Της Χρύσας Κ. Τσαγανού – Βασιλικού, Υποψήφιας περιφερειακής συμβούλου Μαγνησίας με τον συνδυασμό του Ν. Τσιλιμίγκα «Η Θεσσαλία στην Καρδιά μας»
Το νέο στοίχημα για την τοπική αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού, δήμους και Περιφέρεια είναι πλέον ο σχεδιασμός της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027 που τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει προχωρήσει. Τόσο στο επίπεδο του σχεδιασμού, όσο και στο επίπεδο της παρακολούθησης των εξελίξεων, η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι σε εγρήγορση, σύμφωνα και με τις οδηγίες του C.E.M.R. (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Δήμων και Περιφερειών), ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει και να υλοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερα έργα, μέτρα και δράσεις.
Είναι γεγονός ότι η στρατηγική της νέας προγραμματικής περιόδου έχει αρκετές διαφορές, με την προηγούμενη στρατηγική του ΕΣΠΑ, ιδίως ως προς τον εκσυγχρονισμό της πολιτικής συνοχής, που καλύπτει το μεγαλύτερο ποσοστό των χρηματοδοτήσεων με απλούστευση των διαδικασιών, ευελιξία και αποτελεσματικότητα.
Ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών εμφανίζεται αναβαθμισμένος στη νέα προγραμματική περίοδο και με βάση τα στατιστικά στοιχεία για την κατηγοριοποίηση των περιφερειών, οι ελληνικές περιφέρειες λόγω της κρίσης θα συμμετέχουν με μεγαλύτερα ποσοστά χρηματοδοτήσεων στη νέα προγραμματική περίοδο.
Οι κίνδυνοι και οι στρεβλώσεις κατά την εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής σε εθνικό επίπεδο ελλοχεύουν, με αρνητική εμπειρία από το προηγούμενο ΕΣΠΑ και περισσότερο παρά ποτέ, πρέπει οι τοπικές αρχές με πνεύμα ευθύνης, με γνώση και συνειδητοποίηση της κρισιμότητας της αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων, να προετοιμαστούν.
Σύμφωνα με τη νέα πολιτική συνοχής της ΕΕ, επιδιώκεται η προσαρμογή των παρεμβάσεων στις περιφερειακές και τοπικές ανάγκες. Η Ε.Ε. προγραμματίζει να κατευθύνει τους πόρους, όπου είναι περισσότερο αναγκαίοι και να στηρίξει αναπτυξιακές στρατηγικές που διαχειρίζονται οι τοπικές αρχές κοντά στους πολίτες της, επικεντρώνοντας στους παρακάτω άξονες:
- Σημαντική μείωση της περιττής διοικητικής επιβάρυνσης για τους δικαιούχους και τους φορείς διαχείρισης.
- Αύξηση της ευελιξίας για την προσαρμογή των στόχων και των πόρων των προγραμμάτων
- Καλύτερη ευθυγράμμιση των προγραμμάτων με τις προτεραιότητες της ΕΕ και αύξηση της αποτελεσματικότητάς τους.
Οι επιμέρους στόχοι που τίθενται είναι:
- Μια “εξυπνότερη” Ευρώπη – καινοτόμος και έξυπνος οικονομικός μετασχηματισμός.
- Μια πιο «πράσινη» Ευρώπη, με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
- Μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη – κινητικότητα και περιφερειακές διασυνδέσεις ΤΠΕ.
- Μια πιο κοινωνική Ευρώπη – υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.
- Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της – βιώσιμη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη των αστικών, αγροτικών και παράκτιων περιοχών, χάρη σε τοπικές πρωτοβουλίες.
Η νέα προγραμματική περίοδος 2021- 2027 θέλει ανθρώπους στα ηνία της αυτοδιοίκησης που να γνωρίζουν καλά τους τρόπους βέλτιστης αξιοποίησης των στόχων και μπορεί να παράσχει δυνατότητες στους Ελληνικούς ΟΤΑ να συνεργαστούν και να περιορίσουν την απόσταση που τους χωρίζει, σε αυτό τον τομέα, από τους Ευρωπαίους ομολόγους τους, με ένταξή τους σε Διευρωπαϊκά δίκτυα και αξιακές αλυσίδες.
Σύμφωνα με τον 5ο στόχο της νέας πολιτικής συνοχής, «μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες», η ΕΕ θα υποστηρίζει περαιτέρω στρατηγικές ανάπτυξης, υπό τοπική καθοδήγηση, στο επίπεδο που βρίσκεται πλησιέστερα στους πολίτες. Αυτό είναι μια ευκαιρία, ένα βήμα παραπάνω για την Ευρώπη των Περιφερειών, για να γίνει η Περιφέρεια περισσότερο δυνατή και να μπορέσει να χαράξει και να υλοποιήσει συμπληρωματικά ή και ανεξάρτητα από την κεντρική εξουσία, παράγοντας σε τοπικό επίπεδο πολιτική, ώστε να αντιμετωπιστούν πολλές από τις μεγάλες προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας, όπως η καταπολέμηση του αποκλεισμού,η κλιματική αλλαγή, η ενσωμάτωση των μεταναστών, ποιότητα του αστικού αέρα, ενεργειακή μετάβαση κ.λπ.
Η πλειονότητα των επενδύσεων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής θα προσανατολίζονται στους δύο πρώτους στόχους: μια εξυπνότερη και μια πιο πράσινη Ευρώπη.
Η μεθοδολογία αξιολόγησης των αναγκών και της κατανομής των διαθέσιμων πόρων, λαμβάνει υπόψη τη διαφορά μεταξύ του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της περιφέρειας και του μέσου όρου της ΕΕ, ώστε να αντικατοπτρίζει την περιφερειακή ευημερία. Περιλαμβάνει επίσης κοινωνικές, οικονομικές και εδαφικές προκλήσεις, όπως η ανεργία, η χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού και, για τις περισσότερο αναπτυγμένες περιφέρειες, το επίπεδο της εκπαίδευσης. Το νέο σύστημα κατανομής των κονδυλίων της πολιτικής συνοχής κατευθύνει περισσότερους πόρους στα λιγότερο αναπτυγμένα κράτη μέλη και δίνει μεγαλύτερη χρηματοδοτική στήριξη στις περιφέρειες που βρίσκονται σε βιομηχανική μετάβαση.
Κατά συνέπεια, όλες οι περιφέρειες παραμένουν επιλέξιμες, για χρηματοδότηση, στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής στην Ευρώπη, η οποία εξακολουθεί να βασίζεται σε τρεις κατηγορίες: λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες, περιφέρειες μετάβασης και περισσότερο αναπτυγμένες περιφέρειες και ειδικά για τη χώρα μας, τα στοιχεία της κρίσης, μας κάνουν να έχουμε δυνατότητα αξιοποίησης περισσότερων πόρων.
Πώς θα γίνει αυτό;
Η ευρωπαϊκή εμπειρία οδηγεί στην αποκέντρωση. Για το λόγο αυτό ανατίθεται ένας σημαντικός ρόλος στην πλησιέστερη στον πολίτη εξουσία και στην τοπική διάσταση, με αναπτυξιακές στρατηγικές τοπικής εμβέλειας από τοπικές και περιφερειακές αρχές, από τους επιχειρηματικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών.
Σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ, COM (2018) 375 final 2018/0196(COD), οι τοπικές, αστικές και εδαφικές αρχές θα συμμετέχουν πιο ενεργά στη διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ και η αύξηση των ποσοστών συγχρηματοδότησης θα ενισχύσει το αίσθημα ευθύνης για τα έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ στις περιφέρειες και τις πόλεις.
Οι πιεστικές προκλήσεις της ερχόμενης δεκαετίας πρέπει να βρουν στο τιμόνι της Αυτοδιοίκησης ανθρώπους με γνώση των προτεραιοτήτων, ώστε να υπάρξει η καλύτερη προετοιμασία για σχεδιασμό, παρέμβαση, και συνεργασία σε κάθε επίπεδο, ώστε αυτή η προγραμματική περίοδος να δώσει στην τοπική κοινωνία και στην περιφέρεια άλλη δυναμική, δυναμική αναστροφής του αρνητικού κλίματος και προϋποθέσεις ανάπτυξης, με προώθηση της καινοτομίας, της περιβαλλοντικής προστασίας, με εξωστρέφεια, για μια «εξυπνότερη» Ελλάδα.
Στην περίπτωσή μας, ο συνδυασμός μας «Η Θεσσαλία στην καρδιά μας» με υπ. Περιφερειάρχη το Νίκο Τσιλιμίγκα, έχει προχωρήσει ήδη σε στρατηγικό σχεδιασμό και ανάλυση των αναγκών και προτεραιοτήτων, για τη δυναμική διεκδίκηση κονδυλίων για μια «εξυπνότερη|» Θεσσαλία, για μια Θεσσαλία του μέλλοντος, με δυναμική ανάπτυξης, με δημιουργία θέσεων εργασίας και αναστροφής του αρνητικού κλίματος, με πράσινες επενδύσεις για περιβαλλοντική προστασία και ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανάπτυξης.
Η Θεσσαλία στην καρδιά μας, έχει το όραμα να κάνει τη Θεσσαλία πυλώνα εφαρμογής και αξιοποίησης των νέων πολιτικών της προγραμματικής περιόδου 2021-2027, ώστε να μη χαθεί ούτε ευρώ, ούτε η παραμικρή ευκαιρία για ανάπτυξη για το μέλλον των παιδιών μας, για το μέλλον της Θεσσαλίας μας, για το μέλλον της Μαγνησίας μας.
