Του Β. Δ. Αναγνωστόπουλου ομότιμου καθηγητή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Επί μήνες παρουσιάζουμε βιβλία κατ’ εξοχήν ιστορικά, μελέτες και έρευνες που έχουν σχέση με τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση και εφέτος με τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η σημερινή βιβλιοπαρουσίαση είναι ένα διάλειμμα, ελπίζω ευχάριστο. Αναφέρεται σε δύο βιβλία της εκπαιδευτικού Ευαγγελίας Μητρογιάννη «Μια μαύρη μπάλα με ουρά» και «Ο Γιωργάκης βράχνιασε», εκδ. CAMBIA, 2021, σ. 66.
Η Ευαγγελία (Γκέλυ) Μητρογιάννη, απόφοιτος και διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ε.Κ.Π.Α., πτυχιούχος πιάνου, ανώτερων θεωρητικών και μεταπτυχιακών σπουδών, έχει συνεργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα, εργαστήρια μουσικής κ.ά., υπηρετεί ως εκπαιδευτικός μουσικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση από το 2003.
Η ζωή του ανθρώπου συνυφαίνεται με τη μουσική από την τρυφερή ηλικία, όπως βέβαια αναπτύσσονται εξελισσόμενες και όλες οι εσωτερικές εν σπέρματι δυνατότητες. Ηψυχική καλλιέργεια του ατόμου βασίζεται, εν πολλοίς, στην ποιοτική εκπαίδευση που παρέχεται στο νεαρό άτομο. Και βασικό στοιχείο αγωγής της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας , αποτελεί η μουσική, με το ρυθμό, το τραγούδι, το χορό, την καλλιέργεια δεξιοτήτων κ.ά.
Το θέμα της μουσικής παιδείας απασχολεί όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, κυρίως την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια και όχι μόνο τη χώρα μας. Στον Πρόλογο του βιβλίου επισημαίνει ο καθηγητής Νίκος Μαλιάρας μεταξύ των άλλων και τα εξής: «Ολοένα και περισσότερο γίνεται αντιληπτή στα σχολικά συστήματα όλων των χωρών του κόσμου η τεράστια σημασία του μαθήματος της μουσικής για την ομαλή και ολοκληρωμένη ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού. Πρόκειται για ένα παιδαγωγικό μέσο το οποίο εκτός από την προσέγγιση του ίδιου του αντικειμένου που μελετά, της μουσικής δηλαδή, προσφέρει και πολλές παράπλευρες ωφέλειες, που ίσως δεν γίνονται αντιληπτές από την πρώτη ματιά, είναι, όμως, υπαρκτές και σημαντικές. Εχουν να κάνουν κυρίως με την ανάπτυξη ισορροπημένης προσωπικότητας, με εμπέδωση πνεύματος ομαδικότητας, συνεργατικότητας και με την καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων».
Εν συνεχεία θίγει και η δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η μουσική εκπαίδευση στη χώρα μας από παθογένειες χρόνων και όπως τονίζει «η θέση της μουσικής στη γενική εκπαίδευση είναι εξαιρετικά (και αδικαιολόγητα) υποβαθμισμένη». Η Μητρογιάννη με γνώσεις και υψηλό αίσθημα ευθύνης αγωνίζεται όσο μπορεί να ανατρέψει αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα. Ανήκει στη χορεία των εκπαιδευτικών που ονειρεύονται και μοχθούν για μια μουσική παιδεία όλων των μαθητών.
Τα βιβλία που παρουσιάζουμε μαρτυρούν αυτή τη διαπίστωση. Είναι βιβλία πρωτότυπα στην έκδοση και την αισθητική τους και κυρίως ως προς το θέμα τους, δηλαδή αναφέρονται σε απλές μουσικές έννοιες μέσα από το παραμύθι για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Συνοδεύονται βέβαια από εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ηχοϊστορία και φύλλα εργασίας, με χαρούμενα σκίτσα. Με το παραμύθι ως εργαλείο εκπαιδευτικό μπορούμε να διδάξουμε και μουσική, όπως και άλλες επιστήμες. Θεωρώ σπουδαίο το εγχείρημά της, γιατί γνωρίζω καλά τη σημασία που έχουν τα παραμύθια (λαϊκά και έντεχνα) καθώς και τα λαϊκά τραγουδάκια και παιχνίδια για παιδιά, ιδιαίτερα για τα παιδιά μικρής ηλικίας. Είναι χώρος, στον οποίο έχω αφιερώσει τα 33 χρόνια από τα 42 της εκπαιδευτικής μου σταδιοδρομίας, στη Σχολή Νηπιαγωγών Καρδίτσας αρχικά και εν συνεχεία στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Η συγγραφέας με τα παραμύθια που γράφει (έμμετρα τετράστιχα) και με έναν παιγνιώδη τρόπο με δραστηριότητες εισάγει τα παιδιά σε απλές μουσικές έννοιες,και, όπως σημειώνει, «στοχεύει στην εκπαίδευση του παιδιού της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας σε άυλα μουσικά στοιχεία (αξία τετάρτου, piano, forte), συνδυαστικά μεταξύ τους, μέσα από την ‘εμψύχωση΄ των συμβόλων…» ώστε να αγαπήσουν τη μουσική και να χαρούν μέσα στο πνεύμα του ομαδικού παιχνιδιού και της ακρόασης.
Η δομή της ύλης είναι απλή. Στη δεξιά σελίδα έχουμε το έμμετρο απόσπασμα του παραμυθιού και στην αριστερή τις ανάλογες δραστηριότητες-Ωρα για παιχνίδι. Τα παιδιά μπορούν να χρωματίζουν τις εικόνες του παραμυθιού. Ακολουθούν κάρτες για πλαστικοποίηση (σ.51-56), φύλλα εργασίας (σ.57-62) και, τέλος, βιβλιογραφία.
Στο δεύτερο βιβλίο «Ο Γιωργάκης βράχνιασε» ακολουθείται η ίδια φιλοσοφία με το έμμετρο παραμύθι (Ο Γιωργάκης ο μικρός/ σκανδαλιάρης διαρκώς,/ τη φωνή του δοκιμάζει/ κι ως τα πέρατα ουρλιάζει!) σε διαφορετικές ενότητες: Ο Γιωργάκης βράχνιασε (σ.9-42), το παραμύθι σε ηχοϊστορία (σ.43-44), ώρα για παιχνίδι (σ.45-47), κάρτες για πλαστικοποίηση (σ.49-54), φύλλα εργασίας (σ.55-56).
Τα βιβλία «Μια μπάλα με ουρά» και «Ο Γιωργάκης βράχνιασε» μαζί με ένα τρίτο «Το Τύμπανο…Δικτάτορας», (σε συνεργασία Μαρίας Σπυροπούλου και Ευαγγελίας Μητρογιάννη, ένα παραμύθι για τα μουσικά όργανα), απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς μουσικής, νηπιαγωγούς, ειδικούς παιδαγωγούς, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές. Φυσικά και σε γονείς με παιδιά μικρής ηλικίας, τότε που αρχίζουν να ψηλαφούν τη ζωή, να ανακαλύπτουν τη γλώσσα, το παιχνίδι, τους ήχους με τους συμβολισμούς, τα τραγουδάκια και το παραμύθι. Θα προσφέρουν χαρά και γνώση στα παιδιά! Είναι βιβλία αξιοπρόσεκτα!
