Ανοιξιάτικη νότα στην περίοδο της πανδημίας με οδηγό τα έργα γνωστών ζωγράφων
Ευχάριστη νότα αποτελούν στην περίοδο της πανδημίας τα έργα γνωστών ζωγράφων που αναδεικνύουν με χρώμα και δημιουργική διάθεση τον Βόλο του παρελθόντος. Τότε που όλα ήταν διαφορετικά, το ίδιο και η πιο λαμπρή γιορτή της άνοιξης.
Η μέρα της Πασχαλιάς σηματοδοτεί το πιο αισιόδοξο μήνυμα ζωής κι ελπίδας, με την τέχνη να αντιπροσωπεύει την δημιουργική διάσταση της άνοιξης, καθώς δίνει την ευκαιρία να περιηγηθούμε νοερά στο χώρο και τον χρόνο, στο μακρινό παρελθόν και σε νοσταλγικές εικόνες της πόλης, που ανήκουν πλέον στο παρελθόν.
Με οδηγό τα έργα ζωγράφων που είτε κατάγονταν από το Βόλο είτε έζησαν στο Βόλο, προπολεμικά και μεταπολεμικά, ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ επιχειρεί ένα οδοιπορικό δημιουργίας και νοσταλγίας, με εικόνες του παλιού Βόλου, που συγκινούν πάντα τους φιλότεχνους.
Μεταξύ των Βολιωτών ζωγράφων του προηγούμενου αιώνα που αποτύπωσαν εικόνες του παλιού Βόλου συγκαταλέγονται ο Κωνσταντίνος Γκέσκος και ο Γρύσπος πριν τον πόλεμο. Μετά τον πόλεμο ο παλιός Βόλος αποτυπώθηκε στα πρώτα έργα του Παλαιολόγου Θεολόγου, σε ορισμένα έργα του Καζάκου αλλά και του Δημήτρη Ψυχούλη, πατέρα του Αλέξανδρου και της Ελένης Ψυχούλη.
Εικόνες του Πηλίου κατέγραψε επίσης με την δική του ματιά ο Φελεκείδης, ζωγράφος που ανέπτυξε πολύ αξιόλογη διαδρομή.
Ιστορία αιώνων
Ο Κωνσταντίνος Γκέσκος και ο Νικήτας Γρύσπος, Κυκλαδίτης στην καταγωγή που έζησε πολλά χρόνια στο Βόλο, ζωγράφιζαν από το 1910, αποτυπώνοντας μεταξύ άλλων περιοχές του Βόλου και του Ανω Βόλου. Εκπρόσωποι της γενιάς των Βολιωτών ζωγράφων που έδρασαν εικαστικά μετά τον πόλεμο είναι ο Κώστας Ζήσης, ο Καζάκος, ο Θεοδουσόπουλος, ο Φελεκείδης, και στην συνέχεια, ως νεώτερος, ο Παλαιολόγος Θεολόγου.
Μεγάλο κεφάλαιο της τοπικής ιστορίας είναι παράλληλα τα έργα του Βολονάκη που έχουν ως θέμα το λιμάνι του Βόλου, καθώς επίσης και το έργο του που τιτλοφορείται «Η επιστροφή των Αργοναυτών». Ο συγκεκριμένος ζωγράφος γεννήθηκε στον Πειραιά αλλά συνδέθηκε με τον Βόλο, τόπο καταγωγής της συζύγου του. Ο Βολονάκης ήταν μεγάλος ζωγράφος ο οποίος ζωγράφισε ναυμαχίες, ηρωικές στιγμές αλλά για μας τους Βολιώτες έχουν ιδιαίτερη σημασία του έργα του που έχουν ως θέμα το λιμάνι του Βόλου.
Εικόνες του Βόλου αποτύπωσε, ωστόσο, στο έργο του και ο Πούλακας, μαθητής του σπουδαίου θαλασσογράφου Βολονάκη ο οποίος δημιούργησε επίσης θαλασσογραφίες άλλου τύπου.
Πολύ αξιόλογος ιμπρεσιονιστής ζωγράφος ήταν επίσης ο Γιώργος Κοσμαδόπουλος, γιός του Βολιώτη τραπεζίτη ο οποίος δημιούργησε την «Τράπεζα Κοσμαδόπουλου» στην οδό Δημητριάδος. Ο Γιώργος Κοσμαδόπουλος ζωγράφισε εικόνες από το Πήλιο, κρατώντας ζωντανή την ιστορική μνήμη.
Ο Ντε Κίρικο
Στοιχεία του Βόλου είναι ευδιάκριτα, εξάλλου, στο έργο του πατέρα της μεταφυσικής ζωγραφικής, του Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο ο οποίος γεννήθηκε και έζησε τα παιδικά του χρόνια στον Βόλο. Εντύπωση προκαλεί ζωγραφικό του έργο του 1909 με θέμα την αναχώρηση των Αργοναυτών που ανήκει σε ιδιωτική συλλογή και εικάζεται ότι αποτυπώνει τα Πευκάκια.
Το ελληνικό περιβάλλον και ο ελληνικός πολιτισμός, μέσα στον οποίο μεγάλωσε ο ντε Κίρικο, υπήρξε πηγή έμπνευσης για εκείνον. Σε ένα αυτοβιογραφικό του κείμενο, περιέγραψε τα παιδικά του χρόνια με αναφορά στην αρχαία ελληνική μυθολογία και ειδικότερα στο μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας με αφετηρία το Βόλο, γράφοντας: «[…] πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στη γη του Κλασικισμού, έπαιξε στις ακτές που είδαν την Αργώ να ξεκινάει το ταξίδι της, στους πρόποδες του βουνού που ήταν μάρτυρας στη γέννηση του γοργοπόδαρου Αχιλλέα και στις σοφές νουθεσίες τού δασκάλου του, του Κένταυρου».
Χαρακτηριστικό στοιχείο της τεχνοτροπίας του Ντε Κίρικο είναι η ενσωμάτωση στοιχείων από την μυθολογία στο έργο του, όπως οι Αργοναύτες, οι κένταυροι και το τρενάκι. Ενσωμάτωσε, δηλαδή, στα έργα του θεματικά στοιχεία από τις αναμνήσεις του, που είναι και τα βιώματα της παιδικής του ζωής.
Εργα με τοπικό χρώμα
Στις συλλογές του Δήμου Βόλου αλλά και σε ιδιωτικές συλλογές υπάρχουν έργα Βολιωτών δημιουργών του 19ου αιώνα και μεταγενέστερων. Ο Γρύσπος έχει κάνει πάρα πολλά πορτρέτα αλλά στη δημοτική συλλογή υπάρχει επίσης έργο του, που αποτυπώνει την Γορίτσα. Στο έργο του υπάρχουν λουλούδια, πολλά πορτραίτα, συνθέσεις και νεκρές φύσεις, καθώς έζησε πολλά χρόνια στον Βόλο.
Μέσα από τα έργα των παραπάνω ζωγράφων διακρίνει ο θεατής – φιλότεχνος την χαρτογραφία του παλιού Βόλου, χαρακτηριστικές εικόνες της παλιάς πόλης και άρωμα νοσταλγίας.
Η τέχνη διαφυλάττει την ιστορική μνήμη και εικόνες από το παρελθόν. Εννοείται είναι μια πηγή γνώσης του παρελθόντος, μια πηγή γνώσης της ιστορίας, σύμφωνα με την άποψη που διατυπώνουν οι ειδικοί, υπογραμμίζοντας τον σημαίνοντα ρόλο της τέχνης στη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης.
