Ο Πολυχώρος Εκπαίδευσης και Ψυχαγωγίας «Αξιον Εστί», στο πλαίσιοτων παιδαγωγικών του εκδηλώσεων, υποδέχεται αύριο Κυριακή 4 Μαρτίου, στις 5 το απόγευμα στον χώρο του, την κ. Ελένη Ντέτσικα και τον κ. Ιωάννη Φριτζαλά, σε ένα βιωματικό εργαστήρι οικογενειακής αγωγής, το οποίο θα εστιάσει στην ανάδειξη της σπουδαιότητας του γονεϊκού ρόλου και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του. Η κα Ντέτσικα, ακουστικο-ψυχοπαιδαγωγός σύμβουλος γονέων, και ο κ. Ιωάννης Φριτζαλάς, στρατηγικός αναλυτής και σύμβουλος οικογενειακής αγωγής, μιλούν σήμερα στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ενόψει της αυριανής εκδήλωσης.
Εσείς, κα Ντέτσικα, θα μιλήσετε αρχικά για τη «Δύναμη των λέξεων στο μεγάλωμα των παιδιών». Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για το τι διαπραγματεύεται το θέμα αυτό, το οποίο ακούγεται πραγματικά ενδιαφέρον;
Αρχικά, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον πολυχώρο «Άξιον Εστί» για την πρόσκληση και για τη δυνατότητα που παρέχει σε τόσους γονείς να ακούσουν και να συνειδητοποιήσουν το πόσο σημαντικός είναι ο τρόπος με τον οποίον μιλούν στα παιδιά τους, επηρεάζοντας όλη την ψυχοσυναισθηματική και ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη. Μέσα από την ιδιότητά μου, ως Ειδικός της Ακρόασης, διαπιστώνω καθημερινά πως ο τρόπος, με τον οποίο οι γονείς απευθύνονται στα παιδιά τους, γίνεται η εσωτερική τους φωνή και επηρεάζει άμεσα τόσο τη συμπεριφορά τους όσο και τη νοητική τους ικανότητα.
Οταν λέτε Ειδικός της Ακρόασης, τι ακριβώς εννοείται;
Ο Ειδικός της Ακρόασης μπορεί να διαγνώσει και να θεραπεύσει τις λεγόμενες Διαταραχές Ακουστικής Επεξεργασίας, οι οποίες είναι απόρροια κακής λειτουργίας του αυτιού και κατ’ επέκταση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Ένα άτομο μπορεί να έχει καλή ακοή, αλλά κακή ακρόαση, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει διαταραχές στη συμπεριφορά του, δυσκολίες στην μάθηση, καθώς και ποικίλες συναισθηματικές μεταπτώσεις.
Να φανταστώ, με όσα αναφέρετε, πως ο τρόπος που μιλάμε επηρεάζει την ακρόαση των παιδιών μας;
Ακριβώς. Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να διαχωρίσουμε την ακρόαση από την ακοή. Η δεύτερη είναι αίσθηση και λειτουργεί χωρίς τη βούλησή μας. Η ακρόαση, όμως, έχει διττή λειτουργία και προϋποθέτει τόσο την ικανότητα όσο και τη θέληση του εγκεφάλου να δεχθεί και να επεξεργαστεί το ερέθισμα μέσω του αυτιού. Ο τρόπος που μιλάμε στα παιδιά μας επηρεάζει άμεσα την ακρόασή τους, επομένως θέτει τις βάσεις για την καλή ή όχι λειτουργία του εγκεφάλου.
Πώς γίνεται ο τρόπος που μιλάμε στα παιδιά μας να επηρεάζει τόσο πολύ τη λειτουργία του εγκεφάλου;
Αυτό ακριβώς θα προσπαθήσουμε να αποδείξουμε επιστημονικά με την ομιλία μας για τη Δύναμη των Λέξεων. Υπάρχουν λέξεις που έχουν υψηλή δόνηση και μάς επηρεάζουν θετικά και υπάρχουν λέξεις με χαμηλή δόνηση που μάς επηρεάζουν αρνητικά. Ο συνδυασμός αυτός, μαζί με την ένταση και τη συναισθηματική φόρτιση της φωνής, αποτελούν για τα αυτιά του παιδιού μία μεγάλη απειλή και έτσι αποφασίζουν να «κατεβάσουν ρολά» να «κλείσουν», όπως λέμε, τα αυτιά τους. Αυτό είναι μία άμυνα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, στην προσπάθειά του να διαχειριστεί κάτι που το ενοχλεί. Έτσι, λοιπόν, διαταράσσεται η ακρόαση και τα παιδιά εμφανίζουν αρχικά διαταραχές στη συμπεριφορά τους, όπως επιθετικότητα, μαθησιακές λειτουργίες και δυσκολίες στο να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Η παρουσίασή μας έχει στόχο να τονίσει στους γονείς τη δύναμη που έχει ο λόγος μας στο χτίσιμο της αυτοεκτίμησης και της αυτονομίας των παιδιών μας, δύο βασικά χαρακτηριστικά, επί των οποίων οικοδομείται όλη η ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη του ανθρώπου. Επίσης, θα αναφερθούμε σε τρόπους ανίχνευσης των Διαταραχών Ακουστικής Επεξεργασίας και θεραπευτικής αποκατάστασής τους με την Μέθοδο Tomatis.
Εσείς κ. Φριτζαλά, θα μας μιλήσετε για τη «διαχείριση κρίσεων στο οικογενειακό περιβάλλον». Ποιοι παράγοντες προκαλούν μία κρίση στην οικογένεια και πώς μπορεί η χρήση των κατάλληλων λέξεων να βοηθήσει στη διαχείρισή της;
Κατ’ αρχήν, θα πρέπει να διαχωρίσουμε τη φύση των κρίσεων που καλείται να διαχειριστεί μία οικογένεια. Μία κρίση μπορεί να έχει καθαρά εσωτερικό χαρακτήρα ή να προκαλείται από παράγοντες του εξωτερικού περιβάλλοντος. Για να διαχειριστεί τις ποικίλες προκλήσεις της καθημερινότητας, η οικογένεια θα πρέπει πρώτα να μάθει να επιλύει αποτελεσματικά τα εσωτερικά της προβλήματα. Ένα πρόβλημα εξελίσσεται σε κρίση, επειδή ως άνθρωποι τείνουμε να επικεντρωνόμαστε στην εκδήλωσή του, αγνοώντας, συνήθως, την πρωταρχική του αιτία, πίσω από την οποία μπορεί να κρύβονται ελαττώματα και αδυναμίες μας, που δεν θέλουμε ή δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε. Κι εδώ υπεισέρχεται η δύναμη των λέξεων. Η θεωρία της «Στρατηγικής Αγωγής», την οποία πρεσβεύω και παρουσιάζω σε μορφή διαλέξεων την τελευταία εξαετία, θεμελιώνεται στην ιδέα πως η κατανόηση του εννοιολογικού περιεχομένου μίας λέξης αποτελεί την πλέον αναγκαία αφετηρία για τη διαχείριση και επίλυση ενός προβλήματος. Εν προκειμένω, η λέξη που θα πρέπει πρωτίστως και αναπτυχθεί εννοιολογικά και να κατανοηθεί είναι η ίδια η οικογένεια.
Ποια είναι η σχέση της στρατηγικής με την οικογενειακή αγωγή;
Αν εξετάσουμε προσεκτικά τις έννοιες «στρατηγική» και «αγωγή», θα διαπιστώσουμε πως τις συνδέει ένας εννοιολογικός δεσμός. Η μεν πρώτη έχει ως δεύτερο συνθετικό το ρήμα ηγούμαι (καθοδηγώ), η δε δεύτερη προέρχεται από το ρήμα άγω (οδηγώ). Για να είναι εύρυθμη και αρμονική η λειτουργία της, η οικογένεια οφείλει να έχει προσδιορίσει σαφώς τόσο τους ρόλους των μελών της, όσο και το πλαίσιο εντός του οποίου έχουν το δικαίωμα και την υποχρέωση να κινούνται και να δραστηριοποιούνται. Αυτή η διαδικασία απαιτεί έναν «στρατηγικό σχεδιασμό», ο οποίος μπορεί να βοηθήσει τα μέλη της να επιλύσουν με ηρεμία και σύνεσητα προβλήματα που προκύπτουν, αποτρέποντας την εξέλιξή τους σε κρίσεις, οι οποίες, συνήθως, χρονίζουν. Κι εδώ αναδεικνύεται η σπουδαιότητα του γονεϊκού ρόλου, ως ηγέτη-καθοδηγητή της οικογένειας, ο οποίος οφείλει να λειτουργεί σε όλες τις περιπτώσεις προληπτικά, με την έγκαιρη αναγνώριση του προβλήματος και της ενδεχόμενης κλιμάκωσής του, και όχι κατασταλτικά. Ο κύκλος των σεμιναρίων, ο οποίος ευελπιστούμε πως θα ακολουθήσει τη διάλεξή μας, θα επικεντρωθεί στην μεθοδολογία κατανόησης του ηγετικού ρόλου των γονέων και στην παροχή πρακτικών συμβουλών αποτελεσματικής ανάπτυξης του στρατηγικού τους σχεδιασμού. Σε αυτή την κατεύθυνση συνδράμουν τα μέγιστα, τόσο η μεθοδολογία ανάλυσης προσωπικότητας που εφαρμόζουμε με τη χρήση συγκεκριμένων ψυχομετρικών εφαρμογών, όσο και η μέθοδος Tomatis που σας ανέφερε προηγουμένως η κ. Ντέτσικα.
