Ο Βολιώτης συγγραφέας μιλά για το βιβλίο του «Μία θάλασσα, δύο πατρίδες» με την ευκαιρία της παρουσίασής του την Πέμπτη 3 Ιουνίου
Συνέντευξη στη ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Η Ιστορία ήταν το αγαπημένο του μάθημα και οι ιστορίες των ανθρώπων τον μάγευαν και τον καθήλωναν από παιδί. Τα βιβλία ήταν η προέκταση του χεριού και του μυαλού του και η ανάγνωσή τους απόλαυση πραγματική. Για τον Χριστόφορο Σεμέργελη ο λόγος, τον Βολιώτη συγγραφέα και δημοσιογράφο, ο οποίος εν μέσω πανδημίας και εορτασμού της επετείου της Ελληνικής Επανάστασης προσέφερε ένα βιβλίο, που αφορά στον Βόλο, το Πήλιο, τη Θεσσαλία γενικότερα στα δύσκολα χρόνια της εξέγερσης κατά του τουρκικού ζυγού.
Το βιβλίο με τίτλο «Μία θάλασσα, δύο πατρίδες», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος, που διαβάστηκε και αγαπήθηκε και πέρασε ήδη στη δεύτερη ανατύπωσή του, θα παρουσιαστεί σε ανοιχτή εκδήλωση στον προαύλειο χώρο του κτιρίου Σπίρερ την Πέμπτη 3 Ιουνίου στις 8.30 μ.μ. δίνοντας την ευκαιρία στον συγγραφέα να μιλήσει για το πετυχημένο συγγραφικό του εγχείρημα και να συνομιλήσει με το κοινό. Ο Χριστόφορος Σεμέργελης πριν την εκδήλωση με χαρά δέχθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις, που αφορούν στο βιβλίο και τη δράση του, την έμπνευση και τις προθέσεις του σχετικά με τη συγγραφή. Ο λόγος του άμεσος και σαφής, δεν αφήνει περιθώρια παρά για ευχή, που ισοδυναμεί με προτροπή να μη σταματά να μας συντροφεύει με την ωραία του γραφή…
Μυθοπλασία και Ιστορία: Συνύπαρξη αρμονική ή μήπως επικίνδυνη
συγκατοίκηση;
Ιδανικά επιδιώκεις την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ αφήγησης και
έρευνας. Το ζητούμενο είναι να κάνεις τον αναγνώστη μέρος της
ιστορίας. Στο ιστορικό μυθιστόρημα η έρευνα είναι αναγκαία, για να
είσαι ακριβής και να κρατάς την αυθεντικότητα της εποχής που
αναφέρεσαι, αλλά περισσότερο μετρά πώς θα μεταφέρεις στο χαρτί
αυτά που σκέφτεσαι.
Πότε και πώς η ιδέα του βιβλίου εισχώρησε στο μυαλό σας και
με ποιά αφορμή;
Η έμπνευση προέκυψε από συνδυασμό πολλών πραγμάτων. Στην αρχή
διάβασα ένα άρθρο για τη ζωή των Λεβαντίνων της Σμύρνης, που
στάθηκε αφορμή για τη «γέννηση» του κεντρικού ήρωα. Ακολούθησε
ένας οικογενειακός περίπατος στη Μακρινίτσα, όπου μια τυχαία στάση
στο κενοτάφιο του Κάρολου Ογλ και στο μνημείο των πεσόντων
αγωνιστών του 1878 με ενέπνευσε για το χρονικό πλαίσιο του έργου.
Kαι κάπως έτσι άρχισαν όλα…
Είναι λίγα τα βιβλία, που αφορούν στον Βόλο και τα γεγονότα στις
Μάχες της Μακρινίτσας του 1878, λιγότερα τα μυθιστορήματα, που
δίνουν φως στα γεγονότα εκείνης της περιόδου… Πώς εισχωρήσατε
σε γεγονότα και πρόσωπα;
Το ευτύχημα είναι πως υπάρχει εκτενής βιβλιογραφία, που με βοήθησε
σημαντικά στο κομμάτι της ιστορικής τεκμηρίωσης. Οσο προχωρούσε η
πλοκή, έβρισκα συνεχώς καινούργια πράγματα και η έρευνα
κατέληξε να διαρκέσει κοντά στον ενάμιση χρόνο παράλληλα με τη
συγγραφή. Ομως, απ’ όλες τις σημειώσεις μου θα σταθώ στα
απομνημονεύματα αγωνιστών της Θεσσαλικής Επανάστασης του 1878,
που υπήρξαν πολύτιμη πηγή έμπνευσης.
Η έρευνα πιστοποιείται από τη βιβλιογραφία, που παραθέτετε στο
τέλος του βιβλίου. Μιλήστε μας για τη φάση της αναζήτησης, της
έρευνας, της ανάσυρσης…
Το «Μία θάλασσα, δύο πατρίδες» γράφηκε με τέτοιον τρόπο, ώστε να
ταξιδέψει τον αναγνώστη πίσω στον χρόνο. Η υπόθεση «χτίστηκε»
ανάμεσα σε δύο κόσμους, ολότελα διαφορετικούς και άγνωστους στους
περισσότερους. Της κοσμοπολίτικης Σμύρνης και του επαναστατημένου
Πηλίου, στο τελευταίο τέταρτο του 19 ου αιώνα. Εφόσον η ιστορία
«υφάνθηκε» πάνω στο τελευταίο ένοπλο κίνημα πριν την ενσωμάτωση
της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος, για να αποτυπωθεί όσο πιο άρτια
γινόταν, προϋπόθετε προσεκτική ανάλυση όλου του ερευνητικού
υλικού.
Υπήρξαν εμπόδια, προέκυψαν δυσκολίες, υπήρξαν εν ολίγοις
ανασταλτικοί παράγοντες;
Ευτυχώς όχι. Δεν αντιμετώπισα τέτοιες δυσκολίες, καθ’ όλη τη διάρκεια
της συγγραφής. Από την πλευρά μου προσπαθούσα να παραμένω
ακριβής σε κάθε αναφορά μου, ώστε να «δέσω» τις ιστορικές
πληροφορίες με τη μυθοπλασία, κι έτσι η διαδικασία της γραφής
κύλησε απρόσκοπτα.
Στο βιβλίο σας υπάρχει μία ιστορία με κεντρικό ήρωα, που κινείται
μεταξύ Σμύρνης και Βόλου μέσω θαλάσσης ερμηνεύοντας τον τίτλο…
Η σχέση του Βόλου με τη Σμύρνη είναι γνωστή με τη εισροή των
προσφύγων του ‘22… Εχετε ρίζες από τη Μ. Ασία ή μήπως ρίζωσαν
μέσα σας με άλλον τρόπο;
Από την πλευρά του πατέρα μου είμαι απόγονος Μικρασιατών, οι
οποίοι πριν από έναν αιώνα ξεριζώθηκαν τόσο βίαια από τον τόπο τους
και βρέθηκαν στην Ελλάδα. Οι αφηγήσεις για τις πατρίδες που χάθηκαν,
υπήρξαν καταλυτικές στο να αγαπήσω τη ζωή στην άλλη πλευρά του
Αιγαίου και όσα άφησαν πίσω τους οι πρόγονοί μας.
Ο ήρωας σας ξεπερνά δεδομένα και δυνατότητες και αναδεικνύεται
σε ήρωα ή πιο σωστά σε αγωνιστή για την ελευθερία…
Πιστεύετε ότι οι ήρωες γεννιούνται ή γίνονται;
Η Ιστορία μάς έχει διδάξει ότι στο όνομα της ελευθερίας έχουν δοθεί
σπουδαίοι αγώνες. Οπως για παράδειγμα στην περίπτωση της
Θεσσαλικής Επανάστασης το 1878, όταν μία χούφτα άνθρωποι τα
έβαλαν με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, διεκδικώντας την
απελευθέρωση του τόπου μας.
Ωστόσο, ποιον θεωρούμε ήρωα; Κάποιον που ζει μία φυσιολογική ζωή
και ξαφνικά κάνει κάτι που απαιτεί γενναιότητα. Δεν έχω καταλήξει εάν
ο ηρωισμός είναι κάτι που οφείλεται στη μοίρα του καθενός ή
προκύπτει από τις περιστάσεις. Το μόνο που μπορώ να σας πω με
σιγουριά είναι ότι ήρωες δεν μπορούμε να γίνουμε όλοι. Το μονοπάτι
αυτό απαιτεί θυσίες και δεν είμαστε όλοι διατεθειμένοι να ρισκάρουμε
για να πετύχουμε τον σκοπό μας.
Δεν χαρίζεστε στον απόλυτο όρο του «αίσιου τέλους» χωρίς να το
αποκλείετε… Δεν δίνεστε στον αναγνώστη… Θεωρείτε ότι η ζωή
ανατρέπει σενάρια ή τα σενάρια ανατρέπουν τη ζωή;
Δεν ήθελα να εγκλωβιστώ σε ένα προβλέψιμο τέλος, αφού ο τρόπος που
ολοκληρώνεται μία ιστορία παίζει σημαντικό ρόλο. Ειδικά έτσι, όπως
εξελίχθηκε η περιπέτεια του ήρωα στο επαναστατημένο Πήλιο, μία
κατάληξη δίχως το στοιχείο της έκπληξης, ήταν το τελευταίο που
στόχευα. Προτίμησα να δημιουργήσω ένταση μέχρι την τελευταία
στιγμή και να αφήσω το περιθώριο στους αναγνώστες για πολλαπλές
ερμηνείες.
Οσον αφορά στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης, θα πω μόνο ότι η
αλήθεια τις περισσότερες φορές ξεπερνάει κάθε φαντασία. Οι
ανατροπές, που κρύβονται στην πραγματική ζωή, μπορούν να
πυροδοτήσουν τις πιο δημιουργικές ιδέες σε ένα βιβλίο.
Το βιβλίο σας έτυχε θερμής υποδοχής και δέχθηκε επαινετικά σχόλια.
Ηδη έχει περάσει στη δεύτερη ανατύπωσή του από τις εκδόσεις
Κέδρος. Πώς αισθάνεστε και επιπλέον δώστε μας την εικόνα που
προηγήθηκε με τη θετική ανταπόκριση από γνωστό εκδοτικό
οίκο.
Είναι πραγματικά υπέροχο που το «Μία θάλασσα, δύο πατρίδες»
αρέσει σε τόσο κόσμο. Το γράψιμο είναι σκληρή δουλειά και κάθε
επιδοκιμαστικό σχόλιο για το βιβλίο είναι η καλύτερη ανταμοιβή για
μένα.
Η συνεργασία με τον Κέδρο και το γεγονός ότι με εμπιστεύθηκε για
την έκδοση του πρώτου μου μυθιστορήματος ήταν μεγάλη υπόθεση.
Αλλωστε, μιλάμε για έναν εκδοτικό οίκο με παράδοση δεκαετιών, ο
οποίος έχει κυκλοφορήσει έργα σπουδαίων συγγραφέων. Στον Κέδρο
συνάντησα ανθρώπους, που πίστεψαν στο έργο μου και έχουμε
εξαιρετική συνεργασία από την πρώτη στιγμή.
Η επικαιρότητα ή αλλιώς η επέτειος των 200 χρόνων από την έναρξη
της Ελληνικής Επανάστασης έπαιξαν ρόλο στη συγγραφή του
πονήματός σας;
Ο φετινός εορτασμός των διακοσίων ετών από τότε που οι πρόγονοί
μας διακήρυξαν την ανεξαρτησία τους από τους Τούρκους δυνάστες
τους ενέπνευσε πολλούς συγγραφείς. Ειδικά τους τελευταίους μήνες
είδαμε πολλές εκδόσεις, που άντλησαν τη θεματολογία τους από την
Ελληνική Επανάσταση. Το έπος του 1821 επηρέασε σημαντικά την
εγχώρια λογοτεχνία και φυσικά θα συνεχίσει να έχει μεγάλη απήχηση
σε κάθε μορφή τέχνης για πολλά χρόνια ακόμη.
Στην περίπτωση του δικού μου βιβλίου, όταν άρχισα να γράφω τις
πρώτες αράδες, δεν είχα σκεφτεί καν αυτή την προοπτική, όσο
πρόσφορη κι εάν φαντάζει η συγκεκριμένη χρονική συγκυρία. Για να
είμαι απόλυτα ειλικρινής, στις αρχές του 2018, η γιορτή των διακοσίων
χρόνων έδειχνε ακόμη μακρινή…
Να θεωρήσουμε δεδομένο ότι ετοιμάζετε κάτι καινούργιο και να
τολμήσουμε να ρωτήσουμε σε τι αφορά;
Πρόσφατα ολοκλήρωσα το δεύτερο μυθιστόρημά μου. Πρόκειται για
αστυνομικό ανάγνωσμα εποχής, το οποίο βασίστηκε σε φοβερό
φονικό, που συγκλόνισε κάποτε την κοινωνία του Βόλου. Περισσότερες
λεπτομέρειες είναι πολύ νωρίς να πω για το συγκεκριμένο έργο, πέρα
του ότι στους είκοσι μήνες που διήρκησε η συγγραφή του, δεν πέρασε
ούτε μία ημέρα που να μην απογοητεύθηκα από το γεγονός ότι η
εγκληματικότητα δεν κάνει διαλείμματα στις ζωές μας. Δυστυχώς όμως,
ο κόσμος μας ανέκαθεν ήταν ωμός και βίαιος και συνέβαιναν πράγματα
που δεν τα χωρά ο ανθρώπινος νους.
Ευχαριστείτε θερμά τη σύζυγό σας στο βιβλίο, αλλά και δημόσια… Τι
βοήθεια προσφέρει και πώς η σύντροφος ως συνοδοιπόρος;
Είμαι τυχερός, γιατί με τη γυναίκα μου μοιραζόμαστε πάρα πολλά
πράγματα και όχι μόνο τις συγγραφικές ανησυχίες μου. Είναι ο πρώτος
άνθρωπος που διαβάζει ένα κείμενό μου και σέβομαι απεριόριστα τη
γνώμη της, αλλά και τις παρατηρήσεις της που είναι πάντοτε εύστοχες.
Διαθέτει τρομερή αντίληψη και η κριτική από εκείνη είναι
καλοδεχούμενη. Η συνεχής υποστήριξη που έχω και η ενθάρρυνσή της
σίγουρα με κάνουν καλύτερο με αυτό που ασχολούμαι.
Παρουσίαση του βιβλίου
Το βιβλίο «Μία θάλασσα, δύο πατρίδες» θα παρουσιαστεί στον Βόλο την Πέμπτη 3 Ιουνίου στις 8.30 το βράδυ στο προαύλειο χώρο του κτιρίου Σπίρερ στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που διοργανώνει η Διεύθυνση Αρχείων, Μουσείων και Βιβλιοθηκών του Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π. – ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. του Δήμου Βόλου για τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
