Κενό γράμμα καταλήγουν να είναι οι δικαστικές αποφάσεις του Πρωτοδικείου Βόλου για τις εργατικές διαφορές. Η συντριπτική πλειοψηφία των αποφάσεων, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν εκτελείται καθώς στις περισσότερες από τις επιχειρήσεις δεν υπάρχει προσωπική ευθύνη, ενώ τα αναγκαστικά μέτρα για την εκτέλεση έχουν πολύ υψηλό κόστος και το κυριότερο, αμφίβολο αποτέλεσμα.
Ρεπορτάζ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
Οι αγωγές εργατικών διαφορών μειώθηκαν αισθητά στα χρόνια της κρίσης και σήμερα, σύμφωνα με πληροφορίες από δικηγορικούς κύκλους, έχουν φτάσει πλέον να είναι πολύ λίγες έως και ανύπαρκτες. Οι εργαζόμενοι που τελικά προσφεύγουν και δικαιώνονται, μένουν με τις αποφάσεις των δικαστηρίων στα χέρια.
Οι εργατικές διαφορές μειώθηκαν κατά το ήμισυ τα τελευταία χρόνια, σε σχέση με τα χρόνια προ κρίσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι συζητηθείσες υποθέσεις στο Πρωτοδικείο Βόλου το 2017 ήταν 73, ενώ το 2006 145. Ο αριθμός των αγωγών παραμένει τα τελευταία χρόνια στα ίδια περίπου επίπεδα, όμως εκείνο που προκαλεί εύλογο προβληματισμό είναι τελικά ότι ο εργαζόμενος δεν ικανοποιείται.
Συγκεκριμένα το 2017 εκδόθηκαν 33 αποφάσεις και συζητήθηκαν 94 υποθέσεις εργατικών διαφορών, ενώ το 2016 (έτος με πολύμηνη αποχή των δικηγόρων), εκδόθηκαν δέκα αποφάσεις και συζητήθηκαν 37. Το 2015 εκδόθηκαν 43 αποφάσεις.
Για διεκδικούμενα ποσά κάτω των 20.000 ευρώ, οι αποφάσεις εργατικών διαφορών που εκδόθηκαν από το Ειρηνοδικείο Βόλου το 2017 ήταν 73, ενώ το 2016 28 (λόγω της πολύμηνης αποχής των δικηγόρων) και το 2015 77.
«Σε κάθε τακτική μπορεί να δικάζαμε και δέκα υποθέσεις. Τώρα μπορεί να μην έχουμε ούτε μία», ανέφερε χαρακτηριστικά δικηγόρος με εμπειρία στα εργατικά θέματα. Η μείωση του αριθμού των υποθέσεων είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Δεν είναι μόνο η περιορισμένη οικονομική δυνατότητα. Και στις περιπτώσεις που υπάρχει η οικονομική δυνατότητα για άσκηση αγωγών ή κατάθεση ασφαλιστικών μέτρων, δύσκολα επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Ακόμη και σε πτωχεύσεις -στις μεμονωμένες αριθμητικά σε σχέση με τα λουκέτα που μπαίνουν κάθε χρόνο-, εάν και εφόσον ο εργαζόμενος εγείρει έγκαιρα απατήσεις, τότε μπαίνει πρώτος στη λίστα των απαιτήσεων, για την καταβολή όμως μόνο των δεδουλευμένων έξι μηνών. Για τις υπόλοιπες απαιτήσεις στα περιουσιακά στοιχεία των εταιρειών, προηγούνται οι τράπεζες και το Δημόσιο.
Σήμερα, όπως επισημάνθηκε χαρακτηριστικά, δεν υπάρχει προσωπική ευθύνη. Οι περισσότερες εταιρείες δεν αναλαμβάνουν έτσι να ικανοποιήσουν τα αιτήματα, καθώς δεν έχουν κανέναν περιορισμό. Σε ελέγχους βλέπεις ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων, αν όχι σε όλες, στις εταιρείες δεν υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία και βέβαια ούτε τραπεζικοί λογαριασμοί.
Οι εργαζόμενοι που έχουν δικαιωθεί με αποφάσεις δικαστηρίων σε αρκετές από τις υποθέσεις, δεν έχει νόημα να προχωρήσουν σε εκτέλεση αναγκαστικών μέτρων. Το παραδέχονται οι ίδιοι οι δικηγόροι. Η κατάσχεση λογαριασμών ή η εκτέλεση πλειστηριασμών είναι ιδιαίτερα κοστοβόρες σαν διαδικασίες, ενώ για την εκτέλεσή τους απαιτείται προπληρωμή των δικαστικών εξόδων.
Ο εργαζόμενος δεν έχει καμία εξασφάλιση, επισημάνθηκε χαρακτηριστικά, καθώς όλες τώρα οι επιχειρήσεις λειτουργούν ως εταιρείες και δεν παρέχουν εχέγγυα.
Από την άλλη, η υψηλή ανεργία αλλά και οι χαμηλοί μισθοί λειτουργούν ανασταλτικά. Υπάρχουν εργαζόμενοι που δουλεύουν με 300 και με 500 ευρώ τον μήνα, και φαίνονται να έχουν μειωμένη απασχόληση ενώ εργάζονται με πλήρη ωράριο και μάλιστα για πολύ περισσότερες ώρες πέραν του 8ωρου, επισημάνθηκε.
Ακόμη και η επιβολή υψηλών προστίμων για την ανασφάλιστη εργασία εκτιμάται ότι έχει επίσης ανασταλτικό αποτέλεσμα. «Αποτελειώνουν διαλυμένες επιχειρήσεις. Μόνο με οικονομικά μέτρα το πρόβλημα δεν λύνεται», επισημάνθηκε χαρακτηριστικά.
Οι αγωγές για εργατικές διαφορές που κατατίθενται αφορούν σε αποζημιώσεις απόλυσης, ακύρωση απολύσεων, βλαπτικές μεταβολές στην εργασία, καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών, δώρων κ.ά.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο προσδιορισμός των συζητήσεων γίνεται σε γρήγορο χρονικό διάστημα, όμως η έκδοση των αποφάσεων μπορεί να διαρκεί από δύο μήνες έως και ένα χρόνο, ανάλογα με την υπόθεση. Οι εργαζόμενοι έχουν τότε στα χέρια τους εκτελεστούς τίτλους, αλλά τελικά οι δικαστικές αποφάσεις καταλήγουν να είναι γράμμα κενό. Το κόστος για ενέργειες αναγκαστικών μέτρων είναι πολύ μεγάλο. Μόνο οι κοινοποιήσεις κοστίζουν ποσό ύψους 400 ευρώ, και το 90% προπληρώνεται. Και πρόκειται μόνο για τα έξοδα εκείνα για τα αναγκαστικά μέτρα.
Για τις αγωγές, σύμφωνα με πληροφορίες από τα δικαστήρια, το κόστος μόνο για τα διπλότυπα είναι 139 ευρώ, για τις προσωρινές διαταγές 79 ευρώ, για τα ασφαλιστικά μέτρα 107 ευρώ και για τις διαταγές πληρωμής ξεκινούν από 64 ευρώ και φτάνουν μέχρι και τα 268 ευρώ ανάλογα με το διεκδικούμενο ποσό.
Επισημαίνεται ότι μόνο το 20% των εργατικών διαφορών που δηλώνονται στην Επιθεώρηση Εργασίας φτάνουν στις δικαστικές αίθουσες. Ενας μεγάλος αριθμός των εργατικών διαφορών επιλύεται στην τριμερή. Εκεί σε ποσοστό άνω του 50% φαίνεται ότι οι εργοδότες υποχωρούν και προτίθενται να αποκαταστήσουν τα προβλήματα. Ο φόβος ότι μπορεί η εργατική διαφορά να μετατραπεί σε διοικητικό ή ποινικό πρόστιμο φαίνεται ότι σωφρονίζει. Στην τριμερή πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες από την Επιθεώρηση, μόλις το 30% των εργαζομένων έχει δικηγόρο. Συνήθως, αυτό συμβαίνει όταν υπάρχει νομική υποστήριξη από σωματεία ή όταν η εργατική διαφορά αφορά πολλούς εργαζόμενους.
«Θα πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλους τους εργαζόμενους ότι η συμπόρευση μέσα από τα κλαδικά ή τα επιχειρησιακά σωματεία είναι μονόδρομος για να μπορέσουν να επιλυθούν τα οποιαδήποτε εργασιακά, ασφαλιστικά προβλήματα στους χώρους εργασίας», επισημαίνει ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Βόλου Θανάσης Παπαδημόπουλος.
Η συνεχής αμυντική στάση ή η μη συμμετοχή μέσα από τα σωματεία δυσκολεύουν την εργασιακή, ασφαλιστική και οικονομική κατάσταση των εργαζομένων στους χώρους εργασίας. «Οι εργαζόμενοι θα πρέπει οπωσδήποτε να χρησιμοποιούν όλους τους φορείς όπως την Επιθεώρηση Εργασίας, τον ΕΦΚΑ, όλα τα εργαλεία που έχουν στα χέρια τους για τη βελτίωση των συνθηκών απασχόλησης. Επιπλέον, μπορούν να απευθύνονται και στην ανώνυμη γραμμή καταγγελίες του Υπουργείου Εργασίας και βέβαια στο ΕΚΒ, το οποίο μπορεί να αναλάβει τις περαιτέρω διαδικασίες», πρόσθεσε ο ίδιος.
