Γρηγόρης Καρταπάνης: Στα πευκάκια πριν από 60 χρόνια

γρηγόρης-καρταπάνης-στα-πευκάκια-πρι-409518

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ

Συνεχή αύξηση καταγράφει από τις αρχές της δεκαετίας του ΄50, η λουτρική δραστηριότητα και η γενικότερη καλοκαιρινή διασκέδαση στις παραλίες του Βόλου. Η διαμόρφωση κι αξιοποίηση των ακτών με την παράλληλη λειτουργία αξιόλογων εξοχικών κέντρων, συντελούν τους καταλυτικούς παράγοντες για την καθημερινή προσέλευση, όχι μόνο της βολιώτικης κοινωνίας όλων των τάξεων, αλλά και πολυάριθμων επισκεπτών από τις γύρω περιοχές και τη θεσσαλική ενδοχώρα. Ταλαιπωρημένος ο κόσμος από τις περιπέτειες της προηγούμενης δεκαετίας, επεδίωκε πλέον την κάθε μορφής θερινή αναψυχή, ως ένα επιθυμητό και καλοδεχούμενο αντιστάθμισμα στους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις που βίωνε πρωτύτερα.

Στις παραλίες του Βόλου (Αναυρος – Πευκάκια – Αλυκές) αλλά και σε ολόκληρο το θαλάσσιο μέτωπο κοντά στην πόλη, παρουσιάζεται μια καταφανής ανάπτυξη που στοχεύει στην προσέλκυση και ικανοποίηση του κάθε καλοκαιρινού επισκέπτη, με την προσφορά υπηρεσιών που αυτός επιθυμούσε. Η αξιοποίηση κάθε παραλίας σε οργανωμένο ή ελεύθερο επίπεδο, με δυνατότητα απόλαυσης του μπάνιου και δροσερά παραθαλάσσια κέντρα που λειτουργούσαν και το βράδυ, τα περισσότερα με ζωντανή μουσική από αξιόλογα τοπικά σχήματα ή ακόμη προσκαλώντας γνωστά ονόματα τραγουδιστών από την Αθήνα, εξασφάλιζε τη διαρκή προσέλευση του κόσμου, εκείνα τα καλοκαίρια πριν από εξήντα χρόνια.

Ετούτη η τουριστική ανάπτυξη, μέσα από την ιδιωτική πρωτοβουλία, επέβαλλε και τη συνδρομή, προς την ίδια κατεύθυνση, της πολιτείας και των τοπικών αρμόδιων αρχών, ώστε να υπάρξει ο απαιτούμενος εκσυγχρονισμός με την ποιοτική αναβάθμιση του τόπου.

Ελλείψεις και παρεμβάσεις

Στα Πευκάκια, το καλοκαίρι του 1954, παρουσιάζονται κάποιες αστοχίες κι ελλείψεις που επιβάλλουν άμεση παρέμβαση, τόσο των ιδιωτών επιχειρηματιών της περιοχής, αλλά και άλλων φορέων, μιας και επιδρούσαν ανασταλτικά στην ανάπτυξη της περιοχής και την προσέλευση του κόσμου.

Για την εξυπηρέτηση των λουόμενων και των επισκεπτών των κέντρων στα Πευκάκια υπήρχαν δύο αποβάθρες (σκάλες) όπου προσέγγιζαν οι βενζίνες, κάτω από τα δύο κύρια κέντρα «Πευκάκια» και «Αμπελάκια».

Η πρώτη διατηρείται ως σήμερα, ενώ η άλλη έχει καταστραφεί και διακρίνονται μόνο κάποια βάθρα στη θάλασσα και η αρχή της στην ακτή. Και οι δύο σκάλες κατασκευάστηκαν και συντηρούνταν από τους επιχειρηματίες των καταστημάτων κι έπρεπε να είναι ασφαλείς για τις δεκάδες των επισκεπτών-λουόμενων που αποβιβάζονταν σε αυτές.

Έχουμε μνημονεύσει σε παλιότερες καλοκαιρινές αναδρομές περιστατικά με την υποχώρηση του καταστρώματος της αποβάθρας στα Πευκάκια κάτω από το βάρος του κόσμου που περίμενε να επιβιβασθεί στη βενζίνα. Ευτυχώς δεν συνέβη κάτι σοβαρό πέρα από επιπόλαιους αμελητέους μικροτραυματισμούς και βέβαια το «δεύτερον, ακούσιον λουτρόν».

Ετσι και στα 1954 παρατηρήθηκε κάποιο πρόβλημα με την ασφάλεια της σκάλας στα Πευκάκια (αυτή που υπάρχει σήμερα στο «Μπούρτζι») και οι αρμόδιοι μηχανικοί της Νομαρχίας με τη συνεργασία του λιμεναρχείου, αφού πραγματοποίησαν αυτοψία, επέβαλλαν στον ιδιοκτήτη του κέντρου Πευκάκια να προχωρήσει στις απαιτούμενες επισκευές, αλλιώς θα απαγορεύονταν η προσέγγιση για τις βενζίνες, με ότι αυτό συνεπάγονταν για το μαγαζί του.

Να το σχετικό δημοσίευμα: «Αναγκαία η επισκευή της σκάλας των Πευκακίων. Ο υπολιμενάρχης κ. Παγουλάτος και δύο μηχανικοί της Νομομηχανικής υπηρεσίας μετέβησαν προχθές εις Πευκάκια και εξήτησαν την κατάστασιν της εκεί σκάλας αποβιβάσεως. Διεπιστώθη ότι το κατάστρωμα ταύτης έχει ανάγκην ωρισμένων επισκευών τας οποίας θα αναλάβη ο ιδιοκτήτης της κ. Κυρίτσης. Η επισκευή αυτή είναι απαραίτητος, εάν δε δεν πραγματοποιηθή, το Λιμεναρχείον Βόλου θα απαγορεύση την εκεί προσέγγισιν την βενζινάκατων της συγκοινωνίας» (Ταχυδρόμος 8/6/1954).

Μια σημαντική έλλειψη που παρουσιάζονταν στα Πευκάκια ήταν η απουσία ηλεκτροφωτισμού, απαραίτητου για την ανάπτυξη της περιοχής.Τα δύο κέντρα που προαναφέραμε διέθεταν πετρελαιοκίνητες γεννήτριες για την λειτουργία τους, αλλά ο υπόλοιπος χώρος παρέμενε κατασκότεινος. Χρειάζονταν να παρέμβει η αρμόδια Υπηρεσία Τουρισμού, που σε συνεργασία με την Ηλεκτρική Εταιρία Βόλου ώστε να επεκτείνουν ως τα Πευκάκια το υπάρχον δίκτυο.

Είναι χαρακτηριστική η επιστολή ενός ενδιαφερόμενου -ανώνυμου – βολιώτη:

«Ο φωτισμός των Πευκακίων.

Κύριε Διευθυντά, Είναι απαραίτητον δια πολλούς λόγους η Ηλεκτρική Εταιρία να ενδιαφερθεί και δια τον φωτισμόν των Πευκακίων. Η όμορφη αυτή τοποθεσία είναι απαραίτητον να φωτισθή το ταχύτερον. Ο κ. Νομάρχης και η υπηρεσία τουρισμού πρέπει να ενδιαφερθούν ιδιαιτέρως. Αλλωστε ελπίζεται ότι ούτε η Ηλεκτρική θα έχει αντίρρησιν. Ευχαριστώ. Ενας συμπολίτης». (Θάρρος 21/6/1954)..

Να σημειώσουμε ότι το δίκτυο της Δ.Ε.Η. επεκτάθηκε ως τα Πευκάκια το 1957.

Δημιουργία οργανωμένης πλαζ

Σημείο αναφοράς των Πευκακίων και σπουδαίο πνεύμονα δροσιάς αποτελεί ο εκτεταμένος πευκώνας του κτήματος Σέφελ. Οι πλησιέστερες προς τη θάλασσα απολήξεις του, συχνά φιλοξενούσαν λουόμενους και άλλους εφήμερους κατασκηνωτές ή ακόμη για νυχτερινή ανάπαυση στα σαββατοκύριακα.

Ακόμη, μεταπολεμικά έπαψαν να χρησιμοποιούνται οι πυριτιδαποθήκες στον παρακείμενο, ως το φάρο, χώρο κι έτσι είχε επεκταθεί η παραλία των Πευκακίων, αφού δεν υπήρχε απαγόρευση ως στρατιωτική περιοχή.

Το καλοκαίρι του 1954 στον χώρο των πρώην πυριτιδαποθηκών αλλά και σε τμήμα του άλσους Σέφελ πραγματοποιούσαν 15θήμερες διακοπές εναλλασσόμενα τμήματα της 110 ΠΜ (Λάρισας) και 111 ΠΜ (Αγχιάλου).

Οι παραθερίζοντες σμηνίτες με την καθοδήγηση των αξιωματικών τους προχώρησαν σε αξιόλογες αναβαθμιστικές παρεμβάσεις :

Διαμόρφωσαν γήπεδο ποδοσφαίρου στον ελεύθερο χώρο των αποθηκών, καθάρισαν το άλσος και κατασκεύασαν χώρους υγιεινής και Κέντρο Ψυχαγωγίας για την κατασκήνωσή τους, άνοιξαν δρομίσκο ως το Φάρο (τότε ο δρόμος έφθανε ως την είσοδο του κτήματος Σέφελ) και το κυριότερο αναμόρφωσαν την ακτή δημιουργώντας μια οργανωμένη, ελεύθερη πλαζ, τόσο για τους ίδιους, όσο και για όλους τους λουόμενους.

Χαρακτηριστικός ο τίτλος του σχετικού δημοσιεύματος της εφ. Ταχυδρόμος στις 29/7/1954: « Θαυμάσια πλαζ εδημιουργήθη από σμηνίτας εις Πευκάκια. Λειτουργεί και στρατιωτικόν κέντρον ψυχαγωγίας. Αι άλλαι αξιόλογοι βελτιώσεις». Πραγματικά οι στρατεύσιμοι άνδρες της αεροπορίας προσέφεραν σημαντικό κοινωνικό έργο.

Διαβάζουμε: «Από εβδομάδος δύναμις σμηνιτών της 110 Π.Μ. της βάσεως Λαρίσης υπό τον σμηναγόν κ. Χρυσοχόου εργάζεται εντατικώς εις τα Πευκάκια δια την δημιουργίαν μιας συγχρονισμένης και ωραιοτάτης πλαζ. Ηδη χάρις εις την φιλότιμον προσπάθεια των σμηνιτών εις την πλαζ των Πευκακίων εγένοντο πολλαί αξιόλογοι βελτιώσεις. Μια θαλάσσια περιοχή εκτάσεως 200 περίπου μέτρων εκαθαρίσθη τελείως από τα αντικείμενα τα οποία αποτελούσαν κίνδυνον δια τους λουόμενους. Ούτω οι λουόμενοι καθ’ όλην την ανωτέρω έκτασιν δύνανται να χαίρονται ακινδύνως μίαν υπέροχην αμμουδιάν. Εκτός τούτου οι άνδρες της αεροπορίας ετοποθέτησαν εις αρκετον βάθος, εντός της θαλάσσης, ξύλινον βατήραν δια τους κολυμβητάς εκείνους οι οποίοι ευχαριστούνται να κάνουν καταδύσες… Υπό της αεροπορίας επίσης κατασκευάστηκαν καθαρώτατα και με άριστην εμφάνισιν αποδυτήρια τόσον δια τας γυναίκας όσο και δια τους άνδρας. Εστήθησαν μεγάλαι ομβρέλλαι δια την προφύλαξιν των λουομένων από τον ήλιον. Κάτωθεν των ομβρελλών ετοποθετηθησαν ξύλινοι πάγκοι δια να εναποθέτουν τα ενδύματά τους οι λουόμενοι».

Παρακάτω το δημοσίευμα αναφέρεται στο γήπεδο το οποίο διαμορφώθηκε «μεταξύ των κατεστραμμένων πυριτιδαποθηκών και του κτήματος Σέφελ» όπου θα πραγματοποιούνταν αγώνες ποδοσφαίρου, βόλεϊ και τένις.

Βέβαια απαιτούνταν η χρήση χωματουργικού μηχανήματος για την πλήρη διαμόρφωση του χώρου, όπου δεσμεύτηκε η Νομαρχία για την παραχώρησή του σε λίγες μέρες. Αλλωστε είχε δοθεί και νωρίτερα για τη βελτίωση του δρόμου και τη διάνοιξή του ως το φάρο. Σε συνεργασία με την 111 ΠΜ χορηγήθηκαν δύο κανό για την ψυχαγωγία των σμηνιτών και για όλους τους λουόμενος, ενώ υπήρχαν επίσης σαμπρέλες και μπάλες για διάφορες αθλοπαιδιές. Το λιμεναρχείο επιπλέον υποσχέθηκε και την παραχώρηση μιας βάρκας για ψυχαγωγική αλλά και ναυαγοσωστική χρήση.

Στη συνέχεια το ρεπορτάζ κάνει λόγο για τα υπόλοιπα αξιόλογα έργα, όπως την κατασκευή χώρων υγιεινής με «ντεπόζιτα ύδατος» για τους άνδρες της αεροπορίας, όπως και τη λειτουργία εξοπλισμένου αναψυκτηρίου – κέντρου ψυχαγωγίας της μονάδας.

Τοποθετήθηκε επίσης γεννήτρια που εξασφάλιζε ηλεκτροφωτισμό σε ολόκληρο το στρατόπεδο και χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή όλων αυτών των παρεμβάσεων «ότι άχρηστον και κατεστραμμένον υλικόν» υπήρχε. Οι στρατευμένοι παραθεριστές πράγματι είχαν διαμορφώσει άριστα την περιοχή στις παλιές πυριτιδαποθήκες, το άλσος Σέφελ και την παραλία των Πευκακίων. Ο καθαρισμός και η περιποίηση του συγκεκριμένου χώρου δημιουργούσε νέες προοπτικές αναβάθμισης για την καλοκαιρινή λουτρική δραστηριότητα.

Γι αυτό και λίγες μέρες αργότερα διαβάζουμε την παρακάτω είδηση: «Τα Πευκάκια. Η πλαζ των λουτρών στα Πευκάκια καθαρισθείσα τελείως και ανακαινισθείσα έγινε ένας ιδεώδης τόπος λουτρού και προτιμάται από πολλούς λάτρεις της θαλάσσης και λόγω του ωραίου άλσους της. Η συγκοινωνία με βενζινακάτους είναι πυκνότατη» (Θεσσαλία 1/8/1954).

Οι παρεμβάσεις των σμηνιτών στην παραλία των Πευκακίων αλλά και στους όμορους χώρους (πυριτιδαποθήκες, άλσος Σέφελ) υπήρξαν σημαντικές και σίγουρα έδωσαν νέα πνοή στην περιοχή.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου