Της Χρυσής Μεραμβελιωτάκη
Σε λίγες μέρες θα έχουμε την εαρινή ισημερία. Στις 20 Μάρτιου 2022 17:33 ώρα Ελλάδος ή Eastern European Time ή EET ξεκινά η Άνοιξη!
Τί πραγματικά γνωρίζουμε όμως για τις ισημερίες;
Αν κοιτάξουμε πιο προσεκτικά το ημερολόγιο μας την ώρα της ανατολής και της δύσης, θα δούμε ότι η διάρκεια της μέρας και της νύχτας δεν είναι ίσες. Γιατί να συμβαίνει αυτό;
Από παιδί, η βασική μου απορία σε σχέση με τις ισημερίες ήταν γιατί η μέρα και η νύχτα δεν είναι ακριβώς ίσες, δηλαδή δεν διαρκούν ακριβώς 12 ώρες η κάθε μία. Αυτό δε σημαίνει εξάλλου ισημερία; Το ίδιο νόημα έχει επίσης και ο διεθνής όρος της λέξης «equinox», που προέρχεται από το λατινικό «aequus» (ίσος) και «nox» (νύχτα).
Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή και ας προσπαθήσουμε να βρούμε τις απαντήσεις πίσω από βασικά ερωτήματα, που νομίζω όλοι θα έχουμε αναρωτηθεί κάποτε, μέχρι να φτάσουμε και στη λύση αυτού του προβλήματος.
1.Γιατί η κάθε μέρα δεν είναι ίδια με την προηγούμενη; Γιατί όλες οι μέρες δεν είναι ίσες, όπως και όλες οι νύχτες; Γιατί έχουμε εποχές;
Αυτό θα συνέβαινε αν ο άξονας περιστροφής της Γης γύρω από τον εαυτό της ήταν ο ίδιος με τον άξονα περιφοράς της γύρω από τον Ήλιο. Όμως αυτοί οι 2 άξονες δεν είναι ίδιοι. Ο άξονας περιστροφής της Γης γύρω από τον εαυτό της έχει κλίση 23,45 μοίρες, όπως το βλέπουμε και σε όλες τις υδρόγειες σφαίρες. Πιο μικρή, είχα πάντα την απορία γιατί δεν την στερεώνουν «πιο ίσια», δηλαδή κάτω ο νότιος και πάνω ο βόρειος πόλος, αντί να της δίνουν αυτήν την κλίση;
(https://www.timeanddate.com/calendar/september-equinox.html)
Αυτή η κλίση είναι και ο λόγος της ύπαρξης των εποχών. Έτσι, όταν η Γη με το βόρειο ημισφαίριο της είναι στραμμένη προς τον Ήλιο, αυτό φωτίζεται περισσότερο και έχει καλοκαίρι, ενώ το νότιο που είναι πιο απομακρυσμένο από τον Ήλιο, φωτίζεται λιγότερο και έχει χειμώνα.
2.Η Ελλάδα έχει την ίδια εαρινή ισημερία με την Αυστραλία;
Ισημερία ναι, εαρινή όχι. Οι ονομασίες εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία είναι σχετικές και αφορούν μόνο την εύκρατη ζώνη του βόρειου ημισφαιρίου. Στις αντίστοιχες ημερομηνίες στο νότιο ημισφαίριο οι εποχές είναι αντίθετες και επομένως χρησιμοποιούν τα αντίθετα ονόματα.
Κάτι ακόμα σημαντικό, είναι ότι στις πολικές περιοχές του πλανήτη μας, δηλαδή κοντά στους πόλους της Γης, καθώς και στην τροπική ζώνη γύρω από τον ισημερινό, δεν υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση των εποχών.
3.Πότε συμβαίνει η ισημερία και πότε τα ηλιοστάσια;
Δύο φορές το χρόνο η Γη βρίσκεται σε τέτοια θέση που οι ακτίνες του Ήλιου πέφτουν εντελώς κάθετα προς στον Ισημερινό και αυτές τις ημέρες τις ονομάζουμε ισημερίες. Τότε ο Ήλιος ανατέλλει και δύει ακριβώς στα σημεία της Ανατολής και της Δύσης, όπως μας τα δείχνει μια πυξίδα. Όμως τα σημεία που ανατέλλει και δύει ο Ήλιος ως προς τον ορίζοντα ενός τόπου δεν παραμένουν σταθερά κάθε μέρα τα ίδια και αλλάζουν σταδιακά ημέρα με την ημέρα.
Μετά την εαρινή ισημερία, η μέρα σταδιακά μεγαλώνει και ο Ήλιος αρχίζει το ταξίδι του προς το Βορρά, μέχρι στις 21 Ιουνίου που έχουμε την μεγαλύτερη ημέρα του έτους.
Έπειτα, η μέρα αρχίζει να μικραίνει, ο Ήλιος αρχίζει την πορεία του προς το Νότο, μέχρι την φθινοπωρινή ισημερία στις 22 Σεπτεμβρίου, όπου και πάλι ο Ήλιος ανατέλλει και δύει ακριβώς στην Ανατολή και τη Δύση.
Κατόπιν, η μέρα γίνεται μικρότερη από τη νύχτα, ο Ήλιος συνεχίζει το ταξίδι προς το νοτιότερο σημείο του ορίζοντα που μπορεί να φτάσει, ανατέλλοντας όλο και πιο νοτιοανατολικά, μέχρι το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 21 Δεκεμβρίου, όπου ο Ήλιος σταματάει και πάλι την πορεία του προς το Νότο.
Έπειτα, η μέρα αρχίζει να μεγαλώνει και πάλι, ο Ήλιος κινείται και πάλι προς το Βορρά, μέχρι την εαρινή ισημερία.
4.Γιατί δεν είναι ακριβώς ίση η μέρα με τη νύχτα στην ισημερία;
Η εξήγηση είναι απλή και οφείλεται στο γεγονός ότι η μέρα και ώρα της ισημερία, καθορίζεται από τη χρονική στιγμή που το γεωμετρικό κέντρο του Ήλιου, ανατέλλει ή δύει. Είναι δηλαδή η στιγμή που βλέπουμε τον μισό ηλιακό δίσκο πάνω από τον ορίζοντα.
Όμως στα ημερολόγια, ως ανατολή του Ήλιου αναφέρεται η χρονική στιγμή που το άνω άκρο του ηλιακού δίσκου, και όχι το κέντρο του, γίνεται ορατό πάνω στον ορίζοντα, ενώ ως δύση αναφέρεται η στιγμή που το άνω άκρο του εξαφανίζεται κάτω από τον ορίζοντα. Κατά συνέπεια, τη μέρα της ισημερίας, ο χρόνος με ηλιοφάνεια είναι περισσότερος. Αν όμως ο Ήλιος ήταν ένα σημειακό σώμα, μια μικρή τελίτσα στο διάστημα, όπως ένα πολύ μακρινό αστέρι, τότε δεν θα είχαμε αυτό το πρόβλημα.
5.Πόσος είναι ο χρόνος ηλιοφάνειας κατά την ισημερία;
Εξαρτάται από τον τόπο που βρισκόμαστε. Στο Ηράκλειο που βρίσκομαι, την ημέρα της ισημερίας στις 20 του Μαρτίου 2022, ο χρόνος ηλιοφάνειας είναι 12 ώρες 7 λεπτά και 31 δευτερόλεπτα και η διάρκεια νύχτας 11 ώρες 53 λεπτά και 29 δευτερόλεπτα, έχουμε δηλαδή 15 λεπτά περισσότερη ηλιοφάνεια.
Στο Λονδίνο, την ίδια μέρα ο χρόνος ηλιοφάνειας είναι 12 ώρες 9 λεπτά και 58 δευτερόλεπτα, δηλαδή 2,5 λεπτά μεγαλύτερος και θα συνεχίσει να αυξάνει με μεγαλύτερο ρυθμό σε σχέση με την Ελλάδα.
Γενικά, στα διαφορετικά γεωγραφικά πλάτη της Γης, η ώρα της ανατολής και της δύσης του Ήλιου διαφέρουν. Μιλώντας για το βόρειο ημισφαίριο που βρισκόμαστε, όσο πιο βόρεια ανεβαίνουμε τόσο πιο μεγάλη θα είναι η διάρκεια της ημέρας το καλοκαίρι και αντίθετα τόσο πιο μικρή το χειμώνα. Δηλαδή στην Αγγλία το καλοκαίρι νυχτώνει αρκετά πιο αργά από την Ελλάδα. Γι’ αυτό παρατηρείται και το φαινόμενο στις πολικές περιοχές, κοντά στα ηλιοστάσια, να μην νυχτώνει ή να μην ξημερώνει καθόλου.
6.Πότε έχουμε πραγματικά ίση μέρα-ίση νύχτα;
Σχεδόν 3 μέρες πριν την ισημερία παρατηρείται ίση μέρα και νύχτα, δηλαδή στις 17 Μαρτίου 2022. Η μέρα αυτή καλείται με το διεθνή όρο «Equilux». Τότε η διάρκεια της ημέρας στο Ηράκλειο είναι 12 ώρες και 48 δευτερόλεπτα, δηλαδή μόλις λίγα δευτερόλεπτα πιο μεγάλη από τη νύχτα. Το ίδιο παρατηρείται εκείνη την ημέρα και μόνο σε ολόκληρο τον κόσμο και η διάρκεια της ηλιοφάνειας είναι περίπου 12 ώρες, με μικρές διαφοροποιήσεις.
7.Στον ισημερινό έχουν πάντα ίση μέρα και νύχτα;
Όχι. Στο επίπεδο του ισημερινού, η διάρκεια ηλιοφάνειας διατηρείται σχετικά σταθερή όλο το χρόνο, από 12 ώρες και 6,5 λεπτά στο χειμερινό ηλιοστάσιο σε 12 και 8,5 λεπτά στο θερινό ηλιοστάσιο. Πάντα όμως η μέρα είναι μεγαλύτερη κατά λίγα λεπτά σε σχέση με τη νύχτα και δεν εκεί δεν έχουν ποτέ ίση μέρα και νύχτα.
8.Γιατί συμβαίνει αυτό;
Για 2 λόγους. Ο πρώτος είναι ότι όπως είπαμε και πριν, ο Ήλιος δεν είναι ένα σημειακό σώμα και η άκρη του δίσκου του αρχίζει να ανατέλλει από τον ορίζοντα πριν από το κέντρο του.
Ο δεύτερος είναι ότι πολύ πριν φτάσει κοντά στον ορίζοντα το πάνω μέρος του δίσκου του Ηλίου, το φως του λόγω διάθλασης στην ατμόσφαιρα, φτάνει σε εμάς. Το φαινόμενο αυτό λόγω διάθλασης είναι διαφορετικό από το λυκαυγές και το λυκόφως που συμβαίνει λόγω σκέδασης των ακτινών του Ηλίου.
Για τον ίδιο λόγο και οι μέρες που ο Ήλιος δεν δύει στους πόλους είναι περισσότερες από τις ημέρες που ο ήλιος δεν ανατέλλει καθόλου.
9.Που μπορούμε να βρούμε πληροφορίες για την πορεία του ήλιου;
Υπάρχουν πλέον πολλές ιστοσελίδες, προγράμματα και εφαρμογές για κινητά και τάμπλετ, που μπορούμε να τα βρούμε ακόμα και δωρεάν. Αυτά που χρησιμοποιώ εγώ είναι:
Την ιστοσελίδα https://www.timeanddate.com/worldclock/greece/iraklion
Τις εφαρμογές «Ημερολόγιο Ήλιος και Σελήνη», «Sun Position» & «Ephimeris»
10 . Γιατί τελικά ενδιαφερόμαστε για τις ισημερίες και τα ηλιοστάσια;
Γιατί το ηλιακό φως είναι η πηγή της ζωής του πλανήτη μας και επηρεάζει όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Οπότε ναι, πρέπει να ενδιαφερόμαστε γι’ αυτό και για τον Ήλιο μας, αφού είναι μαζί με το νερό οι πιο σημαντικοί παράγοντες για την επιβίωση μας.
Οι επιστήμονες της NASA υπολογίζουν ότι κάθε δευτερόλεπτο ένα άστρο στο Σύμπαν αυτοκαταστρέφεται σε μια έκρηξη σουπερνόβα, ενώ για πρώτη φορά το 2020 καταγράφηκε ζωντανά η έκρηξη ενός άστρου.
Τίποτα δεν είναι δεδομένο και στατικό…. Τίποτα δε διαρκεί για πάντα….
Φαίνεται ότι όλα αυτά τα είχαν καταλάβει οι αρχαίοι μας πρόγονοι και λάτρευαν τον Ήλιο ως Θεό. Δεν θεωρούσαν δεδομένο ότι θα συνεχίσει να ανατέλλει για πάντα, γι’ αυτό τον τιμούσαν ιδιαίτερα και τον ευχαριστούσαν που εμφανιζόταν κάθε χρόνο στις ισημερίες και τα ηλιοστάσια, παίρνοντας τη σωστή θέση του στον ουρανό.
Το να ζούμε σε αρμονία με τη φύση και να έχουμε επίγνωση του τι συμβαίνει γύρω μας, στον πλανήτη μας, στο σύμπαν μας, μας κάνει πιο συνειδητοποιημένους ανθρώπους και αναπτύσσει την ενσυναίσθηση μας.
Κάθε μέρα δεν είναι ίδια με την προηγούμενη… ας τη ζήσουμε με τις ιδιαιτερότητες της… ας είμαστε όσο μπορούμε περισσότερο στο εδώ και τώρα, γιατί ότι έχουμε είναι το παρόν μας. Ας μη το θυσιάσουμε αναλογιζόμενοι ένα παρελθόν που έχει πια σβήσει ή ένα αβέβαιο μέλλον. Γιατί έτσι θα γίνεται διαρκώς το παρόν μας παρελθόν πριν καλά καλά το καταλάβουμε.
Την Παρασκευή στις 18 Μαρτίου, μόλις 15 λεπτά μετά τη δύση του Ήλιου, θα ανατείλει στον ορίζοντα το ολόγιομο φεγγάρι της Πανσελήνου. Στη νότιο Ελλάδα αυτό θα γίνει περίπου στις 18:45, ενώ στη βόρειο Ελλάδα αυτό θα γίνει 10 λεπτά αργότερα. Αναζητήστε τις ακριβής ώρες ανατολής και δύσης του Ήλιου και της Σελήνης για τον τόπο που βρίσκεστε, για να μην χάσετε αυτή τη μαγευτική στιγμή. Είναι μια καταπληκτική ευκαιρία για να βρείτε ένα όμορφο μέρος και να απολαύσετε και τα δύο, που είναι αρκετά σπάνιο φαινόμενο.
Επιπλέον, οι μέρες γύρω από την Ισημερία ενδείκνυνται για να κάνουμε διαλογισμούς αρμονίας και εξισορρόπησης, αφού το φως και το σκοτάδι είναι ισοδύναμα. Έναν τέτοιο καθοδηγούμενο διαλογισμό θα βρείτε στο κανάλι μου στο Youtube, με το όνομα «Elevate Your Heart», ώστε αν θέλετε να τον ακολουθήσετε, ενώ θα βρείτε και σχετικά βίντεο που έχω ετοιμάσει για την Ισημερία.
Μπορείτε να κάνετε εγγραφή πατώντας ΕΔΩ: https://bit.ly/3uYEQX8.
Πιστεύω ότι η εαρινή ισημερία είναι ένα σημαντικό ενεργειακό γεγονός που σηματοδοτεί την Άνοιξη, την Αναγέννηση, την Αρμονία και την Ισορροπία σε φυσικό, ψυχικό και πνευματικό επίπεδο! Εύχομαι μέσα από την καρδιά μου αυτή η Άνοιξη να αγγίξει τις καρδιές των ισχυρών αυτής της Γης και να λήξουν τον πόλεμο. Μέσα στην προσευχή ή το διαλογισμό μας, μπορούμε να αφιερώνουμε ένα λεπτό με την ευχή να λήξουν όλοι οι πόλεμοι… και αυτοί που γνωρίζουμε και αυτοί που δεν γνωρίζουμε. Γιατί υπάρχουν και τέτοιο πόλεμοι. Αυτό το ένα λεπτό, που το μυαλό και η καρδιά όλων μας θα είναι πλήρως συντονισμένα στον ίδιο σκοπό, μέρα με τη μέρα, ίσως και να φέρει αποτελέσματα, να γίνει το θαύμα!
