Ο Δήμος Ν. Πηλίου απέρριψε την πρόταση του Τοπικού Συμβουλίου για χαρακτηρισμό του διδακτηρίου ως διατηρητέου
Στην απόφαση για μη χαρακτηρισμό του κτιρίου όπου στεγαζόταν το Δημοτικό Σχολείο Αφετών ως διατηρητέου μνημείου, προχώρησε κατά πλειοψηφία το Δημοτικό Συμβούλιο Νοτίου Πηλίου σε αντίθεση με την ομόφωνη απόφαση του Τοπικού Συμβουλίου Αφετών που είχε ταχθεί υπέρ του χαρακτηρισμού.
Ο Αντιδήμαρχος Νοτίου Πηλίου κ. Ευάγγελος Ντόβας ανέφερε ότι δεν υπάρχουν οφέλη από την πρόταση της Τοπικής Κοινότητας και θα δεσμεύεται το συγκεκριμένο κτίριο καθώς και όμορα κτίσματα αυτού και δε θα επιτρέπεται καμία παρέμβαση χωρίς άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού.
Το Δημοτικό Συμβούλιο έκρινε κατά πλειοψηφία πως είναι προτιμότερη η διατήρηση του πρώην διδακτηρίου στο σημερινό καθεστώς ώστε να εκτελούνται οι όποιες εργασίες συντήρησης από το Δήμο, χωρίς την παρέμβαση των υπηρεσιών του Υπ. Πολιτισμού.
Η πρόταση του Τοπικού Συμβουλίου
Ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Αφετών (Νιάου) κ. Αναστ. Μαμούχας, ανέφερε στο Δημοτικό Συμβούλιο: «Ο τόπος μας, το χωριό μας, διαθέτει πολιτιστική κληρονομιά την οποία και πρέπει να διαφυλάξουμε και διατηρήσουμε από γενιά σε γενιά για τους παρακάτω λόγους.
Και συγκεκριμένα για το δημοτικό μας σχολείο:
1ον) Συμβάλλει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, από την πλευρά των ενήλικων κατοίκων του χωριού, και από την άλλη συμβάλλει στη διατήρηση αυτής της ιστορικής μνήμης στις νεότερες γενιές.
2ον) Οταν αναδεικνύεται ένα ιστορικό κτίριο αναπτύσσεται μέσα στους κατοίκους του χωριού ένα αίσθημα υπερηφάνειας, ένα αίσθημα ότι ανήκουν κάπου.
3ον) Η ανάδειξή του μπορεί ακόμη να συμβάλλει μαζί και με άλλα κτίρια-μνημεία του χωριού στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου (πολιτιστικός τουρισμός).
4ον) Ο τόπος γενικότερα με την ανάδειξη ενός κτιρίου, προβάλλεται και αποκτά μία θετική εικόνα στα μάτια την ξένων επισκεπτών. Είτε γιατί αυτό καθεαυτό το μνημείο αναδεικνύει την ιστορία του, είτε γιατί μπορεί να αξιοποιηθεί ως χώρος διάφορων εκδηλώσεων, όπως π.χ. μουσείου η χώρος διάφορων άλλων πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
5ον) Τέτοιοι χώροι προσελκύουν επισκέπτες και μάλιστα όταν συνδυάζονται με άλλες μορφές ήπιου εναλλακτικού τουρισμού που το χωριό μας διαθέτει (πεζοπορία, καλντερίμια, φαράγγι χαλορέματος κλπ.).
Φυσικά για να πετύχουμε τα ανωτέρω θετικά αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής του χωριού μας, θα πρέπει η αξιοποίηση του κτιρίου-μνημείου να γίνει με ελεγχόμενο και σωστό τρόπο».
Το ιστορικό
Πριν ένα χρόνο ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αφετών υπέβαλε αίτημα προς το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού να χαρακτηριστεί το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου Αφετών (Νιάου) ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Την όλη φροντίδα και τεκμηρίωση και συγγραφή του αιτήματος, είχε επιμεληθεί το μέλος του Συλλόγου κα Ιφιγένεια Λούρου, συνταξιούχος φιλόλογος καθηγήτρια.
Το Υπουργείο Πολιτισμού με το από 15-1-2015 έγγραφό του, το οποίο κοινοποίησε στον Πολιτιστικό Σύλλογο Αφετών στις 26-1-2015, ζήτησε από το Δήμο την άποψή του, εντός δύο μηνών, εάν συμφωνεί ή όχι στο χαρακτηρισμό του Σχολείου ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου.
Το κτίριο του Σχολείου είναι πετρόκτιστο και έχει ανεγερθεί , σύμφωνα με την υπάρχουσα στο υπέρθυρο επιγραφή, το 1887 από δωρεά του συγχωριανού Αθ. Κωστακόπουλου, ο οποίος διετέλεσε και Δήμαρχος του τότε Δήμου Αφετών. Βρίσκεται δίπλα στον Ιερό Ναό του Τιμίου Προδρόμου, ο οποίος επίσης έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό και διατηρητέο μνημείο. Το Σχολείο κτίστηκε για να καλύψει τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, το 1887 υπήρχαν περισσότεροι από 70 μαθητές (Σχολείο Αρρένων), και αργότερα από το 1929 – 30 λειτούργησε και ως σχολείο μεικτό. Από έρευνα στα αρχεία του Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαίδευσης (την περίοδο 1855-1888) η εκπαίδευση στους Αφέτες ξεκίνησε το 1866 με την ίδρυση του αλληλοδιδακτικού σχολείου με έναν δάσκαλο και 70 μαθητές και στην αρχή στεγάστηκε σε διάφορα σπίτια του χωριού. Επομένως η ανέγερση του σύγχρονου αυτού, για την εποχή του, διδακτηρίου καταδεικνύει τον φιλοπρόοδο χαρακτήρα της τοπικής κοινωνίας.
Το κτίριο ως Δημοτικό Σχολείο λειτουργούσε αδιαλείπτως από την ανέγερσή του (1887) μέχρι πρόσφατα (2006). Κατά το μακροχρόνιο αυτό διάστημα και έως ότου έπαυσε να λειτουργεί ως διδακτήριο, υπέστη διάφορες, αναγκαίες για τη συντήρηση και την απρόσκοπτη και συνεχή λειτουργία του επεμβάσεις, όπως η αντικατάσταση της στέγης και του ξύλινου πατώματος και άλλες μικρής κλίμακας εργασίες.
Το ΥΝΕΜΤΕ Θεσσαλίας και Κεντρικής Ελλάδος προτείνει τον χαρακτηρισμό του σχολικού κτιρίου ως ιστορικό διατηρητέο , διότι «το κτίριο αποτελεί αξιόλογο και αντιπροσωπευτικό δείγμα σχολικής αρχιτεκτονικής όπως αυτή διαμορφώθηκε στο τέλος του 19ου αιώνα στην περιοχή του Πηλίου. Είναι ένα από τα παλαιότερα της περιοχής και από τα πρώτα που λειτούργησαν μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας. Είναι συνδεδεμένο με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής, διότι συνετέλεσε στη μόρφωση των κατοίκων για αρκετές γενιές μέσα σε δύσκολες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες και είναι σημείο αναφοράς του χωριού».
Συμπερασματικά, «η σχολή τήδε», όπως αναγράφεται στο υπέρθυρο, με ηλικία 126 χρόνων αποτελεί προφανώς ένα από τα πιο παλιά διδακτήρια της περιοχής του Πηλίου, αλλά και ένα από τα πρώτα διδακτήρια που λειτούργησαν στην περιοχή της ελεύθερης (από το 1881 κ. ε.) Θεσσαλίας.
Ο Αντιδήμαρχος Δημοτικής Ενότητας Αφετών κ. Ευάγγελος Ντόβας διαφώνησε με την πρόταση για χαρακτηρισμό του κτιρίου ως διατηρητέου μνημείου υποστηρίζοντας ότι με το χαρακτηρισμό του δεν θα προκύψουν οφέλη, αντίθετα κατ’ αυτό τον τρόπο το κτίριο θα δεσμευτεί διότι απαιτούνται χρονοβόρες διαδικασίες και δεν θα μπορούν να γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις για την αποκατάστασή του όταν θα υπάρχει οικονομική δυνατότητα από το Δήμο.
