Πράσινο στο κτήριο, μία υπόθεση που μόλις άνοιξε στην Ελλάδα. Μια υπόθεση όμως που σύμφωνα με τον Καθηγητή του Τμήματος Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθυντή του Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Διαχείρισης Αγροοικοσυστημάτων του ΚΕΤΕΑΘ κ. Κωνσταντίνο Κίττα μπορεί να προσφέρει στους πολίτες αλλά και στο κράτος εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και ένα υγιέστερο περιβάλλον, καθώς μειώνει τους αέριους ρύπους μέχρι και 30%.
Ιδιαιτέρως σημαντικά είναι τα στοιχεία που παρουσιάζει η μελέτη του Εργαστηρίου Γεωργικών Κατασκευών και Ελέγχου Περιβάλλοντος του Παν. Θεσσαλίας και της ερευνητικής ομάδας του ΚΕΤΕΑΘ (Δρ. Θωμάς Μπαρτζάνας, Δρ. Δημήτρης Φείδαρος, Δρ. Κατερίνα Μπαξεβάνου, Δρ. Δημήτρης Παπαναστασίου και Στελλίνα Τσιάντου) του κ. Κίττα αναφορικά με το πράσινο στα κτήρια και κατά πόσο αυτό μπορεί να προσφέρει μία καλύτερη ποιότητα ζωής στους πολίτες αλλά και να αναβαθμίσει το ασθμαίνον περιβάλλον.
Ειδικότερα, οι πράσινες στέγες προσφέρουν αισθητικά, οικολογικά και λειτουργικά και αποτελούν μία σύγχρονη εφαρμογή περιβαλλοντικού σχεδιασμού με σημαντικά τεχνοοικονομικά οφέλη.
Αυτά είναι μείωση των ενεργειακών απωλειών του κτηρίου από 10 έως και 30%, μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας και της σκόνης, μείωση της απορροής των υδάτων έως και 90%, μείωση της ηχορύπανσης και βελτίωση της ηχομόνωσης του κτηρίου κατά 3 decibel (μονάδα μέτρησης ήχου), βελτιώνει το μικροκλίμα των αστικών περιοχών κατά 30%, βελτιώνει τη θερμομόνωση του κτηρίου κατά 20%, αυξάνει τη διάρκεια ζωής του κτηρίου, ενώ δημιουργείται ένα φυσικό περιβάλλον για φυτά και ζώα με αποτέλεσμα να αυξάνεται η βιοποικιλότητα.
Αναφορικά με την υπάρχουσα τεχνογνωσία στον ελλαδικό χώρο για τις πράσινες στέγες, ο κ. Κίττας σχολίασε χαρακτηριστικά πως «Εγώ είμαι Καθηγητής ειδικός στα θερμοκήπια. Πριν από λίγα χρόνια οι συνεργάτες μου με έπεισαν να ασχοληθούμε με το πράσινο στο κτήριο,. Όταν ξεκινήσαμε τις μετρήσεις βγήκαμε και προς την Ευρώπη. Κι ενώ στο Βόλο έχω δει ελάχιστους ταρατσόκηπους, το θέμα ερευνητικά στην Ευρώπη έχει κλείσει όσον αφορά τουλάχιστον τη βιοκλιματολογία του κτηρίου και τη θερμική άνεση. Είμαστε τόσο πολύ πίσω ερευνητικά που εμείς ακόμη δεν το έχουμε ανοίξει ερευνητικά το θέμα κι εκείνοι το έχουν κλείσει. Έτσι, όχι μόνο υπάρχει η τεχνογνωσία αλλά τα πράγματα είναι έτοιμα. Όμως χρειάζεται μία βούληση από την πολιτεία και από εμάς τους ίδιους».
Ποια είναι όμως τα κέρδη
από τις πράσινες στέγες;
Η πράσινη στέγη συμβάλει και στην κατακράτηση διάφορων τύπων ρύπων. Ένα δώμα φυτεμένο με γρασίδι δεσμεύει 0,2 kg/m2/ έτος σκόνης και ρύπων και ανά 6 έως 10 m2 παράγει το οξυγόνο που χρειάζεται ένας άνθρωπος στη διάρκεια του χρόνου.
Εκτός όμως από τα αιωρούμενα σωματίδια τα φυτά μπορούν να απορροφήσουν και άλλους ατμοσφαιρικούς ρύπους όπως το CO2, SO2, NO2, NF κ.α.
Ο κ. Κίττας σημειώνει πως οι ετήσιες ανάγκες οξυγόνου ανά άνθρωπο καλύπτονται από 30-40m2 επιφάνειας πάρκου ή από ένα δέντρο με διάμετρο φυλλώματος 5m ή από 1,5m2 ακούρευτο γρασίδι!
Επιπλέον, η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται φτάνει το 30%, ενώ σύμφωνα με έρευνες η κατανάλωση ρεύματος για ψύξη και θέρμανση σε ένα διαμέρισμα που βρίσκονται κάτω από μία πράσινη στέγη μειώνεται έως και 30% τους καλοκαιρινούς μήνες και κατά 10% τους χειμερινούς. Για ένα πενταόροφο κτήριο η συνολική εξοικονόμηση ανέρχεται σε 5% έως 10%.
Ποιοι είναι οι τύποι
των ταρατσόκηπων;
Υπάρχουν 3 κύριου τύποι ταρατσόκηπων:
Εκτατικός τύπος: Αποτελείται από πολυεπίπεδη διαστρωμάτωση υλικών με ελαφρύ υπόστρωμα ανάπτυξης φυτών πάχους από 8 έως και 15 εκατοστά και για φυτική κάλυψη χρησιμοποιούνται φυτά χαμηλής βλάστησης.
Ημι-εκτατικός: Αποτελείται από ελαφρύ υπόστρωμα ανάπτυξης φυτών πάχους από 10 έως και 24 εκατοστών και για φυτική κάλυψη χρησιμοποιούνται φυτά χαμηλής βλάστησης, χλοοτάπητας και μικροί θάμνοι.
Εντατικός τύπος: Η μορφή αυτή συνίσταται στη δημιουργία ενός «κήπου» με υπόστρωμα πάχους 12 έως και 100 εκατοστών και για τη φυτική κάλυψη χρησιμοποιείται ποικιλία φυτών, δένδρων και θάμνων.
Πράσινο στα κτήρια, αστικό πράσινο
και μείωση της θερμοκρασίας
Εκτός λοιπόν από τα ποικίλα οφέλη που έχει στη ζωή των πολιτών το πράσινο στα κτήρια και στην πόλη, υπάρχουν πλεονεκτήματα και το περιβάλλον, αυτή τη φορά σε σχέση με τη θερμοκρασία.
Έτσι, με βάση μελέτες που έχουν διεξαχθεί και με μετρήσεις θερμοκρασίας μεταξύ δενδροφυτεμένων περιοχών και δομημένου περιβάλλοντος έχουν δείξει ότι η διαφορά θερμοκρασίας μπορεί να φτάσει μέχρι και 5 βαθμούς Κελσίου,
Ακόμη και στον ίδιο χώρο, είναι αναμενόμενη διαφορά θερμοκρασίας της τάξης των 2 βαθμών Κελσίου στην περιοχή που επηρεάζεται από τη βλάστηση.
Παράλληλα, η έλλειψη πρασίνου σε συνδυασμό με την πυκνή δόμηση έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας της πόλης σε σχέση με τα περίχωρα κατά 1 έως 2 βαθμούς Κελσίου κατά τη διάρκεια της ημέρας και κατά 6 έως 7 βαθμούς κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Επιπροσθέτως, τα φυτά ανάλογα με τη διάταξή τους μπορούν να λειτουργήσουν και ως φράγμα ήχου μειώνοντας την ένταση μέχρι και 10 decibel αν τοποθετηθούν κοντά στην πηγή θορύβου.
Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί πως 100 στρέμματα αστικού ή περιαστικού πρασίνου κατακρατούν τέσσερις τόνους σκόνης ετησίως, η οποία αποπλύνεται στο έδαφος σαν οργανική ουσία..
Τοπικό παράδειγμα για
τα οφέλη του πρασίνου
Ο κ. Κίττας μιλώντας για το πράσινο τόσο στον αστικό ιστό όσο και υπό την μορφή των ταρατσόκηπων σχολίασε τη σπουδαιότητά του καθώς αυτό απαλύνει το φαινόμενο της θερμική νησίδας, κατά το οποίο η θερμοκρασία στο κέντρο μιας αστικής περιοχής είναι υψηλότερη σε σχέση με τη θερμοκρασία που καταγράφεται στα περίχωρά της.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα που ανέφερε ο Καθηγητής είναι το κέντρο του Βόλου σε σχέση με τη Γεωπονική Σχολή που εδρεύει στο Φυτόκο αλλά και το Βελεστίνο.
«Κάναμε μετρήσεις και βρήκαμε ότι ακόμη και το χειμώνα ανάμεσα στο Βόλο και τη Γεωπονική Σχολή υπάρχουν 3 έως και 4 βαθμοί Κελσίου διαφορά. Αυτό το φαινόμενο της θερμικής νησίδας επιδεινώνεται το καλοκαίρι και μπορεί να φτάσει ακόμη και τους 5 βαθμούς Κελσίου. Η κατάσταση αυτή έχει ως αποτέλεσμα να υποφέρουν την νύχτα οι κάτοικοι του Βόλου και να μην υποφέρουν οι κάτοικοι του Βελεστίνου ή άλλων περιαστικών περιοχών», ανέφερε ο κ. Κίττας.
Τα νέα του Εργαστηρίου
Εκτός λοιπόν από τα ζητήματα του πρασίνου, η ερευνητική ομάδα του ΚΕΤΕΑΘ έχει ήδη ξεκινήσει την καταγραφή θερμοκρασίας και υγρασίας σε διάφορα σημεία στο πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου για την αποτύπωση της αστικής θερμικής νησίδας, καταγράφει συστηματικά μετεωρολογικούς παραμέτρους και ρύπανση στη Βιομηχανική Περιοχή ενώ από τη Δευτέρα ξεκινά μετρήσεις για τα ΡΜ10, τα ΡΜ 5 και τα ΡΜ 2,5 (αιωρούμενα σωματίδια στην ατμόσφαιρα) στο κτήριο του Χημείου στο κέντρο του Βόλου. Σε συνεργασία με το Εργαστήριο Γεωργικών Κατασκευών και Ελέγχου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας το οποίο καταγράφει συστηματικά τιμές κλιματικών παραμέτρων στο αγρόκτημα του Βελεστίνου προγραμματίζεται σύντομα η δημιουργία σχετικού ιστότοπου (web-site) στον οποίο τα δεδομένα θα είναι διαθέσιμα σε πραγματικό χρόνο.
