Γρηγόρης Καρταπάνης: Πλαζ Αλυκών – Διαμάχες στα 1953

γρηγόρης-καρταπάνης-πλαζ-αλυκών-δια-189395

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ

Μεταπολεμική περίοδος

Η Πλαζ Λουτρών Αλυκών ως οργανωμένο λουτρικό συγκρότημα ευρωπαϊκών προδιαγραφών για τα δεδομένα της εποχής, καταγράφει για δεκατρία χρόνια, ως το 1940, τη δική της αξιοπρόσεχτη και δημιουργική παρουσία στον τομέα της καλοκαιρινής αναψυχής. Ο παράλιος χώρος μισθώθηκε αρχικά για δέκα χρόνια από τον φιλοπρόοδο επιχειρηματία Δ. Θεοδώρου και δημιουργήθηκε μια αξιόλογη πλαζ – το αντίπαλο δέος του Αναύρου – στα 1928. Την πρώτη δεκαετή μίσθωση, που έληξε στα 1937, ακολούθησε νέα, διαρκείας 15 ετών, με τη συνεχή αναβάθμιση των λουτρικών υπηρεσιών. Η δημιουργική πορεία διακόπηκε στην περίοδο του πολέμου και της Κατοχής,για να επαναληφθούν οι δραστηριότητες μετά την απελευθέρωση με νέες προοπτικές. Κι ενώ στον Αναυρο – αρχές του 1945- αναζητούνταν νέος μισθωτής «της εκμεταλλεύσεως του θαλάσσιου εκείνου χώρου, προκειμένου να επαναδραστηριοποιήσει την κατεστραμμένη επιχείρηση, στις Αλυκές υπήρχε ο προπολεμικός επιχειρηματίας που ξεκινούσε τις απαιτούμενες επισκευές και παρεμβάσεις». Σε σχετικό δημοσίευμα στην εφ. ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (13-3-1945) διαβάζουμε για τις Αλυκές: «Οσον αφορά τα λουτρά Αλυκών η συναφθείσα μεταξύ του δημοσίου και του κ. Δ. Θεοδώρου, σύμβασις δια την εκμετάλλευσιν του θαλασσίου χώρου αρξάμενη από του 1937 λήγει το 1952. Εχει συναφθεί δια μίαν δεκαπενταετίαν αντί 77.000 δραχμών και υπό τον όρον ότι ο ανάδοχος θα προέβαινεν εις την κατασκευήν ορισμένων εγκαταστάσεων εις την πλαζ. Ο κ. Θεοδώρου είχε προβεί πράγματι εις τας γνωστάς κατασκευάς, καταστραφείσας ήδη κατά μέγα μέρος κατά την διάρκεια της Κατοχής». Νέες κατασκευές με γενικό εκσυγχρονισμό και ανακαίνιση των εγκαταστάσεων της καταπονημένης από τον πόλεμο επιχείρησης, προσέδωσαν δυναμική ώθηση στην πλαζ κατά τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, προσελκύοντας πλήθη κόσμου. Μια νέα δημιουργική περίοδος ξεκινούσε.

Εξωση του εκμισθωτή

Οταν όμως στα τέλη του 1952 έληξε ο χρόνος μίσθωσης, προέκυψε σοβαρό πρόβλημα για την εκ νέου παραχώρηση της στον ίδιο επιχειρηματία. Αποφασίστηκε η έξωσή του καθώς η νεοϊδρυθείσα Κοινότης Νέων Παγασών, αιτούνταν η ίδια την εκμετάλλευση της πλαζ, προκειμένου να εξασφαλίσει ένα σημαντικό έσοδο και την πέτυχε σε πρώτη φάση,με την έκδοση υπουργικής απόφασης. Ο τίτλος του σχετικού δημοσιεύματος είναι σαφής: «Το δικαίωμα εκμεταλλεύσεως της πλαζ Αλυκών παραχωρείται εις την Κοινότητα Νέων Παγασών». Και συνεχίζει: « Με την διαταγή του υπουργείου οικονομικών ληφθείσης εις την Β΄ εφορία παραχωρείται το δικαίωμα εκμεταλλεύσεως των λουτρών Αλυκών εις την κοινότητα Νέων Παγασων. Η παραχώρησης αύτη γίνεται υπό ορισμένους όρους κυριότερος των οποίων είναι η εκτέλεσις υπό της Κοινότητος ορισμένων έργων συνολικής δαπάνης 112εκ εκ των οποίων το μεγαλύτερον μέρος θα δαπανηθεί δια την κατασκευήν αποδυτηρίων. Δια της αυτής διαταγής ανατίθεται εις επιτροπήν εξ εκπροσώπων αρμοδίων τοπικών αρχών ο καθορισμός του μισθώματος το οποίον θα καταβάλη η Κοινότης προς το δημόσιον. Ενδέχεται αντί του τιμήματος να καταβάλλεται ορισμένον ποσοστόν από των εισπράξεων εκ της εκμεταλλεύσεως των λουτρών. Η επιτροπή θα συνέλθη εντός των ημερών δια να λάβη σχετικήν απόφασην». Η κοινότητα βεβαίως, όπως προηγούμενα και ο ιδιώτης εκμισθωτής, θα είχε την υποχρέωση πραγματοποίησης, έργων και άλλων αναβαθμιστικών παρεμβάσεων. Η μορφή και το ύψος το μισθώματος επιφίονταν στις αρμόδιες τοπικές υπηρεσίες, με μάλλον συμφέροντες όρους όπως βλέπουμε πιο κάτω: Ως πληροφορούμεθα η Κοινότης η οποία επεδίωξε να αναλάβει την εκμετάλλευση θα αποδεχθή την απόφαση του Υπουργείου υπό τον όρον να καταβάλει αύτη ετησίως ως ενοίκιον ποσόν πέντε εκατομμυρίων ως επίσης και υπό τον όρον της άνευ εισιτηρίου εισόδου παντός επιθυμούντος να εισέλθη εις την πλαζ. Εισιτήριον θα εισπράτει η Κοινότης μόνον δια την χρήσην των αποδυτηρίωω». (Ταχυδρόμος 18-4-1953)

Δικαστικοί αγώνες

Ο Δ. Θεοδώρου δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια μπροστά στη δυσοίωνη για αυτόν εξέλιξη. Επικαλούμενος το επιχείρημα ότι «προστατεύεται υπό του ενοικιοστασίου κατέθεσε, αφενός μεν έφεση κατά της απόφασης εξώσεώς του, που ήδη είχε εκδοθεί και αφετέρου αιτούνταν αναστολή της απόφασης ως την εκδίκαση του εφετείου». Με τη διαδικασία αυτή τουλάχιστον κέρδιζε χρόνο ενόψει του καλοκαιριού: «Την 30ην Απριλίου εξ’ άλλου θα εκδικασθή η αίτησις του κ.Θεοδώρου περί αναστολής εκτελέσεως της δικαστικής αποφάσεως δια της οποίας διατάσσεται η έξωσίς του, διότι έληξεν ο χρόνος μισθώσεως. Ούτος όμως θεωρεί ότι προστατεύεται υπό του ενοικιοστασίου δια τούτου συνεχίζει τον δικαστικόν αγώνα».(Ταχυδρόμος 18-4-1953).

Η εφημερίδα επανέρχεται στο θέμα της πλαζ Αλυκών λίγες μέρες αργότερα όταν εκδικάστηκε «η αίτησις του ενοικιαστού της πλαζ Αλυκών κ. Θεοδώρου περί αναστολής εκτελέσεως της εις βάρος του εξωστικής αποφάσεως λόγω λήξεως του χρόνου μισθώσεως» (29-4-53). Η απόφαση όμως δεν εκδόθηκε άμεσα. Επίσης εκκρεμούσε και στο εφετείο Λάρισας «η έφεσις ….κατά της αποφάσεως περί εξώσεως» που θα εκδικαζόταν στις 5 Ιουνίου. Με τα δικαστήρια ο Θεοδώρου παρέτεινε την παραμονή του ευελπιστώντας σε τελική ευνοϊκή απόφαση. Και καταλήγει το ίδιο ρεπορτάζ: «Κατόπιν τούτου η έκδοσις οριστικής αποφάσεως θα απαιτήση αρκετόν χρόνον και ως πιστεύεται εφέτος το δικαίωμα εκμεταλλεύσεως της πλαζ θα μείνη εις τον κ.Θεοδώρου ή θα παραχωρηθεί εις την Κοινότητα Νέων Παγασών με καθυστέρησιν, οπότε δεν θα υπάρχει χρόνος δια να αναλάβει η κοινότης κατά το φετινό θέρος την εκμετάλλευση».

Πρόθεση των αρμοδίων τοπικών υπηρεσιών ήταν βέβαια να δοθεί η εκμετάλλευση της πλαζ στην Κοινότητα Νέων Παγασών, σύμφωνα με την πρωταρχική υπουργική απόφαση. Η αρμόδια επιτροπή που συστήθηκε για αυτό τον σκοπό και να αποφασίσει και για τα διάφορα επιμέρους θέματα (οικονομικό, έργα κλπ) συνεδρίασε περί τα μέσα Μαΐου και όρισε δεκαετή ενοικίαση με ετήσιον μίσθωμα το ποσό του 1.200.000 δραχμών, ενώ τα προβλεπόμενα έργα δεν έπρεπε να υπερβούν τα 200 εκατομμύρια. Όλα ετούτα βέβαια θα πραγματοποιούνταν μόνο εις την περίπτωσιν κατά την οποίαν διετάσσετο τελικώς η έξωσις εκ της πλαζ Αλυκών του ενοικιαστού κ. Θεοδώρου. (Ταχυδρόμος 13-5-1953). Και καταλήγει το δημοσίευμα: «Αντίγραφον της ληφθείσης αποφάσεως θα σταλή εις το υπουργείον δια να τεθή υπόψιν της αρμοδίας επιτροπής η οποία θα μελετήση ταύτην μετά την εκδίκασιν της εφέσεως του κ. Θεοδώρου και εις περίπτωσιν κατά την οποίαν η απόφαση του εφετείου ήθελε είναι υπέρ του Δημοσίου».

Εώς ότου να βγουν οι οριστικές δικαστικές αποφάσεις η πλαζ λειτουργούσε με το προηγούμενο καθεστώς και το καλοκαίρι του 1953 προχωρούσε!

Δικαίωση του επιχειρηματία

Στις 5 Ιουνίου εκδικάστηκε σε δεύτερο βαθμό η υπόθεση στο εφετείο Λάρισας και αναμένονταν σε λίγες μέρες η οριστική απόφαση και την έξωση η όχι του ιδιώτη επιχειρηματία. Ηδη ο Θεοδώρου είχε πετύχει την αναστολή εκτέλεσης της πρωτόδικης απόφασης έως ότου τελεσιδικήσει η υπόθεση στο εφετείο. Εκεί οι δικαστές επιφυλάχθηκαν να αποφασίσουν και διέταξαν να διενεργηθεί αυτοψία στο χώρο της πλαζ, προφανώς επειδή ο ενοικιαστής είχε επικαλεστεί την κατασκευή δαπανηρών έργων και διαρκών αναβαθμίστικων παρεμβάσεων επιδιώκοντας με αυτόν τον τρόπο να κερδίσει την παραμονή του (Ταχυδρόμος 6-6-1953).

Η παρελκυστική ετούτη τακτική λειτουργούσε οπωσδήποτε υπέρ του και εξακολουθούσε, αρχίζοντας το καλοκαίρι, να εργάζεται κανονικά η επιχείρηση, σε αναμονή της οριστικής δικαστικής απόφασης.

Η επιμονή του επιχειρηματία εκμισθωτή της πλαζ Δ. Θεοδώρου να διεκδικήσει με κάθε νόμιμο μέσον την παραμονή του στο χώρο, δικαιώθηκε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο. Το εφετείο αποφάσισε της συνέχιση της εκμίσθωσης από τον ίδιο, χάρη στα ενοικιοστασιακά δικαιώματα’’ όπως μας ενημερώνει το λιτό δημοσίευμα της εφ. Ταχυδρόμος στις 15-7-1953: «Παραμένει ο κ. Θεοδώρου εις την πλαζ των Αλυκών. Πληροφορούμεθα ότι εξεδόθη η απόφαση του εφετείου Λαρίσης επί της αγωγής του δημοσίου περί εξώσεως εκ της πλαζ των Αλυκών του ενοικιαστού κ. Θεοδώρου λόγω λήξεως του χρόνου μισθώσεως δια της αποφάσεως αναγνωρίζονται τα ενοικιοστασιακά δικαιώματα του κ. Θεοδώρου, ο οποίος κατόπιν τούτου παραμένει εις την πλαζ. Την υπόθεσιν εκ μέρους του κ. Θεοδώρου υποστήριξε ο δικηγόρος κ. Μοσχοβίδης». Προφανώς αναγνωρίστηκαν στο συγκεκριμένο επιχειρηματία τα έργα και η παρεμβάσεις που επί 25 χρόνια πραγματοποιούσε στο χώρο, ώστε να λειτουργεί ένα αξιοπρεπές λουτρικό συγκρότημα, σημείο αναφοράς της περιοχής. Άλλωστε και από τον νόμο του παρέχονταν το προνόμιο να προτιμηθεί από άλλον εκμισθωτή, στη νέα σύμβαση που θα υπογράφονταν με το ελληνικό δημόσιο. Πιθανόν και η Κοινότητα να μην υποστήριξε δυναμικά στη συνέχεια το αίτημά της λόγω εγγενών αδυναμιών και άλλων δυσκολιών για την ανάληψη ενός τέτοιου εγχειρήματος. Υπογράφτηκε νέα δεκαετής συμφωνία ως τα 1963, οπότε και ολοκληρώθηκε η καινούργια, σύγχρονη πλαζ του ΕΟΤ που λειτούργησε από το επόμενο καλοκαίρι (1964),έπειτα βέβαια από νέες περιπέτειες και δικαστικές διαμάχες επί μία τετραετία (1960-1964). Το χρονικό της διαμάχης του 1953 πληροφορούμαστε, όπως είδαμε, από τα δημοσιεύματα του τοπικού τύπου. Ενδιαφέρον θα είχε να γνωρίζαμε περισσότερες λεπτομέρειες μέσα από σχετικά έγγραφα και άλλο πρωτογενές υλικό.

Πανηγυρική ανακοίνωση

Και αφού εξασφάλισε την παραμονή του στην πλαζ ο Δ. Θεοδώρου, δημοσιεύει λίγες μέρες αργότερα (18-7-1953) την παρακάτω ανακοίνωση – διαφήμιση: Για τη νέα περίοδο λειτουργίας της:

Ψυχαγωγική επιχείρηση

«Τελείως ανακαινισθείσα εισέρχεται εις νέαν περίοδον. Ιδεώδης αμμουδιά- θάλασσα καθαρή- περιβάλλον τέρπνον. Η κουζίνα του κέντρου πάντοτε πρώτη και εκλεκτή εις τα φαγητά της. Ψάρια της ώρας και κοτόπουλα εξαιρετικά. Όλα προσφέρονται με τας ιδίας τιμάς εστιατορίων Βόλου.

Όλαι αι ανέσεις δια τους κολυμβητάς και θαλάσσια παιγνίδια για μικρούς και μεγάλους. Το κέντρον της πλαζ λειτουργεί και τας νυκτερινάς ώρας με άπλετον ηλεκτροφωτισμόν, χάρις εις τας νέας εγκαταστάσεις. Η δροσιά των Αλυκών είναι ανώτερη και του βουνού. Απαλός μπάτης και εκλεκτή μουσική. Συγκοινωνία κατά τας βραδινάς ώρας δια βενζινακάτων και δι’ αυτοκινήτων. Εντός των ημερών θα εκτελεί την συγκοινωνίαν και ιδιόκτητον ταχύπλοο πετρελαιοκίνητον της επιχειρήσεως δια την καλύτερη εξυπηρέτησιν των πολυπληθών φίλων της πλαζ».

Επειτα από όλες ετούτες τις αναταραχές η πλαζ Αλυκών συνέχιζε την δυναμική παρουσία της.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου