Αυλές γεμάτες ζαρζαβατικά, γιασεμί, αγιόκλημα, γαζία, ασβέστη συνέθεταν την εικόνα των σπιτιών στο… μακρινό Βόλο. Ακόμα έχει μείνει η μυρωδιά τους σε μερικά στενά της πόλης… Ήταν όμορφα, ήταν φυσικά, ήταν ζωή! Αργότερα ξεπρόβαλαν πολυκατοικίες άλλαξε το τοπίο, οι περισσότερες αυλές εξαφανίστηκαν, αλλά ακόμα και αυτές που έμειναν ήταν «νεκρές» από ζωή. Σήμερα εν έτει 2010 η οικονομική κρίση, τα διατροφικά σκάνδαλα και ο φόβος του κόσμου για τα φυτοφάρμακα, οδηγούν σε μια νέα πραγματικότητα, όπου περιβόλια ξεπετάγονται σε αυλές και μπαλκόνια!
Φρέσκα λαχανικά από το μπαλκόνι και από την αυλή στην κατσαρόλα. Η παραγωγή κηπευτικών στις αυλές ή ακόμα και στις βεράντες των σπιτιών της πόλης αποτελεί πλέον μια σύγχρονη τάση σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες την οποία ακολουθούν και οι Βολιώτες.
Όλο και περισσότεροι είναι οι κάτοικοι του Πολεοδομικού Συγκροτήματος, στο Πήλιο άλλωστε -που είναι αγροτική περιοχή, ούτως ή άλλως οι μόνιμοι κάτοικοι στην συντριπτική πλειοψηφία τους καλλιεργούν τα δικά τους λαχανικά- που διατηρούν λαχανόκηπους ακόμα και στα μπαλκόνια τους, οι οποίοι εκτιμούν ότι η εξοικονόμηση χρημάτων μπορεί να φτάσει και τα 200 ευρώ το μήνα.
Δεν είναι όμως μόνο η μέγγενη της οικονομικής κρίσης που έχει οδηγήσει τον κόσμο να ψάχνει να βρει τρόπους να εξοικονομήσει χρήματα από παντού, ακόμα και από τα ζαρζαβατικά, όπως τα λένε πολλές νοικοκυρές, αλλά και η ανασφάλεια που έχουν προκαλέσει στο καταναλωτικό κοινό τα επαναλαμβανόμενα διατροφικά σκάνδαλα καθώς και η γενικότερη ευαισθητοποίηση στο οικολογικό πρόβλημα.
Η αυλή μου είναι το μεράκι μου!
«Α, κάθε μέρα τα περιποιούμαι. Έστω και για μια ωρίτσα μόνο θα ασχοληθώ μαζί τους. Τα προσέχω, τα χαϊδεύω, τους μιλάω», λέει η Χαρίκλεια Τσεβρενίδου, ιδιοκτήτρια περιπτέρου.
Διπλό κέρδος έχει όμως η κ. Τσεβρενίδου που καλλιεργεί λαχανικά στον κήπο της, καθώς το μεράκι της ωφελεί ταυτόχρονα και την τσέπη και την υγεία της. Όπως εκτιμά, η εξοικονόμηση χρημάτων μπορεί να φτάνει και τα 200 ευρώ τον μήνα, καθώς ο λαχανόκηπος περιορίζει σημαντικά τις επισκέψεις στο μανάβη ή τη λαϊκή αγορά.
«Με τα λεφτά που βγαίνουν από τη δουλειά και έτσι όπως έχουν ανέβει τα έξοδα όχι μόνο δεν περισσεύουν χρήματα, αλλά δεν μας φτάνουν κιόλας. Ο κήπος βοηθάει. Ξέρετε τι είναι να εξοικονομείς το μήνα 200 ευρώ, όταν το κόστος για να βάλεις μια ρίζα αγγουριά για παράδειγμα δεν ξεπερνά ούτε το 1 ευρώ;» αναφέρει η κ. Τσεβρενίδου και προσθέτει ότι «βέβαια εγώ το ξεκίνησα από το μεράκι και την όρεξή μου, αλλά να που έχω και κέρδος».
Από τις κολοκυθιές, τις ντοματιές, τις αγγουριές κι όσα άλλα βγάζει το περιβόλι της, ανάλογα με την εποχή, τρώει η ίδια και η οικογένεια της. «Σπάνια πάω πια στο μανάβη για κανένα φρούτο και κανένα λαχανικό που μία στο τόσο θα χρειαστώ και δεν έχω στην αυλή μου. Τις αγγουριές τις ποτίζω κάθε μέρα, γιατί αν διψάσουν θα πικρίσουν τα αγγούρια. Δες τα να καμαρώσεις», μας έλεγε και μας έδειχνε περήφανη τα ζαρζαβατικά της…
Τα παιδιά χρειάζονται τους κήπους…
Στο Βόλο όμως, σε μια μεγάλη αυλή δίπλα στα λουλούδια της, φιλοξενεί και η Αμαλία Μπαρμπάκου τα λαχανικά της. «Α, έχω ό,τι θες. Μελιτζάνες, αγγούρια, πιπεριές, μαϊντανό, βασιλικό. Και κάθε μέρα το ψυγείο μου είναι γεμάτο από τέτοια. Ξέρεις πόσα λεφτά θα ήθελα για να τα πάρω από το μανάβη ή την λαϊκή;», λέει η κ. Αμαλία όσο βλέπει την εγγονή της να παίζει με τις πιπεριές.
«Είναι και τα μικρά. Να, η Αννούλα τώρα ξεπετάχτηκε και άρχισε να κάνει τις βόλτες της στον κήπο και ξέρεις πόσο της αρέσει όταν πάμε μαζί να κάνουμε δουλειές; Να τα ποτίσουμε, να κόψουμε πιπέρια. Είναι πολύ σημαντικό να μεγαλώνουν έτσι τα μικρά παιδιά. Κοντά στην φύση, να μαθαίνουν ότι υπάρχουν μικρά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε μόνοι μας που μας εξοικονομούν χρήματα, που μας κάνουν να περνάμε ευχάριστα την ώρα μας», τονίζει η κ. Μπαρμπάκου.
Η ίδια βέβαια δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην παράμετρο του οικολογικού στοιχείου των λαχανικών που παράγει. «Εκτός όμως από τα χρήματα, είναι ότι ξέρω και τι τρώω. Με τόσα που ακούμε και με τα φυτοφάρμακα που ρίχνουν δεν εμπιστεύομαι εύκολα πια να αγοράσω», αναφέρει.
Μάλιστα όπως επισημαίνει η κ. Μπαρμπάκου η παραγωγή της μπορεί να διατηρηθεί και εκτός εποχής! Ουσιαστικά αυτό που εννοεί είναι ότι υπάρχουν λαχανικά που μπορεί να καταψύξει και να χρησιμοποιήσει μέσα στην χρονιά.
«Οι ντομάτες για παράδειγμα δεν είναι απαραίτητο να καταναλωθούν άμεσα. Εγώ για παράδειγμα κάθε χρόνο μια ποσότητα την κάνω πολτό και την καταψύχω και έτσι έχω όλο το χειμώνα φρέσκια σάλτσα ντομάτα. Έτσι όχι μόνο κερδίζω από το μανάβη και τη λαϊκή, αλλά και από το σούπερ μάρκετ κάθε φορά που θα έπρεπε να αγοράσω σάλτσα», λέει η κ. Μπαρμπάκου.
Περιβόλι ακόμα και σε ζαρντινιέρα!
Οι ειδικοί και οι γεωπόνοι όχι μόνο προτείνουν, αλλά και ενθαρρύνουν τον καθένα μας να φτιάξει έναν μικρό λαχανόκηπο στο σπίτι του, αφού και αυλή να μη διαθέτει, μπορεί κάλλιστα να το κάνει στο μπαλκόνι του.
Πρόκειται άλλωστε για μια ωραία ενασχόληση αλλά και κάτι χρήσιμο για την κουζίνα και διδακτικό για τη νέα γενιά. Είναι αλλιώς να μεγαλώνει ένα παιδί, μυρίζοντας βασιλικό και ρίγανη και αλλιώς να έχει εικόνες μόνο από μερικά λουλουδάκια που κοσμούν το μπαλκόνι.
Για τη δημιουργία ενός μικρού λαχανόκηπου δεν απαιτούνται πολλά πράγματα. Ο καθένας μπορεί να βάλει ακόμα και σε μια ζαρντινιέρα στο μπαλκόνι του κάποια φυτά και με λίγη φροντίδα να αποκτήσει προϊόντα δικής του παραγωγής.
Όπως επισημαίνει ο γεωπόνος Θανάσης Κούντριας, πολύ εύκολα στην καλλιέργειά τους είναι οι πιπεριές, τα κρεμμύδια, τα μαρούλια, ο άνηθος, το σέλινο, ο μαϊντανός καθώς και όλα τα αρωματικά.
«Το μόνο απλό, εύκολο, γρήγορο και φτηνό είναι να κάνεις ένα μικρό περιβολάκι στο μπαλκόνι σου. Οι πιπεριές αναπτύσσονται ακόμα και σε μια μεσαίου μεγέθους γλάστρα. Το ίδιο και το σέλινο, ο βασιλικός, ο μαϊντανός», λέει ο κ. Κούντριας.
Οι φυτεύσεις
Υπάρχουν φυτά που ως γνωστόν για την ανάπτυξη τους χρειάζονται ήλιο και άλλα που θέλουν σκιερά μέρη. Σε ό,τι αφοράτα κηπευτικά, όπως για παράδειγμα είναι η ντομάτα, η μελιτζάνα, το μαρούλι και όλα τα αρωματικά φυτά, θα πρέπει να είναι σε ηλιαζόμενη θέση με τουλάχιστον 6 ώρες έκθεση στον ήλιο κατά μέσο όρο την άνοιξη και εφόσον δεν έχει ισχυρό άνεμο.
Αντίστοιχα το κρεμμύδι, καρότα, τα ραπανάκια και μερικά από τα αρωματικά, όπως δυόσμος και μέντα, απαιτούν σκιερό μέρος με λιγότερες από 4 ώρες ηλιοφάνεια την άνοιξη κατά μέσο όρο.
Τα λαχανικά που έχουν πολύ μικρούς σπόρους πρέπει να σπέρνονται στα πεταχτά, αφού ο σπόρος ανακατευτεί με άμμο, ενώ όσα έχουν πιο μεγάλους σπόρους τοποθετούνται σε γραμμές και σκεπάζονται ελαφρά. Στη συνέχεια πρέπει να συμπιέζονται με ένα σανίδι και να ποτίζονται χωρίς πίεση από χαμηλά.
Ανάλογα με τα λαχανικά που θέλετε να φυτέψετε οι κατάλληλες περίοδοι είναι:
Ιανουάριος – Φεβρουάριος: Καρότο, πράσο, μαρούλι, σέσκουλα, σπανάκι, μπιζέλια, φάβα, μελιτζάνες, πιπεριές, ντομάτες, σέλινο, βασιλικός, κουνουπίδι.
Μάρτιος – Απρίλιος: Ντομάτα, κολοκύθι, αγγούρι, μαϊντανός, πιπεριά, μελιτζάνα, πράσο, καρότο.
Μάιος – Ιούνιος: Αγγούρι, καρότο, κολοκύθα, κολοκυθάκια, μελιτζάνες, πιπεριές.
Ιούλιος – Αύγουστος: Σπανάκι, λάχανο, παντζάρι, καρότο, ρόκα, ραδίκι, μαϊντανό.
Σεπτέμβριος – Οκτώβριος: ραδίκι, ρόκα, σπανάκι, σκόρδα, μαρούλι, μαϊντανό.
Νοέμβριος – Δεκέμβριος: μπιζέλια, ρεβίθια, σπανάκι.
