Ενας από τους τομείς όπου τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έντονη κινητικότητα από τους μεγάλους κατασκευαστικούς οίκους της χώρας για νέες επενδύσεις είναι ο τομέας αξιοποίησης των απορριμμάτων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Ρεπορτάζ:
Η πρόσφατη διαπίστωση του απελθόντος Πρόεδρου του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Απορριμμάτων Γιάννη Κουρτίνα ότι κρύβει πολλές κακοτοπιές η θέση του Προέδρου και η επισήμανση του Δημάρχου Βόλου Π. Σκοτινιώτη ότι στον τομέα των απορριμμάτων εστιάζεται όλη η οικονομική ελίτ της χώρας, ήλθαν να επιβεβαιώσουν με τον πλέον σαφή τρόπο το έντονο ενδιαφέρον μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων της χώρας.
Όλοι όσοι ασχολούνται με τη διαχείριση των απορριμμάτων γνωρίζουν πολύ καλά ότι επιχειρηματικοί κολοσσοί όπως ο Κόκκαλης, ο Μπόμπολας και η εταιρία Μεσόγειος (Eurobank και Λασκαρίδης), αλλά και ξένοι οίκοι, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων για την αξιοποίηση των σκουπιδιών.
Είναι χαρακτηριστικό πως όλοι οι εκπρόσωποι των παραπάνω εταιριών μέσω εκπροσώπων τους έχουν περάσει ήδη σε ανύποπτη στιγμή από τα γραφεία του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Απορριμμάτων στην περιοχή μας και έχουν μεταφέρει την πρόθεσή τους για την υλοποίηση ανάλογων επενδύσεων και στη Μαγνησία και ειδικότερα για την αξιοποίηση των 110.000 τόνων απορριμμάτων που εναποτίθενται κάθε χρόνο στο ΧΥΤΑ Βόλου.
Το θεσμικό πλαίσιο
Η κινητικότητα των επιχειρηματικών ομίλων, ελληνικών και ξένων, στον τομέα διαχείρισης των απορριμμάτων δεν είναι τυχαία, καθώς οι Κοινοτικές Οδηγίες είναι σαφείς όσον αφορά στην κατεύθυνση ότι θα πρέπει η Ελλάδα να εναρμονιστεί στο ζήτημα που έχει να κάνει με την αξιοποίηση των σκουπιδιών με τη μετεξέλιξη των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).
Ωστόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν καθορίζει με αυστηρό τρόπο ποια μέθοδο θα πρέπει να επιλέξουν οι χώρες – μέλη της Ε.Ε. για την αξιοποίηση των απορριμμάτων τους. Αν δηλαδή θα επιλεγεί η λύση του compost ή η λύση της καύσης των απορριμμάτων. Είναι λύσεις που σε κάθε περίπτωση μειώνουν το κλάσμα του απορρίμματος που θάβεται στη χωματερή, αλλά από εκεί και πέρα είναι δύο διαμετρικά αντίθετες τεχνικά λύσεις όσον αφορά όχι μόνον στο κόστος, αλλά και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Με τη μέθοδο του compost για παράδειγμα, που είναι μία λύση που έχει εφαρμοστεί εδώ και μερικά χρόνια στα Χανιά, η διαδικασία που ακολουθείται είναι σε α΄ στάδιο ο επιπλέον μηχανικός διαχωρισμός των απορριμμάτων από πλαστικά, χαρτιά και σίδερα, ενώ στη συνέχεια μετά από ειδική επεξεργασία των οργανικών απορριμμάτων τα τελευταία μετατρέπονται σε compost, το οποίο είναι υλικό σε στερεά μορφή και το οποίο μετά την απαλλαγή του από το μικροβιολογικό φορτίο μπορεί να διατεθεί ως εγγειοβελτιωτικό στη γεωργία, ενώ μετά από πρόσμιξή του με χώμα μπορεί να χρησιμοποιείται και για την επικάλυψη των ήδη υφιστάμενων Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων.
Στον αντίποδα της μεθόδου παραγωγής compost υπάρχει και η μέθοδος της καύσης των απορριμμάτων. Τα τελευταία εμπλουτίζονται με χαρτί και σε υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται μπορούν να παράξουν ηλεκτρική ενέργεια. Η καύση των απορριμμάτων είναι η πιο φθηνή λύση της διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά κανείς μέχρι τώρα δεν μπορεί να μιλήσει με απόλυτη βεβαιότητα ότι είναι και απολύτως ασφαλής για τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον. Αυτός άλλωστε ήταν ο λόγος που ο απελθών Πρόεδρος του ΣΥΔΙΣΑ Γιάννης Κουρτίνας ήταν επιφυλακτικός όταν δέχθηκε οχλήσεις για την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από καύση σκουπιδιών στο Βόλο. Οι ενστάσεις του κ. Κουρτίνα οφείλονταν στο γεγονός ότι μία τέτοια απόφαση είναι, όπως λέει, κάτι παραπάνω από σοβαρή για την τοπική κοινωνία και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να δρομολογηθεί αν προηγουμένως δεν ξεκαθαρίσει το θεσμικό πλαίσιο από το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής και δεν υπάρξει μελέτη για την προσφορότερη λύση που ενδείκνυται για την περιοχή της Θεσσαλίας. Για το λόγο αυτό ο ΣΥΔΙΣΑ σχεδιάζει όπως συμμετάσχει και η Μαγνησία σε μελέτη που εκπονείται για λογαριασμό της Δυτικής Θεσσαλίας (Καρδίτσα – Τρίκαλα, προκειμένου ειδικοί επιστήμονες να καταλήξουν στις προσφορότερες λύσεις στο ζήτημα διαχείρισης των απορριμμάτων. Μία πρόταση πάντως που υπήρξε πριν από μερικούς μήνες στην Περιφέρεια Θεσσαλίας για τη δημιουργία ενός εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή της Ερέτριας Φαρσάλων δεν είχε συνέχεια. Αξίζει να σημειωθεί πως η γειτονική Λάρισα έχει αποφασίσει να προχωρήσει στην κατασκευή εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Εκεί η θέση που έχει αποφασιστεί είναι σε απόσταση είκοσι περίπου χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης, λέει ο κ. Κουρτίνας. Στο Βόλο ο κεντρικός ΧΥΤΑ απέχει 6 χιλιόμετρα από το Δημαρχείο και μόλις 1,5 χιλιόμετρο από τα πρώτα σπίτια της Νέας Ιωνίας. Επιπλέον, όπως τονίζει, υπάρχουν δύο μεγάλες βιομηχανίες στον ευρύτερο οικιστικό ιστό του Πολεοδομικού Συγκροτήματος, η ΑΓΕΤ και η Χαλυβουργία Θεσσαλίας, οι οποίες σε συνδυασμό με τα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργούνται από τη φορτοεκφόρτωση εμπορευμάτων στο λιμάνι, επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο τα προβλήματα αερορύπανσης στο Πολεοδομικό Συγκρότημα.
Πέρα όμως από την κινητικότητα που παρατηρείται στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων, εκείνο που δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι ότι η υλοποίηση μίας από τις μεθόδους διαχείρισης των απορριμμάτων θα οδηγήσει και σε θεαματική άνοδο τις τιμές που χρεώνει ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Απορριμμάτων (ΣΥΔΙΣΑ) τους ΟΤΑ ανά τόνο απορριπτόμενων σκουπιδιών στον ΧΥΤΑ Βόλου. Είναι χαρακτηριστικό πως σήμερα ο ΣΥΔΙΣΑ Μαγνησίας χρεώνει τους Δήμους για τα οικιακά απορρίμματα 11,5 ευρώ τον τόνο. Οι αντίστοιχες χρεώσεις στις υπόλοιπες θεσσαλικές πόλεις είναι πολύ μεγαλύτερες, καθώς κυμαίνονται από 17- 18,5 ευρώ ο τόνος. Είναι χαρακτηριστικό πως κάθε χρόνο ο ΣΥΔΙΣΑ χρεώνει το Δήμο Βόλου με 600.000 ευρώ για την απόρριψη 50.000 τόνων απορριμμάτων που συλλέγουν τα απορριμματοφόρα του πρώην Δήμου Βόλου από τους δρόμους της πόλης. Τα χρήματα αυτά ο Δήμος τα αποδίδει στο ΣΥΔΙΣΑ από τα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας που εισπράττει κάθε χρόνο από τους οικιακούς καταναλωτές και από τις επιχειρήσεις μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος της ΔΕΗ.
Με την έναρξη της διαχείρισης των απορριμμάτων και ανάλογα με τη μέθοδο που θα επιλεγεί, οι χρεώσεις των ΟΤΑ από το ΣΥΔΙΣΑ θα είναι πολλαπλάσιες, καθώς οι εκτιμήσεις των ειδικών κάνουν λόγο για χρεώσεις που θα κυμαίνονται από 40 έως και 200 ευρώ τον τόνο!!!
Ηλεκτρικό από βιοαέριο
Σημειώνεται πως το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου με απόφασή του το 2000 παραχώρησε το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του βιοαερίου του ΧΥΤΑ στη ΔΕΜΕΚΑΒ. Με την υπογραφή της σύμβασης για την κατασκευή του εργοστασίου μεταξύ της ιδιωτικής εταιρίας ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ Α.Ε., που ήταν ανάδοχος και της ΔΕΜΕΚΑΒ, καθορίστηκαν τα δικαιώματα επί των ακαθάριστων εσόδων της εταιρίας, από την πώληση της ενέργειας στη ΔΕΗ και είναι: ΣΥΔΙΣΑ 6%, ΔΕΜΕΚΑΒ 12,5% και ο πρώην Δήμος Αισωνίας, στα διοικητικά όρια του οποίου λειτουργεί το εργοστάσιο και ο ΧΥΤΑ – 2,5%.
Η επένδυση ήταν της τάξεως των 2.000.000 ευρώ και είχε ενταχθεί σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Το αντικείμενο του έργου αφορούσε στη συλλογή του βιοαερίου από τα κύτταρα του ΧΥΤΑ μέσω των πολλών γεωτρήσεων που έγιναν συμπληρωματικά και η μεταφορά του μέσω των αγωγών στο εργοστάσιο για καύση.
Με πρωτοβουλία του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Απορριμμάτων έγιναν πολλές συσκέψεις μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και ξεπεράστηκαν αρκετά προβλήματα που είχε η εταιρία με τη ΔΕΗ, όπως οι συνεχείς διακοπές και βλάβες που παρουσίαζαν τα ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη ( Η/Ζ) λόγω χαμηλής ροής βιοαερίου κ.τ.λ. Το εργοστάσιο έχει εγκατεστημένη ισχύ 1,7 Mw και σε πλήρη ανάπτυξη θα παράγει 13.000.000 KWh ετησίως. Μέχρι σήμερα έχουν παραχθεί 11.754.000 ΚW h και είναι το μοναδικό που λειτουργεί στην περιφέρεια της χώρας, τα άλλα δύο λειτουργούν στην Αθήνα (Λιόσια) και στη Θεσσαλονίκη (Ταγαράδες).
