Η Ευρωπαϊκή Ενωση μας δίνει τα «όπλα» -Μπορούμε, όμως, να τα αξιοποιήσουμε;

η-ευρωπαϊκή-ενωση-μας-δίνει-τα-όπλα-μ-757586

Του Γιώργου Λαμπράκη

Οι ηγέτες της Ευρωζώνης κατάφεραν μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις να συμφωνήσουν στην αξιοποίηση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης, έτσι ώστε οι οικονομικές συνέπειες της υγειονομικής κρίσης του κορονοϊού να μην ισοπεδώσουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η πολυπόθητη συμφωνία είναι γεγονός, αφού υποχώρησαν οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου και οι υποστηρικτές της πρότασης για διπλάσιες επιχορηγήσεις, σε σχέση με τα δάνεια.

Τα χρονικά περιθώρια δεν είναι ανεξάντλητα. Εως το τέλος του χρόνου πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τα διαδικαστικά ζητήματα και από τις αρχές του 2021 το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο να βρίσκεται στη διάθεση των χωρών, που επλήγησαν από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας. Απώτερος στόχος η ταχεία επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από την ερχόμενη χρονιά, έτσι ώστε τα εκτιμώμενα εφιαλτικά ποσοστά της ανεργίας, έως το τέλος του 2020, να μειωθούν όσο πιο πολύ γίνεται και οι επιπτώσεις στον τουρισμό και την κατανάλωση να γίνουν διαχειρίσιμες.

Μαζί με τους πόρους του νέου ΕΣΠΑ, στην Ελλάδα αναλογούν περισσότερα από 70 δισεκατομμύρια ευρώ, ιλιγγιώδες ποσό, που, αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί όχι μόνο να επαναφέρει τη χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά, μετά το οικονομικό σοκ που προκάλεσε η πανδημία, αλλά και να δώσει καθοριστική ώθηση στην υλοποίηση του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης, με δράσεις για τον ψηφιακό της μετασχηματισμό, την πράσινη ανάπτυξη και την ουσιαστική στήριξη του αγροτικού τομέα.

Πέρα των μεσοπρόθεσμων στόχων για την αξιοποίηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, η κυβέρνηση ποντάρει στα ευρωπαϊκά κονδύλια, ώστε να δημιουργηθεί ο απαιτούμενος δημοσιονομικός χώρος για την υλοποίηση των μέτρων φοροελάφρυνσης των πολιτών, που έχει υποσχεθεί, καθώς επίσης και να αντιμετωπιστεί η δραματική κατάσταση με την ανεργία, που ήδη έχει διαμορφωθεί, ενώ από το φθινόπωρο τα δεδομένα θα γίνουν πολύ χειρότερα, εξαιτίας του καίριου πλήγματος της πανδημίας στον τουρισμό.

Χωρίς φοροελαφρύνσεις, όπως το «ψαλίδι» στην εισφορά αλληλεγγύης, οι μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ, στις αντικειμενικές άξιες των ακινήτων και στον φορολογικό συντελεστή των επιχειρήσεων, μειώσεις που η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί, αλλά δεν υλοποίησε λόγω κορονοϊού, το ιδιωτικό χρέος νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα εκτοξευτεί, ενώ ο λογαριασμός, που θα έρθει από τον Σεπτέμβριο, θα κάνει μη διαχειρίσιμη την κατάσταση. Αυτό σημαίνει νέα αύξηση των ληξιπρόθεσμων και εκτροχιασμό του στόχου ως προς τα κρατικά έσοδα.

Χωρίς μείωση της ανεργίας, το ενδεχόμενο κοινωνικής αναταραχής θα πρέπει να θεωρείται εξαιρετικά πιθανό, καθώς ενδεχόμενη εκτόξευση του αριθμού των ανέργων στα επίπεδα που εκτιμούν οι οικονομικοί αναλυτές θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην πραγματική οικονομία, που τα λουκέτα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα αρχίσουν να μπαίνουν το ένα μετά το άλλο.

Σε όλα αυτά πρέπει να συνεκτιμήσουμε το ενδεχόμενο επανάκαμψης της πανδημίας. Ηδη τα σημάδια από την εξέλιξη των κρουσμάτων προκαλούν αγωνία στους επιστήμονες. Οι συνέπειες στην οικονομία μπορεί να είναι καταστροφικές, παρ’ ότι ο πρωθυπουργός έχει αποκλείσει το σενάριο γενικευμένων περιοριστικών μέτρων. Τα ταμειακά διαθέσιμα δεν είναι ανεξάντλητα και η ροή ζεστού χρήματος από την Ευρωπαϊκή Ενωση θα αποτελέσει τη μοναδική διέξοδο για την ενίσχυση της ρευστότητας των κρατικών ταμείων.

Για αυτό επισημάναμε στην αρχή του παρόντος σημειώματος τη σημασία της σωστής αξιοποίησης του πακέτου των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Σωστή προετοιμασία σημαίνει κατάρτιση συγκροτημένου σχεδίου από την κυβέρνηση, με βάση το οποίο τα 32 και πλέον δισ. ευρώ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης θα αξιοποιηθούν όπως έχει ανάγκη η ελληνική οικονομία. Μέχρι τον Οκτώβριο η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να είναι έτοιμη να παρουσιάσει το σχέδιό της για την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων. Το σχέδιο πρέπει να βασίζεται στην υλοποίηση συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων και στην επίτευξη στόχων, τους οποίους θα προτείνει η επιτροπή των εμπειρογνωμόνων.

Είναι πραγματικά τεράστια η ευθύνη της κυβέρνησης, καθώς με τη σωστή αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κεφαλαίων όχι μόνο θα επανακάμψει η οικονομία, αλλά θα διαψευστούν και οι «σκληροί» του Ευρωπαϊκού Βορρά, που επέμεναν μέχρι τέλους ότι το πακέτο των 750 δισ. έπρεπε να συνοδεύεται από μνημόνια, ως προς το σκέλος των δανείων. Καλείται, λοιπόν, το κυβερνητικό επιτελείο να χαράξει τη στρατηγική του, έχοντας στραμμένη την προσοχή αποκλειστικά και μόνο στον στόχο της εξόδου της χώρας από την οικονομική κρίση του κορονοϊού, όσο το δυνατό πιο γρήγορα και με τις μικρότερες δυνατές συνέπειες για τους πολίτες.

Οποιαδήποτε περίσπαση, όπως για παράδειγμα η σεναριολογία περί πρόωρων εκλογών ή για σαρωτικό ανασχηματισμό, δεν επιτρέπει στα κυβερνητικά στελέχη να αφοσιωθούν στο έργο τους. Ο πρωθυπουργός απέκλεισε το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, επιβεβαίωσε, ωστόσο, τις πληροφορίες για ανασχηματισμό, χωρίς όμως να προσδιορίσει χρονικά πότε. Εχει αποδειχθεί ότι κάθε φορά που αρχίζουν τα σενάρια περί ανασχηματισμού, σταματά η παραγωγή κυβερνητικού έργου. Αλλοι υπουργοί κατεβάζουν τα μολύβια και πιάνουν τα τηλέφωνα, έτσι ώστε να πληροφορηθούν για το μέλλον τους στο υπουργικό συμβούλιο, άλλοι, αυτοί που είναι με το ένα πόδι εκτός κυβέρνησης, σπέρνουν διχόνοιες και διασπείρουν φήμες, που προκαλούν αναβρασμό και κάνουν κακό στη χώρα.

Είναι λάθος του πρωθυπουργού να μην ξεκαθαρίζει το τοπίο, ειδικά αυτό το κρίσιμο διάστημα, που η κυβέρνησή του πρέπει να είναι απόλυτα προσηλωμένη στον στόχο της εξόδου από την οικονομική κρίση, που προκαλεί ο κορονοϊός. Η Ευρωπαϊκή Ενωση μας δίνει τα «όπλα» για να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη. Εμείς θα μπορέσουμε να τα αξιοποιήσουμε με τον κατάλληλο τρόπο ή θα παραμείνουμε εγκλωβισμένοι στις νοσηρές νοοτροπίες του παρελθόντος, που δεν επιτρέπουν να γκρεμιστεί το υφιστάμενο αναχρονιστικό σύστημα λειτουργίας και διοίκησης του κράτους;

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου