Ανάθεμα τον, τον κορονοϊό. Όχι μόνο για τους άνω των εκατό νεκρούς που θρηνούμε ως τώρα και όσους ακόμη θα θρηνήσουμε στην συνέχεια. Αλλά και για το πόσο ανατρέπει τα δεδομένα της ζωής μας. Επάνω που είχαμε βγάλει το κεφάλι από την τρύπα, που είχαμε μπει στην ανάπτυξη, μας ξαναρίχνει στην ύφεση. Με χιλιάδες ανθρώπους να χάνουν τη δουλειά τους. Χιλιάδες επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης. Αλλά, τουλάχιστον, για εμάς, εδώ στην Ελλάδα, αφήνει και κάποια κέρδη.
Αξιολογώντας ψυχραίμως την πορεία μας, αυτό το δραματικό δίμηνο, τόσον ως κράτος όσο και ως κοινωνία, αφήνοντας στην άκρη τις εξαιρέσεις, πρέπει να παραδεχθούμε ότι η ρήση των στωικών φιλοσόφων της αρχαιότητας «ουδέν κακόν αμιγές καλού» ταιριάζει «γάντι» με αυτό που αναδεικνύεται μέσα από την κρίση. Διότι, προς έκπληξη πολλών, εντός και εκτός Ελλάδος, από αυτή την κρίση του κορονοϊού, αποκαλύφθηκε ότι:
*** Το ελληνικό κράτος δεν είναι τόσο παράλυτο όσο πιστεύαμε. Διαθέτει επαρκή αντισώματα. Και μπορεί να λειτουργεί αποτελεσματικώς, όταν η πολιτική ηγεσία έχει την βούληση και την έμπνευση, το σχέδιο, για την επωφελή αξιοποίηση του δυναμικού του. Οταν είναι ικανή να κινητοποιήσει, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αυτό το δυναμικό.
*** Η ελληνική κοινωνία δεν είναι ένα σκορποχώρι, εντός του οποίου αποθεώνεται ο απύθμενος ατομισμός. Μπορεί να λειτουργεί με συλλογικότητα, αλληλεγγύη και ευθύνη, όταν εκείνοι που κρατούν το πηδάλιο του σκάφους είναι ικανοί να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη. Τόσον ώστε οι επιλογές τους να γίνονται αποδεκτές, ως αναγκαιότητα για την επιβίωση, όχι μόνον από εκείνους οι όποιοι τους εψήφισαν, από τους ιδεολογικώς συγγενεύοντες, αλλά από ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα. Αυτό καταγράφεται από τις δημοσκοπήσεις. Αυτό ζούμε καθημερινώς.
*** Αυτοί που έτυχε να κρατούν το πηδάλιο, μέσα σε τούτη την τρικυμία, δεν λειτούργησαν με δογματική εμμονή σε ιδεοληψίες για την «οικονομία της αγοράς», αλλά αποδέχθηκαν την αναγκαιότητα του κρατικού παρεμβατισμού για την στήριξη όσων πλήττονται από την κρίση. Τα μέτρα που πήρε και παίρνει αυτή η κυβέρνηση, ιδεολογικώς ταγμένη στον χώρο της «φιλελεύθερης οικονομίας», είναι μέτρα που όζουν πνεύματος σοσιαλδημοκρατίας.
Πολλά θα αλλάξουν στη ζωή μας, και εδώ και στην ευρωπαϊκή «οικογένεια» μας, αλλά και στον κόσμο ολόκληρο, μετά από αυτή την δραματική εμπειρία. Ελπίζω, προς το καλύτερο.
Γ. Π. ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ
