Ιδιαίτερη ικανοποίηση για την απόφαση, που λύνει τα χέρια σε 7.000 αγρότες και ιδιοκτήτες γης στη Μαγνησία
Διάχυτη ικανοποίηση στους γεωπόνους και τους μηχανικούς με την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία δίνει βαθιά ανάσα σε περίπου 7.000 αγρότες και ιδιοκτήτες γης στη Μαγνησία, που είχαν καταθέσει αντιρρήσεις και αιτήματα πρόδηλων σφαλμάτων, αλλά παρέμεναν εγκλωβισμένοι από τις προβλέψεις του προηγούμενου νόμου σχετικά με τους δασικούς χάρτες.
Μετά την ανακοίνωση της πολυαναμενόμενης απόφασης του ΣτΕ, το οποίο έκρινε ότι ο πυρήνας του νέου αναθεωρημένου συστήματος που καθορίζει τους δασικούς χάρτες όλης της χώρας είναι συνταγματικός, ενώ ακύρωσε δύο διατάξεις της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης που αφορούν στις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες εντός δασικών εκτάσεων, εκπρόσωποι φορέων κάνουν λόγο για δικαίωση.
Ο πρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Μαγνησίας, Κωνσταντίνος Λάμπρος, δίνει θερμά συγχαρητήρια στους συναδέλφους του προέδρους και τα διοικητικά των Γεωπονικών Συλλόγων της Κεντρικής Ελλάδος, που, όπως λέει, τον πίστεψαν και όλοι μαζί σε κοινή γραμμή οι Γεωπονικοί Σύλλογοι Μαγνησίας, Λάρισας, Τρικάλων, Καρδίτσας, Φθιώτιδος και Ευρυτανίας και το τοπικό παράτημα του Επιμελητηρίου αγωνίστηκαν και δικαιώθηκαν.
«Πρόκειται για μια ιστορική απόφαση από το ΣτΕ που επίσης μας πίστεψε, αφουγκράστηκε την αγωνία μας και επιβεβαίωσε την άποψή μας, πως πράγματι οι αγροτικές, κτηνοτροφικές και βοσκήσιμες γαίες είναι πολύτιμες», αναφέρει.
Επίσης, ευχαριστεί δημόσια τους νομικούς των Συλλόγων, Λάμπρο Οικονόμου και Έλενα Ανδρεοπούλου και τους συναδέλφους του, καθώς, όπως λέει, «μας ξεσήκωσαν να αγωνιστούμε και μας παρείχαν πλούσιο αποδεικτικό υλικό αλλά και όλους όσους συνέβαλαν στη θετική έκβαση της υπόθεσης».
Ο ίδιος επισημαίνει ότι οι Γεωπονικοί Σύλλογοι είχαν προειδοποιήσει το Κεντρικό Διοικητικό Συμβούλιο του ΓΕΩΤΕΕ με την από 6η Αυγούστου, με κοινή επιστολή των γεωπόνων του Παραρτήματος Κ. Ελλάδος προς το ΔΣ του ΓΕΩΤΕΕ, να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.
«Τώρα επιθυμώ προσωπικά να αναγνωρίσουν το λάθος τους, που τόσο ταλαιπώρησε και αναστάτωσε χιλιάδες συνανθρώπους μας, ζητώντας τουλάχιστον μια δημόσια «συγγνώμη» και ελπίζω και οι άλλοι πρόεδροι να συμφωνήσουν ότι είναι απολύτως απαραίτητη.
Είναι το λιγότερο που μπορεί να κάνουν τόσο το ΔΣ του ΓΕΩΤΕΕ, όσο και το ΔΣ της ΠΕΔΔΥ», προτρέπει.
Η Πανελλήνια Ενωση Δασολόγων του Δημοσίου (ΠΕΔΔΥ) και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο (ΓΕΩΤΕΕ) είχαν καταθέσει προσφυγή στο ΣτΕ εναντία στην απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος να αναμορφώσει από την αρχή το σύνολο των δασικών χαρτών, εξαιρώντας πολλές κατηγορίες εκτάσεων. Υποστήριζαν ότι η εξαίρεση βασίζεται σε διοικητικές πράξεις ή έγγραφα, τα οποία το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έχει κρίνει στο παρελθόν ότι δεν μπορούν να οδηγούν στον αποχαρακτηρισμό εκτάσεων.
Από την πλευρά της, η τοπογράφος πολεοδόμος μηχανικός, Γραμματή Μπακλατσή, σχολιάζει ότι το ΣτΕ διατυπώνει την απλή λογική για την προστασία του περιβάλλοντος και την ασφάλεια δικαίου, με την οποία κρίνει συνταγματικό τον νόμο για τους δασικούς χάρτες και τα δασικά αυθαίρετα, δικαιώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες που το κράτος μετά από 50 ακόμα και 80 χρόνια τους έβγαλε καταπατητές.
«Μιλάμε για αναδασμούς, για σπίτια με νόμιμη οικοδομική άδεια και κυρίως για τον πρωτογενή μας τομέα, που είναι τα βοσκοτόπια και τα χωράφια των αγροτών που ζουν τον πληθυσμό της χώρας μας όλα αυτά τα χρόνια και τα οποία ο δασικός χάρτης τα έβγαλε ως δασικές εκτάσεις.
Το ΣτΕ επίσης, αποφάσισε ότι οι δασικοί χάρτες καθορίζονται όχι μόνο βάσει αεροφωτογραφιών, που απεικονίζουν διαχρονικά τη δασική βλάστηση κάθε περιοχής, αλλά και βάσει διοικητικών πράξεων, οι οποίες καθόριζαν άλλες χρήσεις για ορισμένες εκτάσεις κατά το παρελθόν, ιδίως, μάλιστα, προ του Συντάγματος του 1975. Αυτό το επίσης λογικό είπε το ΣτΕ.
Αυτά τα λογικά υποστηρίζαμε κι εμείς, από την πρώτη στιγμή εδώ και 5 χρόνια που ξεκίνησε η ανάρτηση των δασικών χαρτών», αναφέρει.
Η ίδια επισημαίνει ότι χρειάζεται τώρα η κυβέρνηση να προχωρήσει στα εξής:
- Νέες νομοθετικές ρυθμίσεις για δασωμένους αγρούς και ιδιοκτησιακό καθεστώς.
- Διόρθωση και συμπλήρωση των αναμορφωμένων χαρτών μέχρι τέλος Δεκεμβρίου 2021.
- Επιτάχυνση της εξέτασης των αντιρρήσεων και προδήλων σφαλμάτων.
- Εξέταση των εκπρόθεσμων ενστάσεων και προδήλων σφαλμάτων.
- Ξεμπλοκάρισμα των επιδοτήσεων από ΟΣΔΕ.
- Καταγραφή των Δασικών Αυθαιρέτων και αυστηρός έλεγχος των προϋποθέσεων για τακτοποίησή τους.
- Κατεδάφιση των αυθαιρέτων που βρίσκονται μέσα στα δάση και σε περιοχές NATURA καθώς και σε κρίσιμες και ευαίσθητες περιοχές.
- Κύρωση όλων των δασικών χαρτών.
- Δασολόγιο.
- Ολοκλήρωση κτηματολογίου.
Η απόφαση του ΣτΕ
Με τις 1364 και 1365/2021 αποφάσεις της μείζονος Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε το ζήτημα της συνταγματικότητας του άρθρου 48 του ν. 4685/2020, σχετικά με τους υπό έγκριση δασικούς χάρτες όλης της χώρας. Το βασικό στοιχείο του νέου συστήματος είναι ότι οι δασικοί χάρτες καταρτίζονται, όχι μόνο βάσει αεροφωτογραφιών, που απεικονίζουν διαχρονικά τη δασική βλάστηση κάθε περιοχής, αλλά και βάσει διοικητικών πράξεων, οι οποίες καθόριζαν άλλες χρήσεις για ορισμένες εκτάσεις κατά το παρελθόν, ιδίως, μάλιστα, προ του Συντάγματος του 1975. Δηλαδή, το νέο σύστημα συνοψίζεται, σε απλούστευση, στον εξής κανόνα: Δασικό είναι ό,τι καλύπτεται από δασική βλάστηση όχι μόνο σήμερα, αλλά και κατά το παρελθόν, αρκεί να μην έχει εκδοθεί διοικητική πράξη που να αλλάζει τη χρήση του, κατά βάση, πριν από το Σύνταγμα του 1975 και για όσο χρόνο συνεχίζεται η επιτραπείσα χρήση. Προέβλεψε, ειδικότερα, ο νόμος αυτός ότι παρόμοιες εκτάσεις, οι οποίες έχουν αφιερωθεί, λόγου χάρη, στη γεωργική χρήση πριν από το Σύνταγμα του 1975, αποσυνδέονται από τη δασική νομοθεσία, εφόσον εξακολουθούν να καλλιεργούνται, όχι μόνο από τους διαδόχους όσων είχαν αποκατασταθεί, αλλά και από τους διαδόχους των τότε ιδιοκτητών.
Προέβλεψε επίσης ο νόμος ότι εξαιρούνται από τη δασική νομοθεσία και, άρα, δεν εμφανίζονται στους χάρτες ως δασικές, οι περιοχές όπου έχουν εγκατασταθεί βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ακόμη και μετά το Σύνταγμα του 1975, μόνον, όμως, εφόσον η ίδρυσή τους έχει επιτραπεί βάσει διοικητικών πράξεων. Αντίστοιχες ρυθμίσεις περιέχει ο νόμος και για τις περιοχές που καταλαμβάνονται από εγκεκριμένα σχέδια πόλεων ή περιλαμβάνονται εντός οικισμών, τα όρια των οποίων έχουν καθορισθεί με διοικητικές πράξεις σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, έστω και μετά την ισχύ του Συντάγματος του 1975. Το σύστημα επεκτείνεται και στις οικοδομικές άδειες. Και οι εκτάσεις που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή τους εξαιρούνται από τη δασική νομοθεσία, υπό προϋποθέσεις, ακόμη και αν εκδόθηκαν μετά το 1975 (πριν, όμως, από το ν. 4030/2011).
Ο πυρήνας του συστήματος αυτού κρίθηκε σύμφωνος με το Σύνταγμα (άρθρα 24 παρ. 1 και 2 και 117 παρ. 3). Κρίθηκε, ειδικότερα, ότι η αποτύπωση των δασικών εκτάσεων στους δασικούς χάρτες πρέπει να είναι αξιόπιστη και να μην περιλαμβάνει εκτάσεις, επί των οποίων δεν είναι νομικώς δυνατή η εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας και δεν επιτρέπεται να κηρυχθούν ως αναδασωτέες για να ανακτήσουν τη χαμένη δασική τους βλάστηση, διότι η βλάστηση αυτή απομακρύνθηκε για κάποιο νόμιμο λόγο. Κατά το Δικαστήριο, η εμφάνιση τέτοιων εκτάσεων, (καλλιεργουμένων ή άλλων) ως δασικών, θα προκαλούσε σύγχυση ως προς το ποιός είναι, πράγματι, ο δασικός πλούτος της χώρας, και θα εμπόδιζε τη χάραξη αποτελεσματικής δημόσιας πολιτικής για τη σωτηρία των δασών που έχουν διασωθεί και την αναγέννηση όσων έχουν παρανόμως καταστραφεί ή αποτεφρωθεί (κατασκευή δασοτεχνικών έργων, διαχειριστικές μελέτες, συντήρηση δασών, καθορισμός σχεδίου και μέσων πυροπροστασίας κ.λπ.).
Πέραν, όμως, αυτών, η εξαίρεση των εκτάσεων που έχουν αποδοθεί σε άλλες χρήσεις με διοικητικές πράξεις, εξοπλισμένες με το τεκμήριο της νομιμότητας, αποσκοπεί και στην ασφάλεια δικαίου. Σε κάθε περίπτωση, όπως έκρινε το Δικαστήριο, η ισορροπία μεταξύ προστασίας του περιβάλλοντος και ασφάλειας δικαίου διασφαλίζεται από την πρόβλεψη του νομοθέτη ότι η εξαίρεση από τη δασική νομοθεσία των εκτάσεων αυτών τίθεται υπό τη διαρκή αίρεση της συνέχισης της χρήσης που επέτρεψε η διοικητική πράξη (π.χ. γεωργική), αφού, αν η χρήση αυτή εγκαταλειφθεί, η έκταση υπάγεται και πάλι στη δασική νομοθεσία.
Το Δικαστήριο, παρά ταύτα, ακύρωσε δύο διατάξεις της υπουργικής απόφασης που είχε προσβληθεί.
