Μία πρώτη αποτίμηση του Περιφερειακού Αναπτυξιακού Συνεδρίου Θεσσαλίας
Του Μάκη Γ. Μπαλλή, Βουλευτή Μαγνησίας ΣΥΡΙΖΑ
Είναι άραγε νωρίς ή είμαστε στην κατάλληλη στιγμή για να αποτιμήσουμε τα αποτελέσματα του Περιφερειακού Αναπτυξιακού Συνεδρίου Θεσσαλίας και να βγάλουμε συμπεράσματα; Κάποιοι, βέβαια, έσπευσαν πριν καν την έναρξη του συνεδρίου να μιλήσουν για (αναμενόμενες;) εξαγγελίες από «τη Θεσσαλία της ανεργίας και της επενδυτικής άπνοιας», αποσιωπώντας τη συνεχώς καθοδική πορεία του δείκτη ανεργίας στην περιοχή, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε στο συνέδριο η υπουργός Εργασίας, ή αγνοώντας τα στοιχεία μίας διαφορετικής επιχειρηματικότητας που ήδη αναπτύσσεται, προσκολλημένοι προφανώς στο μοντέλο που ήθελε έναν επιχειρηματία να παίρνει όλα τα λεφτά, για μία επισφαλή συνήθως επένδυση, χωρίς το αποτέλεσμα να διαχέεται στην κοινωνία. Άλλοι, πάλι, επιχείρησαν να ακυρώσουν ακόμη και το περιεχόμενο συγκεκριμένων δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν για τη Μαγνησία, ψελλίζοντας κάτι για δήθεν προσκόμματα ή απουσιάζοντα χρονοδιαγράμματα. Ούτε άκουσαν τι ειπώθηκε ούτε γνωρίζουν τις απαιτήσεις νέων ή –περισσότερο- συνεχιζόμενων έργων.
Η δική μου άποψη είναι ότι είμαστε βέβαια νωρίς για να καταγράψουμε την απτή αποτύπωση των δεσμεύσεων και εξαγγελιών, αυτό μπορεί να γίνει από το τέλος του 2017 με την έναρξη υλοποίησης των έργων, είμαστε όμως στην κατάλληλη στιγμή για να αποτιμήσουμε κάποια άλλα συμπεράσματα του συνεδρίου.
Κατ’ αρχάς, τη μεγάλη συμμετοχή των τοπικών φορέων στον διάλογο που προηγήθηκε του συνεδρίου. Σε έναν μαραθώνιο συναντήσεων και συζητήσεων, ώστε να καταγραφούν όχι μόνο τα τοπικά προβλήματα και οι προτάσεις της τοπικής κοινωνίας, αλλά κυρίως για να ανιχνευθούν και να εντοπιστούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, οι ανάγκες και οι αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής. Κάτι που διαπιστώθηκε σε αυτές τις επαφές για τον Βόλο και τη Μαγνησία, κάτι που αποτυπώθηκε ευκρινώς στην τοποθέτηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα τρεις φορές. Μία στη συνάντηση με τους νέους επιχειρηματίες στον Βόλο, δεύτερη στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στη Λάρισα, τρίτη στην ομιλία του στο κλείσιμο του συνεδρίου. Αυτό το γεγονός, της αναγνώρισης δηλαδή της ιδιαιτερότητας του Βόλου και της Μαγνησίας ως προς τον σχεδιασμό, την επιλογή των πολιτικών και την εφαρμογή των σχεδίων τοπικής ανάπτυξης, θεωρώ ότι ήταν ένα μεγάλο κέρδος για την περιοχή μας. Για όσους κάνουν ότι δεν κατάλαβαν το παραμικρό, να υπενθυμίσουμε ότι η Μαγνησία αναγνωρίζεται και καταγράφεται ως κόμβος συνδυασμένων υποδομών και μεταφορών, ως κέντρο ανάπτυξης μίας νεοφυούς επιχειρηματικότητας που θα συμβαδίζει με την τόνωση των μονάδων μεταποίησης και ακόμη η ύπαρξη του ιδιαίτερου φυσικού περιβάλλοντος και οι υπάρχουσες υποδομές, καθιστούν τη Μαγνησία ιδιαίτερο τόπο τουριστικού προορισμού.
Το δεύτερο σημαντικό θετικό αποτέλεσμα του αναπτυξιακού συνεδρίου, είναι ότι έγινε –εκτιμώ- πλήρως κατανοητός ο όρος της «δίκαιης ανάπτυξης». Για να αποφεύγονται συγχύσεις, πονηρές ταυτίσεις με το παρελθόν, ή ηθελημένες διαστρεβλώσεις του όρου. Αυτή η «δίκαιη ανάπτυξη», το νέο αναπτυξιακό μοντέλο που ήδη εφαρμόζεται από την κυβέρνηση, στόχο έχει να κάνει συνολικά την κοινωνία εταίρο τόσο στην προσπάθεια όσο και στη διάχυση των αποτελεσμάτων της ανάπτυξης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της νέας αντίληψης, είναι ο τρόπος σχεδιασμού του νέου ΕΣΠΑ, η διαφορετική αντίληψη στη διαχείριση των προγραμμάτων απασχόλησης, ο προσανατολισμός και οι στοχεύσεις του νέου αναπτυξιακού νόμου.
Υπενθυμίζω εν τάχει, ότι με τους τρεις τελευταίους επενδυτικούς νόμους, δηλαδή τους 2601/98, 3209/04 και 3908/11, το 4,2% των επιχειρήσεων πήρε το 43,6% του ύψους των επενδύσεων, σε έξι επιχειρήσεις δόθηκε 1 δισ. ευρώ, το 8,1% των συνολικών επενδύσεων και 95 επιχειρήσεις πήραν 3 δισ. το 25,4% των συνολικών ενισχύσεων. Οι δε τομείς που σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα ενισχύθηκαν ήταν τα φωτοβολταϊκά πάρκα, οι αποθήκες (δήθεν για logistics) και οι μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες.
Στους πρώτους μήνες εφαρμογής του νέου αναπτυξιακού νόμου, καταγράφεται μία στροφή στη βιομηχανία, με το 56% των επενδυτικών σχεδίων στους κλάδους της μεταποίησης και της αγροδιατροφής, καθώς και στροφή στην ενίσχυση μικρών επιχειρήσεων.
Στο νέο αναπτυξιακό μοντέλο, επιχειρείται να διασφαλισθεί η «δικαιοσύνη» (για αυτό και «δίκαιη ανάπτυξη»), σε τρεις καθοριστικούς τομείς:
Α) Δίκαιη αναδιανομή της παραγόμενης αξίας. Αυτό σημαίνει ρύθμιση της εργασίας, επαναφορά των συμβάσεων, προστασία του εισοδήματος, κοινωνικό κράτος αλλά και ενίσχυση νέων μορφών επιχειρηματικότητας, όπως τα συνεργατικά μοντέλα που διαχέουν το θετικό αποτέλεσμα σε περισσότερους.
Β) Δίκαιη χωρική κατανομή του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ανάπτυξης. Δηλαδή, ισορροπία και στην επιβάρυνση και στα παραγόμενα οφέλη.
Γ) Δίκαιη διαδικασία και λειτουργία στη λήψη και εφαρμογή των αποφάσεων. Αυτό σημαίνει ολοκλήρωση της αποκέντρωσης και πολιτικές περιφερειακής σύγκλισης. Η αποκεντρωμένη διοίκηση, το κράτος, λειτουργεί χωρίς κομματικές παρωπίδες, με ενίσχυση των τοπικών θεσμών δημοκρατικού σχεδιασμού και εφαρμογής των νέων πολιτικών ανάπτυξης.
Στα πρώτα δύο χρόνια της διακυβέρνησης, η προσπάθεια ανάταξης της οικονομίας συνδυάστηκε με τις πολιτικές για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης στην κοινωνία. Άμεση προτεραιότητα ήταν η αντιμετώπιση της ραγδαίας φτωχοποίησης της κοινωνίας. Υπό συνθήκες επιτροπείας και συνεχούς αμφισβήτησης και αντιπαλότητας από τους εταίρους, ας μην ξεχνιόμαστε. Με συνεχείς προσπάθειες για ενεργή παρέμβαση στο χώρο της απασχόλησης και της αξιοπρεπούς εργασίας. Με πολλά εμπόδια προερχόμενα εντός και εκτός της χώρας.
Σήμερα, ενισχύουμε την προσπάθεια για τη στήριξη της απασχόλησης, ταυτόχρονα με την αντιμετώπιση των φαινομένων εργοδοτικής αυθαιρεσίας και παρανομίας, με στόχο της προστασία του δικαιώματος της εργασίας.
Ταυτόχρονα, μπαίνουν τα θεμέλια του κοινωνικού κράτους. Η μεταρρύθμιση στην Υγεία, με ενίσχυση της πρωτοβάθμιας, ο αναπροσανατολισμός των κοινωνικών προγραμμάτων με έμφαση όχι μόνο στην κάλυψη βασικών αναγκών κοινωνικών στρωμάτων, αλλά και με ενίσχυση της απασχόλησης, με ταυτόχρονη προστασία των πιο αδύναμων αλλά και όσων μέχρι τώρα ήταν στο κοινωνικό περιθώριο και αλλαγές στην Παιδεία, είναι τα πρώτα βήματα μίας νέας πορείας.
Ηδη, τα πρώτα αποτελέσματα άρχισαν να φαίνονται. Για το 2017 και περισσότερο για το 2018, η κουβέντα σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, είναι πλέον για τον ρυθμό ανάπτυξης που θα κατακτήσει και για τον νέο ρόλο που μπορεί να παίξει η χώρα μας σε αυτή τη γωνιά του πλανήτη.
Αυτό επιτρέπει την αισιοδοξία ότι από τον Αύγουστο του 2018, με το τέλος των προγραμμάτων δανειοδότησης και επιτροπείας, θα μπορούμε να μιλάμε για μία πραγματικά διαφορετική πορεία ανάκαμψης και ανάκτησης του χαμένου εδάφους σε όλα τα επίπεδα.
