Η Κροατία πληροί δύο από τα πέντε κριτήρια για την ένταξή της στη ζώνη του ευρώ, αναφέρεται στην Έκθεση Σύγκλισης του 2014, που δημοσίευσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τα πέντε κριτήρια σύγκλισης, που λαμβάνονται υπόψη για την ένταξη μία χώρας στη ζώνη του ευρώ είναι:
- Η εξέλιξη των τιμών: Οπληθωρισμός της υπό ένταξη χώρας δεν πρέπει να υπερβαίνει περισσότερο από 1,5% εκείνον των τριών κρατών- μελών με τις καλύτερες επιδόσεις από άποψη σταθερότητας τιμών.
- Δημοσιονομικές εξελίξεις: Το έλλειμμα θα πρέπει να είναι κάτω από το 3% του ΑΕΠ της χώρας. Το δημόσιο χρέος θα πρέπει να είναι κάτω από 60% του ΑΕΠ.
- Η εξέλιξη της συναλλαγματικής ισοτιμίας: Τήρηση των κανονικών περιθωρίων διακύμανσης που προβλέπονται από τον μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος, επί δύο τουλάχιστον χρόνια, χωρίς υποτίμηση έναντι του ευρώ.
- Η εξέλιξη των μακροπρόθεσμων επιτοκίων: Το μέσο μακροπρόθεσμο ονομαστικό επιτόκιο δεν πρέπει να υπερβαίνει περισσότερο από 2% εκείνο των τριών κρατών- μελών με τις καλύτερες επιδόσεις από άποψη σταθερότητας τιμών.
- Νομική σύγκλιση: Τα κριτήρια σύγκλισης που πληροί η Κροατία είναι αυτά της εξέλιξης των τιμών (του πληθωρισμού) και της εξέλιξης των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, ενώ εν μέρει πληροί το κριτήριο της συμβατότητας με την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση, από την άποψη της νομοθεσίας στον νομισματικό τομέα.
Η Έκθεση Σύγκλισης του 2014 αναφέρεται σε οκτώ χώρες και συγκεκριμένα στη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Κροατία, τη Λιθουανία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σουηδία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποίησε ότι η Λιθουανία εκπλήρωσε όλα τα κριτήρια και θα πρέπει να υιοθετήσει το ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2015, ενώ καμία από τις υπόλοιπες επτά χώρες δεν εκπλήρωσε όλα τα κριτήρια. Η ζώνη του ευρώ έχει πλέον 18 χώρες-μέλη και οκτώ παραμένουν εκτός αυτής.
Κατά το δωδεκάμηνο, στο οποίο αναφέρεται η έκθεση, (Μάιος 2013 – Απρίλιος 2014) ο πληθωρισμός στην ΕΕ ήταν χαμηλός, κυρίως λόγω των υποτονικών πληθωριστικών πιέσεων που προκύπτουν από τις τιμές των εισαγομένων προϊόντων και της συνεχιζόμενης υποτονικότατης της οικονομικής δραστηριότητας στις περισσότερες χώρες. Η τιμή αναφοράς για το κριτήριο της σταθερότητας των τιμών ήταν 1,7%. Η τιμή αυτή υπολογίστηκε με την πρόσθεση 1,5 μονάδας στον απλό αριθμητικό μέσο όρο του ρυθμού πληθωρισμού βάσει του ΕνΔΤΚ για το εν λόγω δωδεκάμηνο στη Λεττονία (0,1%), στην Πορτογαλία (0,3%) και στην Ιρλανδία (0,3%). Την ίδια περίοδο η Κροατία κατέγραψε μέσο ρυθμό πληθωρισμού βάσει του ΕνΔΤΚ 1,1%, δηλ. αρκετά χαμηλότερο από την τιμή αναφοράς 1,7% για το κριτήριο της σταθερότητας των τιμών.
Όσον αφορά την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών της Κροατίας, στην έκθεση της Επιτροπής αναφέρεται ότι η χώρα έχει υπαχθεί στην Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος, τον Ιανουάριο του 2014 και υπενθυμίζεται ότι η κροατική κυβέρνηση στο Πρόγραμμα Σύγκλισης που υπέβαλε στην Επιτροπή στις 24 Απριλίου, δεσμεύθηκε να μειώσει το έλλειμμα κάτω από το 3% μέχρι το 2016.
Σχετικά με τη σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας, σημειώνεται ότι η Κροατία δε συμμετέχει στον ΜΣΙ ΙΙ (Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών). Πριν την ένταξή της στη ζώνη του ευρώ, κάθε χώρα πρέπει να εφαρμόσει το ΜΣΙ ΙΙ για δύο τουλάχιστον χρόνια. Κατά την περίοδο αναφοράς των δύο ετών η συναλλαγματική ισοτιμία του κούνα (εθνικό νόμισμα της Κροατίας) ήταν σε γενικές γραμμές σταθερή, κυμαινόμενη μεταξύ μεταξύ 7,4 και 7,7 κούνα για κάθε 1 ευρώ.
Στην έκθεση σημειώνεται ακόμη ότι η Κροατία στο τέλος του 2013 είχε διαθέσιμα διεθνή αποθεματικά ύψους 12,9 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 29% του ΑΕΠ της χώρας και δύνανται να καλύψουν πλήρως τα βραχυπρόθεσμα εξωτερικά της χρέη.
Σε νομισματικά μεγέθη, τα συναλλαγματικά αποθέματα καλύπτουν 173% της νομισματικής βάσης.
Όσον αφορά τα επιτόκια των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μειώθηκε από 6,9% τον Ιούλιο 2012 σε 4,6% στο τέλος του 2013. Η μέση απόδοση των ομολόγων της Κροατίας κατά το προηγούμενο έτος ήταν 4,8%, 1,4% χαμηλότερα από την τιμή αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το κριτήριο των επιτοκίων αναφέρεται στην απόδοση για τα κρατικά ομόλογα με εξαετή ωριμότητα.
Στην Έκθεση Σύγκλισης 2014 αναφέρεται για την Κροατία, ότι κατά την αξιολόγηση του κριτηρίου αυτού απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή, επειδή δεν υπάρχουν κρατικά ομόλογα συνδεδεμένα με το κούνα με μεγαλύτερη περίοδο ωριμότητας.
Όσον αφορά άλλες εξελίξεις στον εξωτερικό τομέα, στην έκθεση επισημαίνεται ότι στην Κροατία το άθροισμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και του ισοζυγίου κεφαλαιακών μεταβιβάσεων της χώρας προσαρμόστηκε σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Μετά από σταδιακή αύξηση του εξωτερικού ελλείμματος μεταξύ 2004 και 2008, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων σημείωσε σταθερή βελτίωση και εμφάνισε μικρό πλεόνασμα 0,1% του ΑΕΠ το 2012 και πλεόνασμα 1,2% του ΑΕΠ το 2013. Παράλληλα, η καθαρή διεθνής επενδυτική θέση της Κροατίας επιδεινώθηκε σημαντικά από -47,7% του ΑΕΠ το 2004 σε -89,5% το 2012 και -88,4% το 2013.
ethnos.gr
