Του Θωμά Κακαδιάρη, μοτοσυκλετιστή
Συχνά η ταχύτητα φιγουράρει στην πρώτη θέση ως αιτία των τροχαίων δυστυχημάτων και ακόμη συχνότερα οι μοτοσυκλετιστές κατηγορούνται ότι «τρέχουν» και γι’ αυτό καταλήγουν να εμπλακούν σε κάποιο δυστύχημα οδηγώντας πολύ γρήγορα τη μοτοσυκλέτα τους. Είναι όμως αλήθεια αυτό ή αποτελεί την εύκολη λύση στη διαδικασία απόδοσης των ευθυνών;
Η ταχύτητα είναι σίγουρα υπεύθυνη για την πρόκληση τροχαίων ατυχημάτων, αλλά το σωστότερο είναι να λέμε «η ακατάλληλη ταχύτητα κίνησης» είναι μία από τις πλέον σοβαρές αιτίες πρόκλησης δυστυχημάτων. Στους μοτοσυκλετιστές, ιδιαίτερα σε όσους αγαπούν τις super sport μοτοσυκλέτες, φαίνεται να έχει σοβαρότατες επιπτώσεις και μιλάμε κυρίως για κίνηση με 30 km/h ή περισσότερο. Η ταχύτητα έχει ιδιαίτερη σημασία για τον βαθμό του τραυματισμού σε ατύχημα ή και χειρότερα για δυστυχήματα που καταλήγουν σε θάνατο. Ωστόσο, η νόμιμη ταχύτητα δηλ. το προβλεπόμενο όριο του δρόμου που κινούμαστε δεν αποτελεί εγγύηση ότι δεν θα σημειωθεί θανατηφόρο δυστύχημα, δεδομένου ότι το οδικό περιβάλλον έχει σχεδιαστεί για όσους χρησιμοποιούν αυτοκίνητα και σπάνια (έως καθόλου) για την χρήση του δρόμου από μοτοσυκλετιστές.
Είναι απορίας άξιο πώς σε μια ευρωπαϊκή χώρα, όπως θέλουμε να θεωρούμε τη χώρα μας, η κατάσταση καθημερινά στους δρόμους να αγνοεί παντελώς τις μοτοσυκλέτες. Η Ελλάδα διαθέτει ένα μοναδικό ρεκόρ, αυτό του 1,6 εκατομμυρίου δικύκλων στους δρόμους και ανήκει στο club που ανήκουν μεγάλες πληθυσμιακά χώρες, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, όπου οι μοτοσυκλέτες ξεπερνούν το 1 εκατομμύριο. Δεν είμαστε παραγωγός χώρα, όπως οι υπόλοιπες, αλλά ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού κινείται με μοτοσυκλέτα είτε το βλέπουν οι αρμόδιοι, είτε όχι.
Οι μοτοσυκλετιστές είναι ετερογενής ομάδα. Υπάρχουν πολλοί, που αγαπούν την ταχύτητα και επιλέγουν ανάλογα μοντέλα μοτοσυκλετών, αλλά υπάρχει και μια μεγάλη ομάδα, που αγαπά το ταξίδι με πολύ αργούς ρυθμούς και λιγότερο αργούς. Σε κάθε περίπτωση η ταχύτητα είναι πολύ σημαντική για τους μοτοσυκλετιστές, ιδιαίτερα στον χειρισμό κατάστασης έκτακτης ανάγκης, ένα απροσδόκητο εμπόδιο, μια απότομη στροφή και εκεί που θα απαιτηθεί ισχυρό φρενάρισμα ή ελιγμός αποφυγής της σύγκρουσης. Οσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα, τόσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση που απαιτείται για τον χειρισμό. Οι απαιτήσεις για οδόστρωμα με πρόσφυση και ασφαλές στις εξόδους του είναι άμεσες και καθοριστικές στην έκβαση του δύσκολου χειρισμού.
Τα όρια ταχύτητας ισχύουν για όλους τους χρήστες του δρόμου, συμπεριλαμβανομένων των μοτοσυκλετιστών.
Μετρήσεις που έγιναν σε ευρωπαϊκούς αυτοκινητόδρομους δείχνουν ότι οι μοτοσυκλετιστές και οι οδηγοί Ι.Χ. αυτοκινήτων διατηρούν περίπου την ίδια μέση ταχύτητα. Μάλιστα, παρατηρήθηκε ότι όσο υψηλότερο είναι το όριο ταχύτητας, τόσο καλύτερα προσαρμόζονται οι μοτοσυκλετιστές σ’ αυτό.
Εκεί που οι μοτοσυκλετιστές συνήθως κινούνται γρηγορότερα από τους οδηγούς αυτοκινήτων είναι οι επαρχιακοί δρόμοι. Καθένας με ελάχιστη παρατηρητικότητα και καλή εμπειρία μπορεί να δει ότι το ίδιο γίνεται και στη χώρα μας. Αν δούμε τι εννοούμε με τη φράση «κινούνται γρηγορότερα» θα βρεθούμε απέναντι στα όρια ταχύτητας και θα καταλήξουμε στη σήμανση.
Εδώ βρίσκουμε μπροστά μας την ελληνική πραγματικότητα, καθώς η μείωση των ορίων ταχύτητας σε ένα «δύσκολο» κομμάτι κάποιας επαρχιακής οδού είναι η «απάντηση» στο πρόβλημα ασφάλειας και όχι η βελτίωση του οδικού περιβάλλοντος! Πρακτικά, όπου έχουμε δυστύχημα και κοινωνική πίεση οι Αρχές απλώς μειώνουν το όριο ταχύτητας και αφήνουν πάλι όλους μας στη μοίρα μας, αντί να βελτιώσουν το οδικό δίκτυο. Μας λένε συνήθως «εσείς φταίτε», αφού «τρέχετε», αλλά δεν μπορούν να εξηγήσουν πώς προφυλάσσουν αυτούς που δεν τρέχουν, όπως οφείλουν να κάνουν. Κορυφαίο παράδειγμα ο εθνικός δρόμος που δεκαετίες βρισκόταν σε χρήση χωρίς μπαριέρες που να χωρίζουν τα δύο ρεύματα.
Οσον αφορά στη σήμανση, εκεί τα πράγματα είναι τραγικά από μόνα τους. Ελλιπής, φθαρμένη, ατυχής και ανυπόληπτη τελικά. Κανένας δεν της δίνει σημασία, μέχρι που θα εμφανιστούν ο αστυνομικός με την κορδέλα και ο εμπειρογνώμονας της ασφαλιστικής.
Θα πρέπει κάποια στιγμή να γίνει αντιληπτό ότι όλα θέλουν να τα δούμε με ένα άλλο βλέμμα αν μας νοιάζει η οδική ασφάλεια και όχι η ρητορική της. Η μείωση των ορίων δεν θα οδηγήσει σε μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων από μόνη της. Το άμεσο και πλέον σημαντικό βήμα είναι η αποκατάσταση της σήμανσης γι’ αυτό και κάθε προσπάθεια, όπως αυτή που γίνεται τώρα στο οδικό κύκλωμα Πηλίου για ανανέωσή της, αποτελεί ουσιαστικό βήμα οδικής ασφάλειας. Συγχρόνως θα πρέπει να πάμε ένα βήμα πιο κει. Καλές και επιθυμητές οι επιδιορθώσεις των ζημιών του μοναδικού οδικού δικτύου, αλλά δεν πρέπει κάποτε να υπάρξουν μελέτες βελτίωσής του; Αν κατεβάσουμε τα όρια ταχύτητας στα 20 χλμ./ώρα και χρειαζόμαστε 2,5 ώρες για 50 χλμ. απόσταση δεν θα έχουμε δυστυχήματα, αλλά είναι αυτό σοβαρή αντιμετώπιση της συγκοινωνίας και των μεταφορών;
Ακατάλληλη ταχύτητα μπορεί να είναι σοβαρή αιτία τροχαίων δυστυχημάτων, όμως οι μοτοσυκλετιστές μειώνουν την ταχύτητα όταν υπάρχει σαφής σύνδεση με την ασφάλεια.
Σε δρόμους με πολλούς ευάλωτους χρήστες της οδού, στη βροχή, όταν έχουμε συνεπιβάτες και όταν βλέπουμε προειδοποιητικά σημάδια αυτά που καταδεικνύουν ολισθηρό οδόστρωμα. Οδηγώντας μοτοσυκλέτα μαθαίνεις να διαβάζεις τον δρόμο καλύτερα από κάθε άλλον οδηγό οχήματος, αφού κρίνεται η ζωή σου.
Το οδικό μας δίκτυο δεν «πάσχει» από αυξημένα όρια ταχύτητας, αλλά από συντήρηση. Η βελτίωση του οδικού δικτύου δεν πρέπει να μένει στα πολύ μελλοντικά σχέδια και να αντικατασταθεί από μειωμένα όρια ταχύτητας.
Η βελτίωση των συνθηκών είναι άμεση προτεραιότητα στις υποχρεώσεις των αρχών και οι ευάλωτοι χρήστες της οδού συμπεριλαμβανομένων των μοτοσυκλετιστών δεν μπορεί να αγνοούνται.
Βελτίωση των οδικών συνθηκών, σωστή σηματοδότηση και επιτήρηση των δρόμων με έμφαση στην τήρηση των ορίων θα βελτιώσουν την ασφάλεια όλων μας.
Μη δούμε όμως κατεστραμμένα και ολισθηρά οδοστρώματα, πινακίδα με ανώτατο όριο τα 20 χλμ./ώρα και αστυνομικούς με κάμερες σε μέρη όπου ούτε οι ίδιοι με το δικό τους Ι.Χ. δεν τηρούν το όριο να «γράφουν» όποιον περνά για να μαζέψουμε τη δόση μας στο ΔΝΤ, γιατί αυτό δεν είναι πολιτική οδικής ασφάλειας, είναι σκηνικό για ταινία του Εμίρ Κουστουρίτσα.
