Αποτελεί μνημείο αναφοράς της αρχαίας ελληνικής ναοδομίας
Στην ανάδειξη και προβολή του ναού του Θαυλίου Διός στο Βελεστίνο προχώρησε η Ομάδα Τουριστικής Προβολής του Δήμου Ρήγα Φεραίου, καθώς αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα και μνημείο αναφοράς της αρχαίας ελληνικής ναοδομίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Ομάδα Τουριστικής Προβολής, έχουν περάσει σχεδόν εκατό χρόνια από τότε που ένα μικρό μόνο μέρος αυτού του μεγαλοπρεπούς αρχαίου ναού ξαναβγήκε στην επιφάνεια. Πρόκειται για έναν ναό τα θεμέλια του οποίου αποκάλυψαν οι αρχαιολόγοι Απόστολος Αρβανιτόπουλος και YvesBequinonκατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘20. Με βάση τα αφιερώματα και τις αναθηματικές επιγραφές οι ανασκαφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ιερό ήταν αφιερωμένο στον Δία, ο οποίος είχε το προσωνύμιο Θαύλιος, και στην Εν(ν)οδία, τοπική θεότητα των Φερών, που η λατρεία της εξαπλώθηκε τελικά σε ολόκληρη τη Θεσσαλία, τη Μακεδονία αλλά και άλλες περιοχές του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Τα σημερινά ερείπια του ναού ανήκουν στην τελευταία φάση του. Ο ναός αυτός χτίστηκε τον 4ο αι. π. Χ. και ήταν δωρικού ρυθμού. Είχε έξι κίονες στις στενές πλευρές και δώδεκα στις μακρές και οι διαστάσεις του ήταν περίπου δεκαπέντε μέτρα το πλάτος του και τριάντα το μήκος. Κατά τη διάρκεια της ακμής του ιερού θα πρέπει να φανταστούμε αγάλματα να δεσπόζουν στον γύρω χώρο και Φεραίους αλλά και ξένους προσκυνητές να έρχονται, για να εκδηλώσουν τη λατρεία τους στον πατέρα των θεών αλλά και στη δική τους θεά, την Εν(ν)οδία. Ο ναός του 4ου αι. όμως δεν ήταν ο μοναδικός που υπήρξε σε αυτό το ιερό. Υπάρχουν ευρήματα και αρχαιότερων ναών. Ο παλαιότερος χρονολογείται στους γεωμετρικούς χρόνους (700-650 π. Χ.). Ήταν χτισμένος κυρίως από ξύλο ή πλίνθους κι έτσι λίγα μόνο ίχνη του βρέθηκαν. Ο δεύτερος χρονολογείται στους αρχαϊκούς χρόνους (550-500 π. Χ.). Μετά την καταστροφή του τμήματα του χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του νεότερου και τελευταίου ναού και είναι σήμερα ορατά στα θεμέλιά του.
