Του Γιάννη Ν. Καλαντζή
Επ’ ευκαιρία της εορτής (8/3) της γυναίκας, αξίζει να αναφερθεί κανείς σε επώνυμες και μη γυναίκες, σε εκείνες, που άφησαν ανήθικο και ανέντιμο αποτύπωμα στο διάβα του χρόνου και στις άλλες, τις έντιμες Κυρίες, οι οποίες, εν μέσω δυσχερειών και κινδύνων, βοήθησαν ανθρώπους και υπηρέτησαν θεσμούς με ανιδιοτέλεια και αλτρουισμό. Σε εκείνες τις γυναίκες, που σφετερίστηκαν εξουσίες πλάι στους συζύγους-ηγέτες και με αθέμιτες συμπεριφορές και ανεπίτρεπτους τρόπους, παθιασμένα, οικειοποιήθηκαν τίτλους και δημόσιο πλούτο και στις άλλες, τις ηρωίδες, τις αλτρουίστριες, που, διακινδυνεύοντας τη ζωή τους, προσπάθησαν να σώσουν άλλων τη ζωή.
Η «Λαίδη Μάκβεθ» των Βαλκανίων, η Μίρα, όπως ήθελε να την αποκαλούν στα χρόνια της ευδαιμονίας, είναι η Μιριάνα Μάρκοβιτς, η σύντροφος του Σέρβου ηγέτη Μιλόσεβιτς, του πανίσχυρου Σλόμπο. Ερωτευμένοι, μαζί ξεκίνησαν από το Ποζάρεβιτς την πορεία και έφθασαν στην κορυφή της πυραμίδας της εξουσίας.
Δυο μεγάλα πάθη είχε η Μίρα: τον άνδρα της και την εξουσία, την οποία ασκούσε από το παρασκήνιο. Στο προσκήνιο, ίδρυσε δικό της κόμμα, τη «Γιουγκοσλαβική Αριστερά», αλλά πίσω από την κουρτίνα της εξουσίας του συζύγου της, έφτασε να γίνει μια από τις τρεις πιο ισχυρές και πιο μισητές γυναίκες των Βαλκανίων. Μαζί με τη Νεζμιγέ Χότζα (Αλβανία) και την Ελενα Τσαουσέσκου (Ρουμανία) αποτέλεσαν την «Αγία Τριάδα» του κομμουνισμού. Της Τσαουσέσκου, ειδικά, δεν ίδρωνε το αυτί της, αν ο γιος της, ο διαβόητος Νίκου, βίαζε κατ’ εξακολούθηση την ολυμπιονίκη Νάντια Κομανέτσι! Η Μιριάνα πέθανε στις 20 Απριλίου 2019…
Στην Κίνα, στις 25 Μαΐου 1966, η Νιε Γουαντζί αφισοκόλλησε ένα αιχμηρό πόστερ, στο οποίο αποκήρυττε τον κομμουνιστή γραμματέα του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, όπου εργαζόταν, και δυο αξιωματούχους. Ο Μάο επαίνεσε την παρέμβασή της και η Νιε εκτοξεύθηκε στην πρώτη γραμμή του κινήματος των ερυθροφρουρών. Στα μεθυστικά χρόνια, στην κορυφή της κομματικής ιεραρχίας, γνώρισε καλύτερα τον Μεγάλο Τιμονιέρη, συναγελαζόμενη δε με τους συμβούλους του, παρότρυνε τους Ερυθρούς Φρουρούς να διαπομπεύουν αξιωματούχους και διανοούμενους (το ίδιο κάνουν σήμερα οι αναρχικοί στη χώρα μας!), όσοι ήταν εκτός κομματικής γραμμής.
Η Γουαντζί, μεσαίο, αρχικά, στέλεχος του ΚΚΚ, σύντομα ανέλαβε την επόπτευση όλων των Πανεπιστημίων, τότε σκέφτηκε και την ιδέα της αφίσας. Κάποτε, όμως, έρχεται η πτώση, η παρακμή. Όταν οι διάδοχοι του Μάο στράφηκαν κατά της Πολιτιστικής Επανάστασης, τη θυμήθηκαν! Κατηγορήθηκε και φυλακίστηκε για τη δίωξη αθώων υψηλόβαθμων, διανοουμένων και φοιτητών, μεταξύ των οποίων ήταν και ο γιος του επόμενου ισχυρού άνδρα Ντεγκ Ξιάο Πινγκ, του Πουφάνγκ, ο οποίος για να γλυτώσει από τα βασανιστήρια των ριζοσπαστών ερυθροφρουρών, πήδηξε από πανεπιστημιακό κτίριο και έμεινε ανάπηρος! Η Γουαντζί (καταδικάστηκε σε 17 χρόνια κάθειρξη) έφυγε από τη ζωή στα 98 της…
Ας μιλήσουμε τώρα για Κυρίες. Για γυναίκες χαρισματικές, ενσυνείδητες, των οποίων η συμπεριφορά και τα έργα δικαίωσαν την ύπαρξή τους στην κόσμο. Η μοναχή Σεσίλια Ροζάκ τιμήθηκε το 1984 ως «Δίκαιη Μεταξύ των Εθνών», γιατί απέκρυπτε παιδιά Εβραίων, κατά τη διάρκεια του Β΄ Π.Π, σε μοναστήρι, έξω από το Βίλνιους της Λιθουανίας και τα φρόντιζε για την επιβίωση και την εκπαίδευσή τους. Είχε γεννηθείτο 1908 στην Πολωνία και στα 21 της εντάχθηκε σε καθολικό μοναστικό τάγμα της Κρακοβίας. Πέθανε στην ηλικία των 110 ετών, το 2018, θεωρήθηκε δε ως μια από τις γηραιότερες εν ζωή μοναχές στον κόσμο…
Τον Ιανουάριο 1942, σε γκέτο, επίσης, της Λιθουανίας, σχηματίστηκε εβραϊκή αντιστασιακή οργάνωση με βασική αρχή: «Δεν θα τους αφήσουμε να μας πάνε σαν πρόβατα στη σφαγή». Αρχηγός ο Αμπά Κόβνερ, ποιητής και συγγραφέας και υπαρχηγοί, όχι άνδρες, αλλά δυο γυναίκες: Η Βίτκα Κέμπνερ (παντρεύτηκε τον αρχηγό το 1946) και η Ρότσκα Κόρτσακ.
Σύμφωνα με τον Οbserver, o Kόβνερ είχε στην κατοχή του μεγάλες ποσότητες δηλητηρίου, που σκόπευε να διοχετεύσει στους αγωγούς ύδρευσης του Βερολίνου και άλλων γερμανικών πόλεων. Στόχος: 6.000.000 Γερμανοί για τα 6.000.000 Εβραίων του Ολοκαυτώματος! Παρόλη τη γενναία συνδρομή των δυο γυναικών και την αποφασιστικότητα των αρχηγών της οργάνωσης (“Νακάμ”=“Εκδίκηση”), ο σκοπός δεν ευοδώθηκε. Στη ματαίωση του σχεδίου συνετέλεσε και η συμβουλή της κυβέρνησης του Ισραήλ για ματαίωση της επιχείρησης…
Η Θεσσαλονικιά Ντρίτα Τζιόμο ήταν πολύ θαρραλέα. Είκοσι χρονών, πλαστογραφούσε κάτω από τη μύτη των Γερμανών, προσωπικά έγγραφα Εβραίων της Θεσσαλονίκης, εμφανίζοντάς τους ως ιταλικής καταγωγής, για να αποφύγουν τη μεταφορά και την εξόντωσή τους στο Αουσβιτς. Μόλις κατάλαβε ότι «κάτι είχαν μυριστεί» οι Γερμανοί, διέφυγε στην Αλβανία.
Επέστρεψε στην πόλη της το 1991. Τη βίλα Ολγα, όπου είχε στηθεί το παράνομο εργαστήρι, τη βρήκε ακατοίκητη, κατεστραμμένη, για τη Ντρίτα, όμως, ήταν φορτωμένη αναμνήσεις. Η αναπόληση όλων όσων κατόρθωσε μέσα σε αυτό το κτίσμα, την ώθησε να εγκατασταθεί εκεί παραδίπλα. Τον Μάϊο του 2019, ο Ιταλός πρέσβης της απένειμε, για λογαριασμό του προέδρου της ιταλικής Δημοκρατίας, το «Αστέρι της Αλληλεγγύης», δια του οποίου ανακηρύχθηκε «Ιππότης της Ιταλικής Δημοκρατίας»…
Παράδειγμα μέγα προς μίμηση, αποτελεί η Λέλα Καραγιάννη, η πατριώτισσα, η ηρωίδα Ελληνίδα, που δημιούργησε, εν μέσω γερμανικής κατοχής, την απελευθερωτική οργάνωση «Μπουμπουλίνα», με τα μέλη της οποίας πολέμησε τον κατακτητή. Εκτός από εφόδια, με τα οποία προμήθευε τους αντάρτες, η οργάνωση μετέφερε συνεχώς τραυματίες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ μυστικά στην Αθήνα για περίθαλψη.
Στους καταζητούμενους, Ελληνες και συμμάχους, η Καραγιάννη προμήθευε πλαστές ταυτότητες, ώστε να μεταφερθούν με ασφάλεια σε διάφορα στέκια της Αττικής. Με την οργάνωση συνεργάζονταν ο αστυνομικός διευθυντής Αγγελος Εβερτ (ο «Οττο») και ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός. Τον Ιούνιο 1944 ηΚαραγιάννη ασθένησε. Τη συνέλαβαν τον Ιούλιο, τη μετέφεραν στα κρατητήρια της οδού Μέρλιν και στο Χαϊδάρι, αγνώριστη από τα βασανιστήρια, την εκτέλεσαν στις 8 Σεπτεμβρίου, λίγο πριν από την Απελευθέρωση! Ηταν 46 χρόνων…
