«Οι Μάηδες της Μακρινίτσας» στο Εθνικό Ευρετήριο Στοιχείων Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδος
Ενέκρινε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, με απόφασή της στις 7 Φεβρουαρίου, την εγγραφή στο Εθνικό Ευρετήριο Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, του δρώμενου, «Οι Μάηδες της Μακρινίτσας Πηλίου», ως επιτελεστικό δρώμενο, χαρακτηριστικό των παραδοσιακών κοινοτήτων του αγροτικού χώρου, που αναβίωσε με πρωτοβουλία της ίδιας της κοινότητας, λόγω της σημασίας του για τη συλλογική μνήμη και ταυτότητα της Μακρινίτσας.
Ειδικότερα σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού και τις σχετικές δηλώσεις της κ. Μενδώνη αναφέρεται χαρακτηριστικά:
«Αναγνωρίζοντας την ανάδειξη και διαφύλαξη εκείνων των στοιχείων που οι ίδιοι οι φορείς θεωρούν κρίσιμα για τη συλλογική τους ταυτότητα, την ιστορία και τον πολιτισμό τους, εγγράφουμε στο Εθνικό Ευρετήριο της Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς παραδοσιακές πρακτικές και τελετουργίες των νησιωτών συμβάλλοντας ενεργά στον εμπλουτισμό και στην προαγωγή του σεβασμού της πολιτισμικής ποικιλομορφίας και της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Με αίσθημα ευθύνης, ως Πολιτεία, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες, πράττουμε με γνώμονα την αναγκαιότητα για ανάδειξη, διαφύλαξη και διαγενεακή μεταβίβαση αναδεικνύουμε εκείνα τα στοιχεία της νησιωτικής μας χώρας που αποτελούν έκφραση της ιδιαίτερης συλλογικής ταυτότητας κάθε τόπου, προστατεύουμε και διαφυλάττουμε τις ποικίλες εκφράσεις της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς μας».
Η κατοχύρωση του εθίμου απασχολούσε τις ενεργές δυνάμεις της Μακρινίτσας και τα μέλη του «Θιάσου» πάνω από μισό αιώνα. Από τη στιγμή που μετά την αναβίωση του το έτος 1957, άρχισε να αποκτά μια σχετική αίγλη και ορισμένη φήμη εκτός Μακρινίτσας κυρίως, δημιουργήθηκε ταυτόχρονα και η παρακάτω αντίληψη όλων αυτών που διαχρονικά ασχολήθηκαν: «Υπηρετούμε το έθιμο ανιδιοτελώς και με μεράκι, συμβάλλοντας στην ανάδειξη του τεράστιου πολιτιστικού αποθέματος της Μακρινίτσας και του Πηλίου».
Αυθεντικότητα και κατοχύρωση
Για τον Προοδευτικό Σύλλογο στην αρχή και στην Κοινότητα Μακρινίτσας κατόπιν, που οργάνωσαν σχετικές πρωτοβουλίες τέλεσης του δρώμενου, προπάντων όμως για τα βιωματικά μέλη που το υπηρέτησαν μακροχρόνια και άοκνα, το ζήτημα ήταν και παραμένει ξεκάθαρο, πώς να το κάνουμε, η πολιτιστική παράδοση και ο τρόπος διασκέδασης κατά την αντίληψη τους, έπρεπε να έχει συνέχεια, αυθεντικότητα και κατοχύρωση.
Η ένταξη του εθίμου ως στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδος, δεν αποτελεί ούτε την αρχή ούτε το τέλος μιας συγκεκριμένης παράδοσης που κρατά πολλές δεκαετίες. Είναι η απόρροια μια συνεχούς προσπάθειας διάσωσης της μακρινιτσιώτικης ζώσας παράδοσης και πολιτιστικής μας ταυτότητας, η οποία αποτέλεσε μάλιστα και την γενεσιουργό αιτία της διατήρησης της Κοινότητας κατά το σχέδιο ενοποίησης της Τ.Α. «Ιωάννης Καποδίστριας» το 1997 και φτάνει ως τις μέρες μας, όπου πλέον λαμβάνει νέες διαστάσεις.
Η προσπάθεια της ένταξης στο εθνικό ευρετήριο, ελήφθη ως ιδέα αμέσως μετά την επιτυχημένη έκδοση του βιβλίου «Οι Μάηδες της Μακρινίτσας» με συγγραφείς τον δρ. Αλέξανδρο Καπανιάρη και τον κοινοτάρχη (1990 – 2002) της Μακρινίτσας Νίκο Τσούκα, το έτος 2014, όπου ξεκίνησε η πλήρης καταγραφή και επιστημονική τεκμηρίωση του εθίμου, χωρίς αυτό να ακυρώνει όλες τις προσπάθειες που έγιναν τις προηγούμενες δεκαετίες.
Το αίτημα της ένταξης απηχεί ευρύτερα και την επιθυμία όλων των κατοίκων της πόλης της Μακρινίτσας.
Από το 2013 και ουσιαστικά από τα τέλη 2017 όπου επανασυστάθηκε η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την εφαρμογή στην Ελλάδα της Σύμβασης για την προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO), οι ερευνητές δρ. Αλέξανδρος Καπανιάρης και Νίκος Τσούκας ανέλαβαν την πρωτοβουλία της ένταξης, συμμετείχαν σε όλες τις διαδικασίες για την προετοιμασία εγγραφής του στοιχείου στο Εθνικό Ευρετήριο Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας με τη συλλογή ιστορικών στοιχείων, παροχή πληροφοριών, βιβλιογραφίας, φωτογραφιών, υλικών τεκμηρίων κλπ. Επιπλέον, έλαβαν μέρος και σε συναντήσεις με αρμόδιους φορείς του Υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου να υποστηριχθεί η υποψηφιότητα.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι με την ολοκλήρωση και υποβολή του φακέλου προκειμένου να εξεταστεί η εγγραφή του δρώμενου «Οι Μάηδες της Μακρινίτσας Πηλίου» στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, συνέπεσε και η τέλεση του δρώμενου, την Κυριακή 18 Μαΐου 2018 που κινηματογραφήθηκε από εταιρεία παραγωγής τηλεοπτικών προγραμμάτων GV Productions, που εκείνη την περίοδο υλοποιούσε την παραγωγή μιας σειράς 14 ντοκιμαντέρ με θέμα τα πιο ενδιαφέροντα δρώμενα – πανηγύρια – έθιμα της χώρας μας για λογαριασμό του ΟΤΕ TV (Cosmote History), με τίτλο: «Ο Τόπος μου γιορτάζει». Από τη χρονιά εκείνη έχει πολλές φορές προβληθεί από την τηλεόραση, ενώ υπάρχει διαθέσιμο και στο διαδίκτυο.
