Του Ιάσονα Αποστολάκη, Δημοτικού Σύμβουλου Βόλου
Τι τελευταίες μέρες έπειτα και από τις σοκαριστικές διαρροές εκ μέρους της Greenpeace σχετικά με το περιεχόμενο της Συμφωνίας TTIP αναζωπυρώνεται η κουβέντα πάνω στο τι Ευρώπη θέλουμε. Κατ’ επέκταση θα μπορούσαμε να θέσουμε το ερώτημα ως τι κοινωνία θέλουμε άραγε; Μια κοινωνία όπου το συμφέρον κάποιων πολυεθνικών θα υπερτερεί υπέρ του κοινωνικού; Μια κοινωνία όπου ολόκληρες κυβερνήσεις πόσο δε μάλλον τοπικές αρχές και φορείς δεν θα μπορούν να σχεδιάσουν προς όφελος των τοπικών κοινωνιών αφού αυτό πολλές φορές θα προσκρούει σε άλλα σχέδια;
Οι όποιες συζητήσεις για τη Διατλαντική Συμφωνία Συνεργασίας Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP) έγιναν «κεκλεισμένων των θυρών» και οι πληροφορίες για το τι ακριβώς αυτή περιλαμβάνει παρέμεναν κρυφές, μέχρι τη δημοσίευση των τελευταίων διαρροών. Το έλλειμμα δημοκρατίας που υπάρχει στα όργανα της ΕΕ τα τελευταία χρόνια είναι μεν μια πραγματικότητα, όμως πλέον για πρώτη φορά αποκαλύπτονται θέσεις που μπορούν κάλλιστα να χαρακτηριστούν και ως εσκεμμένες προσπάθειες για να αλλάξει η δημοκρατική νομοθετική διαδικασία της ΕΕ (όση έχει απομείνει μετά από μια εικοσαετία επικράτησης νεοφιλελεύθερων δογμάτων). Η προωθούμενη συμφωνία ΤΤΙP, βρίσκεται σε πλήρες σκοτάδι (ακόμα και Ευρωβουλευτές δεν έχουν πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενο της) και μακριά από κάθε ενημέρωση και δημόσια διαβούλευση. Απόλυτα λογικό καθώς όπως φαίνεται οι σκοποί της είναι απολύτως καταστροφικοί για τους λαούς και απολύτως βολικοί για τις παγκόσμιες οικονομικές ελίτ.
Πιο συγκεκριμένα:
Τα τελευταία τρία χρόνια η ΕΕ και οι ΗΠΑ διαπραγματεύονται πίσω από ερμητικά κλειστές πόρτες μια νέα εμπορική και επενδυτική συμφωνία, την ΤΤΙΡ (Transatlantic Trade and Investment Partnership), η εφαρμογή της οποίας θα αποδυναμώσει εκτός των άλλων ΚΑΙ όλες τις βαθμίδες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η συμφωνία αυτή απειλεί τις δημόσιες υπηρεσίες, ανοίγοντας το δρόμο για ιδιωτικοποιήσεις τους στο σύνολό τους και καθιστά αδύνατη την επαναφορά τους σε δημοτικό έλεγχο. Εκχωρεί θεσμική εξουσία σε εταιρικά δικαστήρια στα οποία θα μπορούν να προσφεύγουν οι επενδυτές, παρακάμπτοντας το δικαστικό σύστημα της εκάστοτε χώρας. Την ίδια στιγμή προετοιμάζει το έδαφος για την υπονόμευση των νομικά κατοχυρωμένων κανόνων που σχετίζονται με τη δημόσια υγεία και ασφάλεια. Όλα τα παραπάνω συνιστούν απειλή για τη δημοκρατία σε τοπικό επίπεδο και πλήττουν καίρια την ελευθερία λήψης αποφάσεων, όταν αυτή λειτουργεί ως εμπόδιο στην ασύδοτη κερδοφορία μεγάλων επιχειρήσεων.
Με την ΤΤΙΡ, όποια δημοτική αρχή επιδιώκει να προσφέρει ολοένα και περισσότερες υπηρεσίες κόντρα στο γενικότερο πανευρωπαϊκό ρεύμα ιδιωτικοποιήσεων, μπορεί και να απειλείται με μηνύσεις που θα επισύρουν πρόστιμα, οι οποίες μάλιστα θα κρίνονται από εταιρικά και όχι εθνικά ή ευρωπαϊκά δικαστήρια. Το ίδιο ισχύει και για αρμοδιότητες που παραδοσιακά βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία της Τ.Α. Η παροχή υπηρεσιών δημόσιας ωφέλειας, ο αστικός σχεδιασμός και η πολιτική προμηθειών θα επιδιωχθεί να φύγουν από τον έλεγχο της Τ.Α. Το μοναδικό κριτήριο για τις προμήθειες θα είναι η τιμή και οι μόνες αξίες που θα γίνονται σεβαστές θα είναι αυτές της αγοράς, αίροντας όποια εμπόδια για την κερδοφορία σχετίζονται με την προστασία της υγείας, τη δημόσια ασφάλεια και την περιβαλλοντική μέριμνα σε έναν ακόμα τομέα. Εκατοντάδες πόλεις, μεταξύ αυτών και μεγάλες πρωτεύουσες όπως το Παρίσι, η Βιέννη, η Βαρκελώνη, κυρίως στην Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ έχουν προχωρήσει σε ανακήρυξη των Δήμων τους ως ΤΤΙΡ FREE ZONES συγκλίνοντας στις εξής θέσεις και αιτήματα:
- H TTIP θα είναι καθοριστική για το ρόλο της Τ.Α., ιδιαίτερα στους τομείς των υπηρεσιών, της εργασίας, των προμηθειών και της λήψης αποφάσεων.
- Το περιεχόμενο της ΤΤΙΡ πρέπει να δοθεί όλο στη δημοσιότητα και σε δημόσια διαβούλευση πριν την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.
- Ο προτεινόμενος μηχανισμός επίλυσης διαφορών μεταξύ κρατών και επενδυτών (ISDS) χρησιμοποιείται ως εργαλείο στα χέρια μεγάλων εταιρειών, προκειμένου να ανατρέψουν δημοκρατικά ειλημμένες αποφάσεις όλων των επιπέδων της Δημόσιας Διοίκησης προκαλώντας ιδιαίτερα υψηλό κόστος στο δημόσιο συμφέρον. Η δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο πρέπει να προστατευτεί από το ISDS.
- Οι ρυθμιστικοί κανόνες που αφορούν τα τρόφιμα, την περιβαλλοντική προστασία και την εργασία στην ΕΕ είναι σαφώς αναβαθμισμένοι σε σχέση με τους αντίστοιχους στις ΗΠΑ. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο μερών πρέπει να έχουν ως στόχο τη βελτίωση και όχι την απαξίωση τους και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
- Ο έλεγχος της πολιτικής προμηθειών και εργασίας σε τοπικό επίπεδο είναι σημαντικός για την ενίσχυση των τοπικών οικονομιών και την αντιμετώπιση των τοπικών αναγκών. Η ΤΤΙΡ δεν πρέπει να περιορίσει τη δυνατότητα της ΤΑ να λειτουργεί με στόχο την εξυπηρέτηση των αναγκών των κοινοτήτων τους.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας, (με εξαίρεση μερικούς ΟΤΑ) τόσο σε επίπεδο Δήμων όσο και σε επίπεδο Περιφερειών δεν έχει συνολικά τοποθετηθεί ούτε έχει πάρει αποφάσεις σε Συμβούλια ή συνέδρια για την TTIP. Στην Ελλάδα υπάρχει μια πολύ καλή ιστορική «παρακαταθήκη» της Τ.Α. ενάντια στην καλλιέργεια και την εμπορία Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών/ μεταλλαγμένα το 2004. Την περίοδο εκείνη πάρθηκαν σχεδόν ομόφωνες αποφάσεις από όλα τα Νομαρχιακά Συμβούλια (ή Τοπικές Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων) με τις οποίες οι περιοχές τους ανακηρύχτηκαν Ελεύθερες Ζώνες από τα μεταλλαγμένα. Οι αποφάσεις αυτές, με παράλληλες δράσεις της κοινωνίας των πολιτών, είχαν τεράστια θετική επίδραση στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου.
Σε πρόσφατη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου με απόφαση της δημοτικής αρχής και ενώ υπήρχε πρόταση για συζήτηση, το θέμα παραπέμφθηκε σε μελλοντικό χρόνο προκειμένου ο δήμος να επικοινωνήσει όπως ειπώθηκε με την ΚΕΔΕ. Καλείται λοιπόν ξανά ο Δήμος να πάρει μια ξεκάθαρη απόφαση που θα πιέζει και την ΠΕΔ Θεσσαλίας όσο και την ΚΕΔΕ να ενταχθούν στο δίκτυο πόλεων που δημιουργείται. Μπορεί να φαίνεται ένα θέμα αρκετά μακρινό από εμάς όμως οι επιπτώσεις στη καθημερινότητα όμως, τελικά όμως θα είναι εμφανείς. Το γενικότερο περιβάλλον όπως και να το κάνουμε επηρεάζει το πώς μπορούμε τοπικά να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε. Όσον αφορά όμως τον σχεδιασμό και τον σωστό προγραμματισμό στον Δήμο Βόλου, θα επανέλθουμε σύντομα με πολλά και ενδιαφέροντα.
