019. Η επιλογή των κειμένων από μια πλούσια βιβλιογραφία, η καταγραφή και η επιμέλεια είναι έργο της Αννας Πετσιάβα -Παπανικολάου και της Αργυρώς Μάμαλη – Κοπάνου, πρόεδρο και γραμματέα της Εστίας των «Ιώνων», τον δε δημιουργικό σχεδιασμό ανέλαβε η Κερασία Πρίντζου -Καπότση. Την τεχνική επεξεργασία και εκτύπωση είχαν οι γραφικές τέχνες «Παλμός».
Η έκδοση ημερολογίων για τους «Ιωνες» είναι μια πολιτιστική συνέργεια που κρατά 24 χρόνια, από το 1995. Είναι ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιεί η άξια Εστία Πολιτισμού της Ν. Ιωνίας, για προβολή, πληροφόρηση, γνώση και ζωντάνεμα ιστορικής μνήμης των αλησμόνητων πατρίδων. Μια συλλεκτική φωτογραφία του 1920, που δείχνει έναν εμπορικό δρόμο του Μικρού Γιαλού Φώκαιας στο εξώφυλλο, μας καλωσορίζει. Οι πρώτες σελίδες αυτού του πονήματος καλύπτουν τις ανάγκες των μηνών και ημερών του 2019, με τα αναγκαία στοιχεία, που καταγράφονται στις 12 αντίστοιχες σελίδες. Η περιήγηση αρχίζει στις συγκεκριμένες πόλεις των παραλίων της Μικράς Ασίας με τον πρόλογο της προέδρου Αννας Πετσιάβα – Παπανικολάου, η οποία εξηγεί πως η αφορμή αυτού του αφιερώματος είναι το προσκυνηματικό ταξίδι που πραγματοποίησε η Εστία των «Ιώνων» το2014. Συνοπτικά σχηματίζει το ιστορικό και πολιτιστικό κάδρο των πόλεων και των χωριών, που πραγματεύεται το ημερολόγιο, σημειώνει, με συγκίνηση προς το τέλος: «Η Ερυθραία και η Φώκαια προκαλούν πόνο – μνησιπήμονα πόνο – κατά τον Σεφέρη – και πληγές στον Ρωμιό επισκέπτη με τα χαμένα κάλλη του, όπου ζούσαν ωραίοι άνθρωποι, ευγενικοί, καλόκαρδοι, κουβαρντάδες στα αισθήματα, που τους έκοψαν απότομα και άκαρδα το νήμα της ευτυχισμένης ζωής τους…».
Στον χάρτη που ακολουθεί ο αναγνώστης επισημαίνει τα μέρη αυτά και ταξιδεύει νοερά και βιωματικά, παρακολουθώντας τις όμορφες περιγραφές, που περιέχονται στα κεφάλαια: 1) Γενικά για την Ερυθραία. 2) Ο Τσεσμές της Ερυθραίας. 3) Αλάτσατα. 4) Γκιούλμπαξε. 5) Μελί. 6) Κάτω Παναγιά. 7) Το Εγγλεζονήσι. 8) Αγία Παρασκευή. 9) Το Σιβρισάρι μας. 10) Βουρλά και 11) Φώκαια. Σχεδιάζουν, υπό κλίμακα, και αποτυπώνουν τις ιστορικές φυσιογνωμίες και την αρχιτεκτονική ταυτότητα των πόλεων που επισκέφθηκαν και τις πλούσιες εντυπώσεις που αποκόμισαν, καταγραμμένες με λογοτεχνική αξιοσύνη, επαγωγική κατανομή, τηρώντας τη συγγραφική δεοντολογία. Εξετάζουν τη βαθύτερη ουσία του δράματος, που παίχθηκε στα χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής με το πρίσμα της ακμής και παρακμής, που σημειώνονται ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία, που επαληθεύουν την ιστορική τους αξία και την πολιτισμική τους εμβέλεια, στον παράλιο χώρο της Ιωνικής Χερσονήσου, καθώς και την άμεση σχέση με τους σύγχρονους Ιωνες, δεύτερης, και τρίτης γενιάς, που συγκροτούν τον πληθυσμό της Νέας Ιωνίας Βόλου και όχι μόνο. Παρεμβάλλονται πολλές συλλεκτικές φωτογραφίες που ζωντανεύουν τα κείμενα.
Οι τελευταίες σελίδες καλύπτουν τις απαιτήσεις αυτής της έκδοσης με τα κεφάλαια: α) Βιβλιογραφία (22 οι πηγές που άντλησαν υλικό οι συγγραφείς). β) Λίγα λόγια για τους Ιωνες. Μια πλούσια πολιτιστική, ιστορική και ερευνητική πορεία των Ιώνων από το 1994 μέχρι το 2018,με σημαντικές δραστηριότητες. Χορευτικά, αρχεία εγγράφων και εικόνων, βιβλιοθήκη μικρασιατικών βιβλίων, δεκάδες εκδόσεων και δύο ετήσιοι θεσμοί, Μικρασιατικά και Μνήμες Βυζαντίου συνθέτουν το πάζλ των δραστηριοτήτων τους. Με προσμονή και ανησυχία, αναμένουμε τη νέα στάση των «Ιώνων» στο πολιτιστικό ταξίδι που επιτελούν για τη διάσωση και ανάδειξη του ιστορικού αποθέματος του ιωνικού πολιτισμού. Καλή Χρονιά.
