Τα ηλεκτροσόκ και οι υπέρογκοι λογαριασμοί σε φυσικό αέριο προκαλούν μπλακ άουτ – Το σχέδιο εξοικονόμησης στους ΟΤΑ της Μαγνησίας, υπό το φως της «λυχνίας»
Τα δημοτικά ταμεία «στράγγιξαν». Μετά από ενάμιση χρόνο, που βαθμιαία οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και πετρελαίου «εκτόξευσαν» το κόστος λειτουργίας στα ύψη, οι δήμοι της Μαγνησίας καλούνται να προετοιμαστούν για τον ερχόμενο χειμώνα, προκειμένου να αντιμετωπίζουν το ενεργειακό κόστος, υπό το φως της «λυχνίας».
Ρεπορτάζ: ΒΑΣΩ ΚΥΡΙΑΖΗ
Στο πλαίσιο του ρεπορτάζ o ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ διενήργησε έρευνα, προκειμένου να καταγράψει ανά δήμο το σχέδιο, που έχει καταστρώσει ο καθένας ξεχωριστά για την εξοικονόμηση ενέργειας. Οι εκπρόσωποι του πρώτου βαθμού αυτοδιοίκησης είναι μουδιασμένοι.
Εναν χρόνο περίπου πριν τις επόμενες δημοτικές εκλογές η πλειονότητα θεωρεί ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να «πετάξει το μπαλάκι» στους δήμους. Λέει ότι θα έπρεπε πρωτίστως να φροντίσει να τους εφοδιάσει με πόρους, ώστε να μπορέσουν να εντάξουν έργα ενεργειακής αναβάθμισης «χθες», αντί να εκδίδει εγκυκλίους «συμμόρφωσης» όταν τα μέσα που διαθέτουν οι δήμοι για να βελτιωθούν ενεργειακά εξαρτώνται εν πολλοίς από τον κρατικό κορβανά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στους μικρούς καλλικρατικούς ΟΤΑ, που τα έσοδα είναι μετρημένα, ενώ την ίδια ώρα έχουν αυξηθεί υπέρμετρα οι δαπάνες.
Οι δήμοι διαθέτουν υπηρεσίες, οι οποίες εκ των πραγμάτων είναι ενεργοβόρες. Αντλιοστάσια και γεωτρήσεις ύδρευσης, βιολογικοί καθαρισμοί, δημοτικά γυμναστήρια και πισίνες «αδειάζουν» κάθε μήνα τα ταμεία.
Για να περιορίσουν την «αιμορραγία» οι περισσότεροι ΟΤΑ προβαίνουν σε παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης σχολείων, όμως οι εντάξεις πλέον σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα είναι περιορισμένες. Επιπροσθέτως, και να «χαμηλώσει» ο δημοτικός φωτισμός, εκτιμούν ότι το κέρδος δεν θα είναι ουσιαστικό.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, έχουν να αντιμετωπίσουν τις προειδοποιήσεις του υπουργείου Εσωτερικών διά στόματος Μάκη Βορίδη, ότι έρχονται σοβαρές κυρώσεις σε όσους ΟΤΑ αποδειχθούν ενεργειακά σπάταλοι και δεν καταφέρουν να μειώσουν την κατανάλωση στην ενέργεια στο 10% που είναι και ο εθνικός στόχος για όλο το δημόσιο.
«Προφανώς μπορούμε να εξοικονομήσουμε πόρους από τον κλιματισμό και τον εορταστικό διακοσμητικό φωτισμό σε δημόσια κτίρια και αξιοθέατα, τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά στον φωτισμό, που μία μείωση 10% μπορεί να προκαλέσει ζητήματα ασφάλειας για τους πολίτες, αλλά δεν πρόκειται να έχει και μεγάλο όφελος στα ταμεία μας», αναφέρουν επίσης.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε πρόσφατα και ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, δήμαρχος Τρικαίων, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος έθεσε και μία ακόμη παράμετρο, που αφορά στην ποινική και αστική ευθύνη των αιρετών σε περίπτωση που σημειωθεί ατύχημα σε δρόμο με σβηστά φώτα. «Ολοι οι δήμαρχοι της χώρας θα συνδράμουν στην προσπάθεια εξοικονόμησης και θα παρέμβουν στη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος. Ομως, θα πρέπει άμεσα οι δήμαρχοι να προστατευτούν θεσμικά από την ποινική και την αστική ευθύνη σε περίπτωση που σημειωθεί ατύχημα σε κάποιον δρόμο, επειδή έσβησαν τα φώτα» είπε.
Καταστρώνουν… τα πλάνα τους
Σε όλους τους δήμους έχουν οριστεί ενεργειακοί επόπτες. Είναι εκείνοι που ουσιαστικά θα παρακολουθούν την πορεία του σχεδίου εξοικονόμησης ενέργειας.
Σε πολλούς έχει ξεκινήσει η αλλαγή του οδοφωτισμού με λάμπες χαμηλής κατανάλωσης LED, ενώ σε αρκετά σχολεία αρχίζουν να τοποθετούνται φωτοβολταϊκά συστήματα για εξοικονόμηση ενέργειας.
Σε σπαζοκεφαλιά εξελίσσεται η λειτουργία των αθλητικών χώρων, καθώς η αύξηση στις τιμές της ενέργειας και στο κόστος συντήρησης και λειτουργίας έχει διπλασιαστεί.
Ειδικότερα, το κόστος για μία δημοτική πισίνα περί τα 25 μέτρα σε έναν μεσαίο δήμο στοίχιζε μηνιαίως 20.000 ευρώ το 2021 και φέτος διπλασιάστηκε, φτάνοντας τις 40.000 ευρώ.
Στον δήμο Βόλου οι συσκέψεις είναι αλλεπάλληλες. Εξετάζονται διάφορα σενάρια για την ηλεκτροδότηση δρόμων, αλλά και την ενεργειακή κάλυψη σε ηλεκτρικό ρεύμα και θέρμανση σε δημόσιους χώρους, σχολεία και δομές. Κάθε χρόνο ο δήμος καταβάλλει περί τα 3,5 εκατ. ευρώ για την κάλυψη των αναγκών του σε ηλεκτρικό ρεύμα, μετά την εκτόξευση όμως των τιμών της ενέργειας, το κόστος φαίνεται να έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 2,5 εκατ. ευρώ.
Η αντικατάσταση του οδοφωτισμού που έχει γίνει εκτιμάται ότι θα φέρει αποτελέσματα. Ο μεγάλος βραχνάς έχει να κάνει με τις αθλητικές υποδομές, που το κόστος έχει φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη, καθώς έχει τετραπλασιαστεί, ειδικά στα δύο κολυμβητήρια της πόλης.
Στην εξωτερική πισίνα του κολυμβητηρίου «Ιωάννης Αντωνόπουλος» στο ΕΑΚ Βόλου αναμένεται να τοποθετηθεί ειδική κουβέρτα, για να διατηρείται η θερμοκρασία και να μη χρειάζεται να ανάβουν οι καυστήρες που ζεσταίνουν το νερό, ως ένα πρώτο μέτρο για την εξοικονόμηση ενέργειας. Συνολικά πάντως για τη λειτουργία των αθλητικών υποδομών ο δήμος θα επεξεργαστεί ξεχωριστό σχέδιο, με γνώμονα να μη διαταραχθεί η λειτουργία των τμημάτων των συλλόγων που τις χρησιμοποιούν.
Για τον φωτισμό υπάρχουν σκέψεις να χαμηλώνει σε «νεκρές» ώρες η φωτεινότητα στο 60%-70%. Αυτό μπορεί να γίνει στο Πολεοδομικό Συγκρότημα όπου τα φωτιστικά σώματα είναι νέας τεχνολογίας, αποτελεί όμως «σταυρόλεξο» τι θα γίνει με τον φωτισμό στις δημοτικές ενότητες, όπου τα φωτιστικά σώματα δεν έχουν αντικατασταθεί.
Εξάλλου, ακόμη δεν έχουν οριστικοποιηθεί τα μέτρα που θα ληφθούν σε κτίρια που φωταγωγούνταν, αλλά και τι μέλλει γενέσθαι με τον εορταστικό διάκοσμο των Χριστουγέννων. Τα φώτα που χρησιμοποιούνται είναι σύγχρονης τεχνολογίας τύπου LED, ωστόσο δεν έχει ακόμη «κλειδώσει», αν θα υπάρξει περιορισμός στην έκταση που θα «απλωθεί» ο διάκοσμος στην πόλη.
Ανά ορισμένες λάμπες, η μία θα σβήνει
Στους περισσότερους καλλικρατικούς δήμους οι αρμόδιες υπηρεσίες εξετάζουν ήδη τα πλάνα εξοικονόμησης ενέργειας εστιάζοντας στον δημοτικό φωτισμό.
Ο δήμος Αλμυρού, σύμφωνα με τον δήμαρχο Βαγγέλη Χατζηκυριάκο, έχει επεξεργαστεί ένα πλαίσιο δράσεων και προγραμμάτων για να «επιτεθεί» στην ενεργειακή κρίση.
Με στόχο την εξοικονόμηση οικονομικών πόρων, από τη μία και τη δημιουργία υποδομών-επενδύσεων για την εξασφάλιση ενεργειακών πόρων, ο δήμος κινείται συντονισμένα και θα δημιουργήσει Ενεργειακή Κοινότητα με τον δήμο Φαρσάλων, προσδοκώντας να θωρακιστεί έναντι οποιασδήποτε επερχόμενης απειλής λόγω της ενεργειακής κρίσης. Παράλληλα η ΔΕΥΑΑΛ βρίσκεται σε διαδικασία ένταξης σε ειδικό πρόγραμμα μέσω του οποίου γίνεται αναβάθμιση των μηχανημάτων, ώστε να υπάρξει εξοικονόμηση στα αντλιοστάσια που είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα.
Στον δήμο Ζαγοράς – Μουρεσίου έχει αποφασιστεί το βάρος να πέσει στον δημοτικό φωτισμό. Η εξοικονόμηση θα ξεκινήσει από οικισμούς που τον χειμώνα δεν είναι κατοικήσιμοι. Η αντικατάσταση των δημοτικών λαμπών με LED στις δημοτικές ενότητες προσδοκάται ότι επίσης θα συμβάλλει, ώστε να περιοριστεί η ενεργειακή «σπατάλη». Επίσης, όπως τονίζει ο δήμαρχος Πατής Κουτσάφτης, ο δήμος επιδιώκει να εντάξει στο πράσινο ταμείο έργο ενεργειακής αναβάθμισης δημοτικών κτιρίων που είναι διάσπαρτα. Αν θα καταφέρει να εξασφαλίσει χρηματοδότηση θα είναι ωφέλιμο.
«Η ενεργειακή κρίση, που είναι μπροστά μας, αναμένεται να λάβει τεράστιες διαστάσεις απειλώντας άμεσα τους δήμους ακόμη και στα οικονομικά τους. Ο δήμος μας από τη μία έχει επενδύσει στην ενεργειακή αναβάθμιση σχολικών κτιρίων και από την άλλη στην αντικατάσταση των συμβατικών φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων, για να μειώσει σε πολύ σημαντικό ποσοστό την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και το κόστος της», υπογράμμισε με τη σειρά του ο δήμαρχος Νοτίου Πηλίου Μιχάλης Μιτζικός.
Στον δήμο Ρήγα Φεραίου ο Δημήτρης Νασίκας ενημέρωσε πως αύριο Δευτέρα συγκαλείται σύσκεψη με τις τεχνικές υπηρεσίες, προκειμένου να οριστικοποιηθεί το σχέδιο δράσης για την εξοικονόμηση της ενέργειας. Εννοείται πως και σε αυτή την περίπτωση θα περιλαμβάνει σίγουρα αλλαγή λαμπτήρων στα φωτιστικά σώματα σε δρόμους, πλατείες, πάρκα, παιδικές χαρές, με νέα σύγχρονης τεχνολογίας φωτιστικά και λαμπτήρες LED. Ο δήμος προσδοκά ότι θα είναι σε θέση να μειώσει την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος σε ποσοστό 40%-50%.
«Σβήνουν» τα φώτα στα νησιά
Εντονο προβληματισμό προκαλεί και στις δημοτικές αρχές των νησιών των Β. Σποράδων το λειτουργικό κόστος των δημοτικών κτιρίων και σχολείων, λόγω της ενεργειακής κρίσης που ήδη «βυθίζει» τα ταμεία των οικονομικών υπηρεσιών. Αυτή την περίοδο οι δημοτικές αρχές επεξεργάζονται σχέδιο το οποίο θα κοινοποιηθεί σε όλο το προσωπικό των Δήμων και θα προβλέπει περιορισμό στο άναμμα των λαμπτήρων, θερμαντικών μέσα στη μέρα, ενώ επίσης θα αξιολογηθεί σε ποιους δρόμους ή κοινόχρηστους χώρους και σε ποιες ώρες θα σβήνουν τα φώτα.
Με δεδομένους τους περιορισμένους πόρους και την έλλειψη προσωπικού στις τεχνικές υπηρεσίες δεν υπάρχει η δυνατότητα για να γίνουν μελέτες για την αντικατάσταση των υφιστάμενων λαμπτήρων με LED, αλλά και οι προτάσεις που έχουν υποβληθεί προς το ΥΠΕΣ δεν έχουν ακόμη χρηματοδοτηθεί, όπως λέει με παράπονο ο δήμαρχος Σκοπέλου Σταμάτης Περίσσης.
«Εμείς είχαμε υποβάλει ορισμένες προτάσεις για την αλλαγή του δημοτικού φωτισμού με νέας τεχνολογίας συστήματα, αλλά πόροι δεν εγκρίθηκαν. Αν η Πολιτεία δεν σπεύσει έστω και τώρα να μας ενισχύσει, θα δυσκολευτούμε πολύ», προέβλεψε.
Ο Πέτρος Βαφίνης για την Αλόννησο ανέφερε πως τα κονδύλια που διαθέτει ο δήμος για μελέτες είναι ελάχιστα και κατά προτεραιότητα διατίθενται για έργα και υποδομές που πρέπει να γίνουν στο νησί.
