Η παθολογική σύνδεση του Ελληνα με το κεραμίδι του και οι πολιτικές εξελίξεις
Κοινοτυπία αποτελεί η αναφορά στο υψηλότατο ποσοστό ιδιοκατοίκησης που καταγράφεται στην Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο Ελληνας με το κεραμίδι του είναι δεμένος. Αν το απέκτησε από κληρονομιά, από δάνειο ή από νομιμοποίηση αυθαιρέτου, μικρή σημασία έχει για έναν λαό που έχει ιδιαίτερα αναπτυγμένο το αίσθημα της ιδιοκτησίας, παρά το γεγονός ότι στο διάβα της ιστορίας του υπήρξε πρόσφυγας και ξεριζωμένος ουκ ολίγες φορές. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή, τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, τον εμφύλιο και την εποχή της αντιπαροχής, το DNA των Ελλήνων στο θέμα της ιδιοκατοίκησης, της ιδιοκτησίας και της απόκτησης ακίνητης περιουσίας έχει αλλάξει ριζικά.
Δεν έχει να κάνει με το αρχαίο «υπέρ βωμών και εστιών», αλλά με μια σύγχρονη νεοελληνική αντίληψη που μέχρι πρόσφατα επιβεβαιωνόταν και σύμφωνα με την οποία το όποιο ακίνητο είναι επένδυση. Ισχυε αυτό μέχρι πολύ πρόσφατα. Οι αντικειμενικές και οι εμπορικές αξίες όλων των κατηγοριών των ακινήτων αυξανόταν χρόνο με το χρόνο και έτσι οι κάτοχοι ακίνητης περιουσίας προσμετρούσαν ένα κέρδος, άλλοτε σημαντικό και άλλοτε ασήμαντο, το οποίο ρευστοποιούσαν με την πώληση ακινήτων, είτε από ανάγκη, είτε για επένδυση και πάλι. Αυτή η διαδικασία με τη σειρά της ενίσχυε την οικοδομική δραστηριότητα και πλήθος επαγγελμάτων που κινούνται γύρω από αυτή, με αποτέλεσμα τις τρεις-τέσσερις τελευταίες δεκαετίες ο κλάδος των ακινήτων να καταστεί ένας από τους σημαντικούς της ελληνικής οικονομίας.
Με την οικονομική κρίση, όμως, ήρθαν τα πάνω-κάτω και σήμερα το ακίνητο δεν αποτελεί επένδυση, αλλά δυσβάσταχτο βάρος. Κανένας υπουργός Οικονομικών από όλους τους τσάρους που πέρασαν τα τελευταία χρόνια, κι ας ήταν καθηγητές Οικονομικών φημισμένων πανεπιστημιακών εδρών, δεν διέβλεψε την «φούσκα» των ακινήτων. Τώρα η «φούσκα» σκάει και τα σκάγια μας παίρνουν όλους.
Η άλλη κατηγορία τώρα, οι οποίοι δεν υπήρξαν επενδυτές ακινήτων, ούτε κάτοχοι ακίνητης περιουσίας, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, εποχές που δέναμε τα σκυλιά με τα λουκάνικα και σε βουτούσαν οι τραπεζίτες από το πεζοδρόμιο, προκειμένου να σου δώσουν δάνειο, είπαν να ξεφύγουν από το νοίκι και να φτιάξουν το δικό τους σπιτικό, αφού και τα νοίκια –άλλη παράνοια και αυτό- όσο αυξανόταν ο αριθμός των ακινήτων, χωρίς να αυξάνεται ο πληθυσμός, εκείνα αυξανόταν συνεχώς! Εργαζόμενοι άνθρωποι κυρίως, έκαναν τους υπολογισμούς τους και είπαν να φτιάξουν το δικό τους σπίτι. Λογική σκέψη την εποχή εκείνη, υπό προϋποθέσεις. Αν έφυγες από το νοικιασμένο τριαράκι και έχτισες ή αγόρασες ένα αντίστοιχο τριαράκι διαμέρισμα παραμένει μια απόφαση στη σφαίρα της λογικής ακόμη και σήμερα. Αν όμως έφυγες από το νοικιασμένο δυάρι και πήρες δάνειο για να φτιάξεις μεζονέτα 400τμ με πισίνα, ακόμη και χωρίς την πρόβλεψη της μετέπειτα κρίσης, η απόφαση και τότε και τώρα είναι στο πλαίσιο του παραλόγου. Ολοι αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν που πήραν ένα δάνειο για σπίτι εξακολουθούν και σήμερα να είναι κάτοχοι ενός και μοναδικού ακινήτου το δάνειο του οποίου όμως δεν μπορούν να αποπληρώσουν πια.
Το μεγάλο δίκαιο αυτών των ανθρώπων είναι ότι δανειοδοτήθηκαν κάτω από άλλες συνθήκες. Τότε είχαν σίγουρα μια δουλειά και έναν συγκεκριμένο μισθό. Σήμερα είναι αμφίβολο αν διαθέτουν έστω το ένα από τα δύο, χωρίς δική τους ευθύνη. Μάλλον η ευθύνη είναι εκείνων που σήμερα αποφασίζουν να τους πάρουν τα σπίτια και όχι των δανειοληπτών. Υπό την έννοια αυτή έχουν δίκιο να διαμαρτύρονται και να ζητούν συνέχεια της προστασίας και τα λαϊκά και τα μεσαία στρώματα, τουλάχιστον μέχρι να δουν ξεκάθαρα το φως στο βάθος του τούνελ. Επιπλέον, τραπεζίτες, τρόικα και κυβέρνηση δεν μπορεί να επικαλούνται κρίση και έκτακτη ανάγκη, όταν είναι να βάλουν φόρους και να πάρουν μέτρα και να μην αναγνωρίζουν την κρίση για τα μεσαία στρώματα του πληθυσμού, που εξαιτίας δικών τους λαθών έχασαν περισσότερα από τα μισά εισοδήματά τους.
Ετσι εξηγείται και το γεγονός ότι ο νέος φόρος ιδιοκτησίας ακινήτων, η συζήτηση του οποίου ξεκίνησε χθες στη Βουλή, και οι διαπραγματεύσεις του υπουργού Ανάπτυξης με την τρόικα για τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας –που μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχουν δώσει κανένα αποτέλεσμα- είναι δύο θέματα ικανά να προκαλέσουν ακόμη και ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις.
Εδώ που τα λέμε δεν είναι εύκολο πράγμα για έναν βουλευτή να πάει στην εκλογική του περιφέρεια και να εξηγήσει στους πολίτες ότι «ναι, για πρώτη φορά, όπως σε όλο τον κόσμο, θα πληρώνεις και εσύ σε ετήσια βάση φόρο ακινήτων», γιατί ο πολίτης πολύ απλά θα του απαντήσει «βεβαίως να πληρώνω, αλλά θα μου δώσεις και εσύ τις παροχές και απολαβές που έχουν οι πολίτες όλων των κρατών, στα οποία προσπαθούμε να μοιάσουμε». Ούτε είναι εύκολο σε έναν βουλευτή να εξηγήσει σε έναν πολίτη ότι «ναι, ψήφισα να σου κοπεί ο μισθός στη μέση ή κατά 30%, αλλά τώρα είναι δίκαιο να σου πάρω και το σπίτι που δεν μπορείς να πληρώσεις». Καταλαβαίνετε ότι τέτοιες διατυπώσεις θέλουν ήρωες, δεν θέλουν βουλευτές. Γι’ αυτό και χαρακτηρίσαμε τα δύο θέματα καυτά μέτωπα.
