Του Ευθύμιου Ζιγγιρίδη,
BEngMScAMIEEMILT Σύμβουλου Επενδύσεων
Μέσα στην εβδομάδα κατατέθηκε στην Ελληνική Βουλή ο προϋπολογισμός για το 2018 όπου καταγράφηκαν νέες φορολογικές επιβαρύνσεις. Η Ελλάδα ήδη κατατάσσεται σύμφωνα με τους διεθνείς δείκτες στην 137 θέση μεταξύ χωρών ως προς το εάν η φορολογία αποτελεί κίνητρο για επενδύσεις. Αυτή την θέση την κατέχει λόγω της υψηλής φορολογίας που αποτελεί αντικίνητρο για τις επενδύσεις. Στην 136η θέση με βαθμολογία 2,2 κατατάσσεται η Ελλάδα και ως προς την επίδραση της φορολογίας ως κίνητρο για τη δημιουργία απασχόλησης. Δεν είναι περίεργο λοιπόν γιατί το «τραίνο της ανάπτυξης» καθυστερεί.
Υπάρχουν αναπτυγμένες χώρες με μεγαλύτερους φορολογικούς συντελεστές στην Ευρώπη. Ωστόσο η συνολική φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση στην Ελλάδα έχει ξεπεράσει κάθε άλλη Ευρωπαική Χώρα. Μεγάλες πληθυσμιακά και οικονομικά χώρες με αναπτυγμένους φορολογικούς συντελεστές, όντως αντιμετώπισαν την κρίση με πιο αποτελεσματικό τρόπο, αλλά αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι στις χώρες αυτές τα επίπεδα κοινωνικής εμπιστοσύνης είναι υψηλά επομένως μπορούν και αυξάνουν τους φόρους χωρίς να βλάπτουν την οικονομική δραστηριότητα. Επιπλέον, στις χώρες αυτές οι πολίτες (και οι επιχειρήσεις) αποζημιώνονται για τους μεγάλους φόρους που καταβάλλουν από την παροχή καλών υποδομών, εκπαίδευσης, κοινωνικών υπηρεσιών και την εφαρμογή πολιτικών που είναι φιλικές στις αγορές και τις επιχειρήσεις.
Ερευνες έχουν πραγματοποιηθεί από εγχώριους πανεπιστημιακούς οργανισμούς όπως και από ερευνητικούς οργανισμούς του εξωτερικού για τον βαθμό επίδρασης της φορολογίας στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην προσέλκυση επενδύσεων μιας χώρας. Τα αποτελέσματα έχουν πολλά κοινά στοιχεία:
▼ Οι φόροι στις συναλλαγές περιουσιακών στοιχείων, που αποτελούν σημαντικό έσοδο από φόρους περιουσίας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βοηθούν επίσης στη μετάθεση πόρων από τις οικοδομές σε πιο παραγωγικές επενδύσεις, αλλά ταυτόχρονα θεωρούνται ότι αποθαρρύνουν την ανακατανομή των κατοικιών και την κινητικότητα των εργαζομένων. Γι’ αυτό και τελικά θεωρούνται ότι εμποδίζουν την οικονομική μεγέθυνση. Οι λοιποί φόροι επί της περιουσίας, όπως φόροι κληρονομίας και καθαρού πλούτου, θεωρούνται ότι στρεβλώνουν την κατανομή του κεφαλαίου και/ή τα κίνητρα για αποταμίευση και γι’ αυτόδεν ευνοούν την ανάπτυξη.
▼ Οι έμμεσοι φόροι όμως, όπως οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης σε καύσιμα, κ.ά., προκαλούν προβλήματα στην ανταγωνιστικότητα.
▼ Οι φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων θεωρούνται περισσότερο επιβλαβείς στην οικονομική μεγέθυνση, από ό,τι οι φόροι στην κατανάλωση. Ένας λόγος είναι ότι αποθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα, κυρίως λόγω της προοδευτικότητάς τους. Αν με τη φορολογία εισοδήματος φορολογούνται και οιαποδόσεις των αποταμιεύσεων, όπως γίνεται σε πολλές χώρες, τότε ο φόρος αυτός αποθαρρύνει τις αποταμιεύσεις και τις επενδύσεις.
▼ Η φορολογία εταιρικών κερδών κρίνεται ως η πλέον επιβλαβής στην οικονομική μεγέθυνση, καθώς αποθαρρύνει τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε επενδύσεις και βελτίωση της παραγωγικότητάς τους. Οφόρος αυτός μπορεί να επηρεάσει και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, στον βαθμό φυσικά που και άλλες χώρες δεν προχωρήσουν σε ανταγωνιστικές μειώσεις φορολογικών συντελεστών.
Hχώρα χρειάζεται μέτρα που θα εκσυγχρονίσουν το φορολογικό περιβάλλον και θα τονώσουν τα δημόσια έσοδα και στο πλαίσιο αυτό η επέκταση της χρήσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, η διεύρυνση της ηλεκτρονικής τραπεζικής και κυρίως η υποχρεωτική καθιέρωση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στις συναλλαγές των επιχειρήσεων θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα και θα ωφελήσουν και τις επιχειρήσεις και το κράτος.Σύμφωνα με Μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που εκπονήθηκε για λογαριασμό του ΣΕΒ, μόνο από την καθιέρωση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης το ετήσιο όφελος για τις επιχειρήσεις μπορεί να φθάσει το 1,5 δις €, τα πλαστά και εικονικά τιμολόγια να μειωθούν έως 80% και το Κράτος να βάλει στα ταμεία του επιπλέον ΦΠΑ έως 1 δις € κάθε χρόνο
Η υψηλή φορολογία δεν είναι βέβαια ο μόνος αποτρεπτικός παράγοντας για προσέλκυση επενδύσεων και την ανάπτυξη της οικονομίας . Παράγοντες που συνοδεύουν την μείωση της φορολογικής δαπάνης πρέπει να είναι η προστασία της εμπορικής δραστηριότητας καθώς και η φορολογικές διαδικασίες της εκάστοτε χώρας και τέλος η διευκόλυνση ίδρυσης και λειτουργίας μιας επιχείρησης χωρίς γραφειοκρατικές διεργασίες. Επιπλέον σε ένα σταθερό και προστατευτικό για τις επιχειρήσεις νομικό και φορολογικό πλαίσιο, μια εταιρεία μπορεί να επιχειρήσει ασφαλέστερα. Εάν όλα αυτά δεν εφαρμοστούν ταυτόχρονα, τότε η απλή μείωση φορολογικών συντελεστών θα αποτύχει όπως και απέτυχε στις ΗΠΑ και στη Μεγάλη Βρετανία την δεκαετία του 80 όπου η μείωση φορολογικών συντελεστών από μόνη της δεν επηρέασε την ανάπτυξη των χωρών αυτών.
Η ανάπτυξη μιας οικονομίας λοιπόν εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Το δεδομένο είναι ότι οι υπερβολικές φορολογικές και ασφαλιστικές επιβαρύνσεις δεν είναι κίνητρο προσέλκυσης επενδύσεων και συνεπώς ανάπτυξης της οικονομίας, επιπλέον είναι αιτία δημιουργίας ανεργίας και αποπληθωρισμού σε πολλές περιπτώσεις. Η αλλαγή οικονομικού μοντέλου της σημερινής κυβέρνησης είναι υποχρεωτική, προκειμένου να μπορέσει η χώρα να επισπεύσει την άφιξη του «τραίνου της ανάπτυξης».
