Της Αναστασίας Μιχαηλίδου – Ειδικού παιδιάτρου
Η λακτόζη είναι ένας δισακχαρίτης που αποτελείται από τη γαλακτόζη και τη γλυκόζη. Για να μπορέσει να απορροφηθεί στο λεπτό έντερο πρέπει να διασπαστεί και γι’ αυτό απαιτείται η ύπαρξη και η λειτουργία του ενζύμου λακτάση.
Πότε υπάρχει πρόβλημα σε αυτή τη διαδικασία;
1) Σε χώρες της βόρειας Ευρώπης κυρίως και σπανίως στη χώρα μας υπάρχει μια σοβαρή κατάσταση που ονομάζεται Συγγενής αναπάρκεια της λακτάσης (αλακτασία) με κληρονομούμενο χαρακτήρα. Απουσιάζει η λακτάση οπότε η λακτόζη αδυνατεί να διασπαστεί και να απορροφηθεί κατακλύζοντας το παχύ έντερο.
Τα βρέφη αυτά που θηλάζουν ή που τρέφονται με φόρμουλα εμφανίζουν διάρροιες , μετεωρισμό και χάνουν συνεχώς βάρος. Ο περιορισμός της λακτόζης εφ’ όρου ζωής σε αυτήν την νοσολογική οντότητα είναι απαραίτητος.
2) Η υπολακτασία είναι το πιο συνηθισμένο αίτιο δυσανεξίας στη λακτόζη.
Σταδιακά και κυρίως μετά το 1ο έτος ζωής αρχίζει η μείωση της λακτόζης στο 70% του πληθυσμού. Αξιοσημείωτο είναι ότι σπάνια τα συμπτώματα όπως μετεωρισμός, διάταση εντέρου, κοιλιακό άλγος και διάρροια εμφανίζονται πριν τα 5 έτη.
Έτσι συνήθως παιδιά σχολικής ηλικίας μετά το πρωινό γάλα εμφανίζουν αυτά τα συμπτώματα, οπότε προτιμάται γάλα με μειωμένη λακτόζη. Το γιαούρτι, το τυρί και το βούτυρο τα ανέχονται καλύτερα αφού στο γιαούρτι τα βακτήρια ζυμώνουν τη λακτόζη, στο σκληρό τυρί είναι μειωμένη και στο βούτυρο αμελητέα η ποσότητά της.
Προσοχή να μην εξαλειφθεί πλήρως η λακτόζη από τη διατροφή.
3) Μια κατάσταση που συχνά αντιμετωπίζει ο παιδίατρος είναι η δευτερογενής δυσανεξία στη λακτόζη.
Οι γαστρεντερίτιδες πιο συχνά ιογενούς αιτιολογίας
Προκαλούν μια παροδική βλάβη στον εντερικό βλεννογόνο με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά η επίδραση του υπεύθυνου ενζύμου για τη διάσπαση της λακτόζης, δηλ. η λακτάση.
Μπορεί να χρειαστεί ακόμη και ένας μήνας για την αποκατάσταση του εντέρου. Σε αυτήν την περίπτωση περιορίζω τη λακτόζη ώστε να μειωθούν τα ανεπιθύμητα συμπτώματα.
Η επαναφορά της φόρμουλας με κανονική ποσότητα λακτόζης στα βρέφη επιχειρείται στις 3 – 4 εβδομάδες ενώ σε περίπτωση βρεφών που σιτίζονται με Μ.Θ. ο θηλασμός δεν διακόπτεται καθόλου.
Μελέτες έχουν αποδείξει την ωφελιμότητα της λακτόζης
1) Προσδίδει εύγεστη γεύση στο γάλα.
2) Πρεβιοτικά οφέλη αφού αυξάνει σημαντικά στο έντερο την ανάπτυξη του δισχιδούς γαλακτοβάκιλλου που καθιστά όξινο το PH των κενώσεων δυσχεραίνοντας τον πολλαπλασιασμό παθογόνων μικροβίων και την ανάπτυξη λοίμωξης στο πεπτικό σύστημα.
3) Αυξάνει τις συγκεντρώσεις των λιπαρών οξέων βραχείας αλύσσου (SCFA) που ευνοούν την καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία.
Ας κατανοηθεί λοιπόν η σημασία της ώστε να μην απορρίπτεται πολλές φορές αναίτια από τη διατροφή μας.
