Σημαντική ανακοίνωση της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας για την άφιξη των πρώτων μυκηναίων πριν τη δημιουργία της θρυλικής Ιωλκού
Σημαντικά στοιχεία για την πρώτη άφιξη των μυκηναίων στη Μαγνησία και τα γεγονότα που σχετίζονται με τη θρυλική Ιωλκό, έρχονται στο φως μέσα από τα ευρήματα 50 συνολικά τάφων, οι οποίοι ανάγονται στην πρώιμη μυκηναϊκή περίοδο και ανακαλύφθηκαν σταδιακά στην περιοχή της Νέας Ιωνίας, στη διάρκεια 42ετών.Τα ευρήματα χρονολογούνται στον 15ο αιώνα π.Χ., εντοπίστηκαν σε μια ακτίνα που περικλείεται από τις οδούς Θράκης, Προύσης και Μυριοφύτου και ήρθαν στο φως σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, από το 1969 έως το 2011, στο πλαίσιο δημόσιων και ιδιωτικών έργων. Εντυπωσιακά είναι τα κτερίσματα των τάφων, που παρουσιάστηκαν πρόσφατα από την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, Ανθή Μπάτζιου – Ευσταθίου, στον κύκλο του Μυκηναϊκού Σεμιναρίου που διοργανώνει το Αρχαιολογικό Τμήμα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών,ενώπιον πυκνού ακροατηρίου.
Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Στη διάρκεια της πολύ σημαντικής διάλεξης, παρουσιάστηκαν τα συμπεράσματα της μελέτης πενήντα πρώιμων μυκηναϊκών τάφων, ανάμεσα στους οποίους υπάρχουν και τάφοι πολεμιστών, καθώς και τα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά των ευρημάτων, οι ομοιότητες και οι διαφορές τους σε σχέση με τα σύγχρονα ευρήματα που προέρχονται από μυκηναϊκά κέντρα της νότιας ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών του Αιγαίου.
Μιλώντας στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ η κ. Μπάτζιου επεσήμανε ότι οι προαναφερθέντες τάφοι ανήκουν όλοι στην ίδια χρονική εποχή, την πρώιμη μυκηναϊκή περίοδο και είναι πολύ ενδιαφέροντα τα συμπεράσματα που εξάγονται από τη μελέτη του υλικού, τα οποία δίνουν σημαντικές πληροφορίες για την εποχή, το τελετουργικό της ταφής και την προέλευση των αγγείων.
Στους τρεις τάφους των πολεμιστών, ειδικότερα, εντοπίστηκαν χάλκινα όπλα και αρίστης ποιότητος αγγεία από την Πελοπόννησο και την Κρήτη, τα οποία συνόδευαν τις ταφές. «Από τον πλούτο των ευρημάτων και την ποιότητά τους εξάγονται πολύ σημαντικά συμπεράσματα, καθώς τα περισσότερα αγγεία είναι εισαγόμενα. Η τεχνοτροπία των ευρημάτων είναι ενδιαφέρουσα, γιατί μας δίνει εικόνα για την παραγωγή από τοπικά κεραμικά εργαστήρια, ήδη από την πρώιμη μυκηναϊκή εποχή, και τα εισαγόμενα αγγεία που βρέθηκαν σε τάφους πολεμιστών ή σε τάφους πιο πλούσιους με διακεκριμένα ευρήματα» όπως επισημαίνει η κ. Μπάτζιου – Ευσταθίου. Οι πενήντα τάφοι που ανακαλύφθηκαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και συνδέονται με το Κάστρο των Παλιών, αποτελούν τεκμήρια για την πρώτη άφιξη των μυκηναίων στη Μαγνησία διά της θαλάσσιας οδού, στη διάρκεια της επέκτασης του μυκηναϊκού πολιτισμού.
Οργανωμένο νεκροταφείο
Το οργανωμένο νεκροταφείο απλώνεται στα Β.Δ. του μυκηναϊκού οικισμού του Κάστρου, σε μικρή απόσταση από τις δυτικές όχθες του χειμάρρου Κραυσίδωνα. Εχουν ανασκαφεί συνολικά 50 τάφοι κιβωτιόσχημοι και λακκοειδείς, που χρονολογούνται στις πρώιμες μυκηναϊκές φάσεις, κατά το 15ο – αρχές του 14ου αιώνα π.Χ. Οπως αναφέρει η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας,η μυκηναϊκή κεραμική παράγεται σε τοπικά εργαστήρια, αλλά ταυτόχρονα διαπιστώνεται και η προφανής εισαγωγή αγγείων από τη νότια ηπειρωτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Εκτός από την κεραμική και τα όπλα,τα υπόλοιπα ευρήματα αποτελούν εργαλεία, σύνεργα καλλωπισμού, ενώ ελάχιστα είναι αυτά που σχετίζονται με την ιδεολογία και τα κοσμήματα. Η πρώιμη μυκηναϊκή περίοδος είναι μάρτυρας μιας δυναμικής ανάπτυξης που χαρακτηρίζεται από στρατιωτική επέκταση,με σκοπό την εγκαθίδρυση ενός πολιτικού-στρατιωτικού ελέγχου σε μεγάλη περιοχή. Μέσα σε λίγες δεκαετίες οι Μυκηναίοι επεκτάθηκαν από τη Θεσσαλία ως την Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου και ο μυκηναϊκός πολιτισμός που διαδόθηκε σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, όπως μαρτυρούν οι τύποι των τάφων,η κεραμική, τα ειδώλια, τα κοσμήματα, τα χάλκινα όπλα και εργαλεία, απέκτησε ομοιομορφία, παρά τις λίγες τοπικές ιδιαιτερότητες.
Οι μυκηναίοι πολεμιστές πέτυχαν γρήγορα τους στόχους τους τουλάχιστον στην παραλιακή ζώνη του Βόλου, καθώς όπως είναι εμφανές από τα κτερίσματα των 50 τάφων η κεραμική είναι αποκλειστικά μυκηναϊκή ήδη από τον 15ο αι. π.Χ. όχι μόνο στους πλούσιους σε κτερίσματα τάφους αλλά και σε αυτούς που περιέχουν ένα μόνο κτέρισμα. Το γεγονός αυτό προφανώς σημαίνει ότι ο ντόπιος πληθυσμός όχι μόνο γνώρισε τον μυκηναϊκό τρόπο ζωής, αλλά γρήγορα τον ενσωμάτωσε, όπως αποδεικνύεται από τα ταφικά έθιμα και τον μιμήθηκε στην παραγωγή κεραμικής.
Η ύπαρξη ιεραρχίας και κοινωνικών τάξεων, που αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά της Πρώιμης Μυκηναϊκής εποχής, είναι εμφανής και στο μυκηναϊκό νεκροταφείο του Κάστρου. Εκτός από τους στρατιωτικούς θα πρέπει να δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα και άλλες κοινωνικές ομάδες που απέκτησαν πλούτο, όπως φαίνεται από ταφές πλούσιες σε κτερίσματα αλλά χωρίς όπλα. «Το πρώιμο μυκηναϊκό υλικό από την περιοχή του Βόλου πιστεύουμε ότι αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κρίκο στην ιστορία της περιοχής και θα προσθέσει νέα σημαντικά δεδομένα στη συζήτηση για τα όρια της περιφέρειας του μυκηναϊκού κόσμου» σημείωσε χαρακτηριστικά η κ. Ευσταθίου.
Μυκηναϊκό κέντρο
Στη διάρκεια της ομιλίας της, η ίδια τόνισε ότι το βορειότερο μυκηναϊκό κέντρο στην περιφέρεια του μυκηναϊκού κόσμου, η Ιωλκός, άρχισε να αποκαλύπτεται από τα ευρήματα των ανασκαφών από το 1956 ως σήμερα στις θέσεις Κάστρο (Παλιά), στο Διμήνι και στα Πευκάκια. Στο Κάστρο έχει ανασκαφεί τμήμα του μυκηναϊκού οικισμού και μεγάλο τμήμα από το νεκροταφείο, στο Διμήνι ένας εκτεταμένος καλά οργανωμένος μυκηναϊκός οικισμός με διοικητικό κέντρο και στα Πευκάκια ανασκάπτεται ένας παραθαλάσσιος οικισμός στον οποίο διαπιστώνονται εμπορικές, βιοτεχνικές αλλά και λατρευτικές δραστηριότητες. Οι τρεις αυτοί γειτονικοί μυκηναϊκοί οικισμοί είναι πλέον παραδεκτό, ότι αποτελούν το βορειότερο μυκηναϊκό κέντρο, την Ιωλκό. Το νεκροταφείο του μυκηναϊκού οικισμού Κάστρο του Βόλου, αποτελεί ένα μοναδικό ανασκαμμένο μέχρι στιγμής σύνολο, όχι μόνο για την περιοχή του Βόλου αλλά για όλη τη Θεσσαλία, όσον αφορά τον αριθμό των τάφων αλλά και την πρωιμότητα της χρονολόγησής του. Η γεωφυσική θέση του οικισμού, σε κομβικό σημείο για την επικοινωνία και το εμπόριο μέσω θαλάσσιων και οδικών δικτύων, αφενός με τη θεσσαλική ενδοχώρα, αφετέρου με τα παράλια της κεντρικής και νότιας Ελλάδας και το Αιγαίο, ήδη από τη νεολιθική εποχή, αποτελούσε ιδανικό σημείο για την επέκταση των μυκηναίων στην περιοχή, όπου στη συνέχεια αναπτύχθηκε το βορειότερο ανακτορικό κέντρο, η Ιωλκός.
