Γρ. Καρταπάνης: Ποδοσφαιρικά του Βόλου 1021 -΄25 (Μέρος Β΄)

γρ-καρταπάνης-ποδοσφαιρικά-του-βόλου-1-705486

Παρακολουθώντας την ποδοσφαιρική ειδησεογραφία στην εφ. Ταχυδρόμος, κατά τις αρχές της δεκαετίας του ’20, παρατηρούμε ότι τα σχετικά λίγα και εξαιρετικά σύντομα δημοσιεύματα εμπεριέχονται στις καθημερινές στήλες ολιγόγραμμων ειδήσεων τοπικού περιεχομένου: «Μικρά Νέα», «Μικραί Ειδήσεις», «Από την ζωή της πόλης» κ.ά. Επιγράφονται πάντοτε «Ποδοσφαιρικοί αγώνες», ενώ πρόκειται για την ανακοίνωση ή το αποτέλεσμα μιας και μοναδικής συνάντησης. Φαίνεται πως τα ποδοσφαιρικά ματς, παρά τη συνεχή αύξηση της προτίμησης του αθλήματος από τους Βολιώτες, δεν αποτελούσαν ακόμη για τον Τύπο σημαίνοντα αθλητικά γεγονότα, αν κρίνουμε από αυτές τις λακωνικές και λιγοστές αναφορές. Για το έτος 1924 οι ποδοσφαιρικές ειδήσεις στην εφ. Ταχυδρόμος αρχίζουν τον Μάιο και ολοκληρώνονται τον Αύγουστο, όπως φαίνεται από τις ανάλογες δημοσιεύσεις, που θα παρουσιάσουμε πιο κάτω, δίνοντάς μας όμως ενδιαφέρουσες πτυχές της ποδοσφαιρικής κίνησης. Σίγουρα το ποδόσφαιρο διαδίδεται όλο και περισσότερο, ώσπου φθάνουμε στην ίδρυση των πρώτων επίσημων, αναγνωρισμένων από το Πρωτοδικείο, σωματείων.

***

Οι αγώνες ανάμεσα στις τοπικές ομάδες και πληρώματα αγγλικών πλοίων εξακολουθούν ν’ αποτελούν μια συγκεκριμένη κι ενδιαφέρουσα πτυχή των ποδοσφαιρικών δραστηριοτήτων. Μόνιμος βρετανικός αντίπαλος των βολιώτικων συλλόγων τότε το φορτηγό ατμόπλοιο Ρίβερ Αράξις. Όποτε ελλιμενίζονταν στον Βόλο φαίνεται πως υπήρχε καθιερωμένη συνάντηση με κάποια ομάδα της πόλης, με τις διεθνείς ετούτες αναμετρήσεις να γίνονται πόλος έλξης μεγάλου αριθμού θεατών. Ετούτη τη φορά απέναντι στους Βρετανούς ναύτες παρατάχθηκε ο Όμιλος Εκδρομέων Βόλου (Ο.Ε.Β.) που επίσης επικράτησε των αντιπάλων του:

«Ποδοσφαιρικοί αγώνες

Χθες ετελέσθησαν αγώνες μεταξύ του ποδοσφαιρικού τμήματος του Ομίλου Εκδρομέων και του πληρώματος του αγγλικού ατμόπλοιου RiverAraxesμε επιτυχίας 3 του Ομίλου, απέναντι 1». (Ταχυδρόμος 9/5/1924).

Ο Ο.Ε.Β. αναγνωρίστηκε από το Πρωτοδικείο Βόλου με την υπ. αρ. 489 απόφαση στις 11/9/1923 (α/α καταχώρισης 202) ως φυσιολατρικό, εκδρομικό και πεζοπορικό σωματείο. Παράλληλα απορρόφησε την ανεπίσημη ποδοσφαιρική ομάδα Ομόνοια (1924) και ίδρυσε τμήμα «παιδιών» με ποδόσφαιρο και βόλεϊ. Ουσιαστικά είναι το πρώτο επίσημο σωματείο ποδοσφαίρου που δραστηριοποιείται στον Βόλο και συμμετέχει στα πρώτα οργανωμένα (ανεπίσημα) πρωταθλήματα κατακτώντας μάλιστα το δεύτερο από αυτά, την περίοδο 1926 -΄27. Ένα χρόνο αργότερα το ισχυρό ποδοσφαιρικό τμήμα του Ο.Ε.Β. ανεξαρτητοποιήθηκε και δημιουργήθηκε ο «Κένταυρος» (1928) που πρωταγωνίστησε στα ποδοσφαιρικά δρώμενα του Μεσοπολέμου.

***

Εκτός από τον Ο.Ε.Β., στα 1924 αποκτά επίσημη υπόσταση και η ομάδα των προσφύγων της Νέας Ιωνίας που ήδη συμμετέχει δυναμικά στην τοπική ποδοσφαιρική δραστηριότητα, όπως είδαμε σε προηγούμενα δημοσιεύματα. Ο «Γυμναστικός Σύλλογος Προσφύγων Βόλου» (για συντομία η «Προσφυγική») αναγνωρίζεται από το Πρωτοδικείο Βόλου με την υπ. αρ. 551 απόφαση στις 19/8/1924 (α/α καταχώρισης 239) για να μετονομαστεί δύο χρόνια αργότερα (1926) σε «Γυμναστικός Σύλλογος η Νίκη, τέως Γυμναστικός Σύλλογος Προσφύγων». Η Νίκη μαζί με τον Ο.Ε.Β. αρχικά και μετά τον Κένταυρο, αλλά και τον Κεραυνό πρωταγωνιστεί στο βολιώτικο ποδόσφαιρο τα κατοπινά χρόνια.

Στις 2/6/1924, λίγο πριν την αναγνώριση από το Πρωτοδικείο της «Προσφυγικής» έχουμε μια από τις πρώτες αναμετρήσεις της με τον άλλο ισχυρό σύλλογο, τον Ο.Ε.Β, προπομπό των παραδοσιακών αντιπαραθέσεων με τον Κένταυρο (που προήλθε από τον Ο.Ε.Β.), αλλά και τον Ολυμπιακό που προέκυψε εν μέρει από τον Κένταυρο. Διαβάζουμε σχετικά:

«Ποδοσφαιρικοί αγώνες

Χθες εις την πλατείαν Γεωργίου του Α’ εγένοντο ποδοσφαιρικοί αγώνες μεταξύ των προσφύγων ποδοσφαιριστών και του ποδοσφαιρικού τμήματος του Ομίλου Εκδρομέων Βόλου με επιτυχίας 2 του Ομίλου, έναντι μίας των προσφύγων».

***

Πράγματι ο Ο.Ε.Β. παρουσιάζεται ως ένα ιδιαίτερα δραστήριο σωματείο στις ποικίλες εκδηλώσεις του και βέβαια στο ποδόσφαιρο. Το τμήμα «παιδιών» του διοργανώνει ενδιαφέρουσες αναμετρήσεις «ποδοσφαιρίσεως και πετοσφαιρίσεως». Πρωτοτυπεί κιόλας, καθώς πραγματοποιεί συναντήσεις στα δύο ανωτέρω ομαδικά αθλήματα με ομάδα της Θεσσαλονίκης, κάτι πρωτόγνωρο και ξεχωριστό για τα δεδομένα της εποχής. Μεγάλος αριθμός μελών της Χριστιανικής Αδελφότητος Νέων Θεσσαλονίκης (της γνωστής ΧΑΝΘ) παραθερίζει στις κατασκηνώσεις της Οργάνωσης στον Αη – Γιάννη Κισσού και οι επικεφαλής της ανταποκρίνονται στην πρόσκληση του Ο.Ε.Β για αγώνες ποδοσφαίρου και βόλεϊ στον Βόλο. Στο μίνι τουρνουά που διοργανώνεται φαίνεται πως θα συμμετέχει κι ο Γυμναστικός Σύλλογος Βόλου που θεσμοθετεί «επαμειβόμενον έπαθλον Ε. Ζηργάνου» στο ποδόσφαιρο, το οποίο θα κατακτήσει η ομάδα που θα επικρατήσει στους ετήσιους αυτούς αγώνες για τρεις συνεχείς χρονιές. Προφανώς υπήρχε η πρόθεση να γίνουν θεσμός οι καλοκαιρινές αθλητικές συναντήσεις της ΧΑΝΘ με ομάδες του Βόλου, κάτι που όπως φαίνεται ευοδώθηκε μιας και στις 8/7/1927 πληροφορούμαστε στον τοπικό Τύπο για το ματς Ο.Ε.Β. – ΧΑΝΘ 3-0. Στα 1924, που είμαστε, οι εν λόγω αγώνες διεξήχθησαν την Κυριακή 18/7 με κάθε επισημότητα, αφού τους παρακολούθησαν οι τοπικές Αρχές και πλήθος κόσμου, διήρκεσαν όλο το απόγευμα ώς το βράδυ και στέφθηκαν από απόλυτη επιτυχία, όπως μας πληροφορεί το σχετικό δημοσίευμα του Ταχυδρόμου στις 20/7/24. Οι Θεσσαλονικείς επικράτησαν στο ποδόσφαιρο με 3-1 και στο βόλει με 2-1 σετ. Το επαμειβόμενο έπαθλο που αθλοθέτησε ο Γ.Σ.Β. δεν γνωρίζω για ποιο λόγο ονομάστηκε Ε. Ζηργάνου, πιθανόν από τον αθλοθέτη του ή προς τιμή κάποιου. Να σημειωθεί όμως ότι ο κορυφαίος κολυμβητής μεγάλων αποστάσεων Ιάσων Ζηργάνος υπήρξε μέλος πολυμελούς οικογένειας και πολυνίκης αθλητής σε πολλά αθλήματα του Γ.Σ.Β. σε νεαρή ηλικία, προτού αφοσιωθεί στη μαραθώνια κολύμβηση.

***

Στις 18/8/24, σε μικρό μονόστηλο με τίτλο «Αθλητική ζωή» πληροφορούμαστε την ίδρυση νέας ποδοσφαιρικής ομάδας με την ονομασία Πηλεύς. Πιθανότατα να πρόκειται για τον Πηλέα που αναφέραμε στα 1921 -΄23 ο οποίος μάλλον επαναδραστηριοποιείται, μιας και ώς τώρα, στα 1924, δεν είχε δείξει κάποια αγωνιστική παρουσία. Ο κατοπινός Πηλεύς, αυτός που επιβιώνει ώς σήμερα, όπως είπαμε, ιδρύθηκε στα 1928 από παίχτες που αποχώρησαν από τον Κεραυνό. Εξάλλου στο σχετικό δημοσίευμα που παραθέτουμε αμέσως πιο κάτω σημειώνονται και τα ονόματα των αθλητών της ομάδας τα οποία είναι εντελώς διαφορετικά μ’ εκείνα του άλλου Πηλέα λίγα χρόνια αργότερα:

«Ευχαρίστως πληροφορούμεθα την σύστασιν ποδοσφαιρικής ομάδος εις την οποίαν εδόθη το όνομα Πηλεύς. Την ομάδα απαρτίζουν οι άριστοι εκ των παικτών της πόλεώς μας εν οις οι κ.κ. Ηλ. Μπίρης, Ν. Ζήκας, Π. Ζήκας, Ν. Νταϊφάς, Γ. Τζάνας, Αγγελίδης, Παπαθανασίου, Δ. Σαμσαρέλος και Προβόπουλος».

Δεν αποκλείεται να πρόκειται και για μια εντελώς άλλη ομάδα που δεν έχει σχέση με τις άλλες συνώνυμες, μιας και τότε ο καθένας μπορούσε να συγκροτήσει στη γειτονιά του ομάδα και να της δοθεί όποιο όνομα ήθελαν οι ποδοσφαιριστές της. Για παράδειγμα τον Φεβρουάριο του 1926 αναφέρεται το ανεπίσημο σωματείο Πηλεύς Παλαιών που συμμετέχει σε αγώνες με άλλες επίσης ανεπίσημες ομάδες.

***

1925

Το ποδόσφαιρο φαίνεται πως εισβάλλει όλο και περισσότερο στις προτιμήσεις των Βολιωτών, παρά την ισχνή και αραιή σχετική ειδησεογραφία, αφού στην εφ. Ταχυδρόμος η πρώτη ποδοσφαιρική – αγωνιστική πληροφόρηση για το 1925 καταγράφεται στα τέλη Μαΐου.

Η ποδοσφαιρική «επικράτηση» όμως βεβαιώνεται και από τη δημοσίευση κειμένων σχετικών με τις τεχνικές του αθλήματος, πέρα από την αμιγώς αγωνιστική δράση των τοπικών ομάδων. Ένα τέτοιο δημοσίευμα είναι και τούτο στις 18/1/1925 σε μονόστηλο με υπέρτιτλο «Αθλητική στήλη» και θεματικό τίτλο «Το σταμάτημα του ποδοσφαίρου». Η πρώτη ανάγνωση του τίτλου έδωσε την εντύπωση διακοπής της ποδοσφαιρικής δραστηριότητας, αλλά το περιεχόμενο του κειμένου αυτού αποτελεί ανάλυση τεχνικής του ποδοσφαίρου που αφορά στην υποδοχή και κατοχή της μπάλας, δηλ. το στοπάρισμα όπως θα λέγαμε σήμερα. Η δημοσίευση έχει ενδιαφέρον, καθώς αποκαλύπτει θέσεις, κανόνες και γνώσεις της εποχής εκείνης γι’ αυτό την παραθέτουμε αυτούσια:

«Ενός καλού ποδοσφαιριστού το ιδεώδες είνε να μη σταματά την σφαίραν, όταν αύτη ευρίσκεται εν κινήσει, ίνα ούτω δώση εις αυτήν μίαν νέαν κατεύθυνσιν, διότι κατ’ άλλον τρόπον χάνει χρόνον και δίδει καιρόν αρκετόν εις τους αντιπάλους ίνα προετοιμασθούν προς άμυναν. Αλλ’ ο τρόπος όμως αυτός του παίζειν ούτω ή του να μη σταματά ο παίκτης την σφαίραν είνε δύσκολος και ολιγώτερας πιθανότητας ακριβείας παρέχει εις την αποστολήν της σφαίρας.

Υπάρχουν πολλαί περιστάσεις εις τας οποίας ο παίκτης δεν απειλείται αμέσως υφ’ ενός ή περισσοτέρων αντιπάλων του, είνε δε προτιμώτερον εις αυτόν, πριν αποστείλη ακόμη τη σφαίραν εις ένα των συντρόφων του, να τη σταματήση. Την σφαίραν, όταν έρχεται κυλώσα επί του εδάφους, ο παίκτης δύναται με μεγάλην ευκολίαν να σταματήση δια της σόλας του υποδήματος και αυτόν πρέπει να προτιμά από κάθε άλλον τρόπο. Επίσης το αυτό πρέπει να γίνεται και όταν η σφαίρα έρχεται από υψηλά ο παίκτης πρέπει να υπολογίζη μετ’ ακριβείας το σημείον επί του οποίου θα πέση η σφαίρα και πρέπει να έχη έτοιμο τον πόδα ώστε να εμποδίση την εκ νέου ανύψωσιν αυτής, θέτων αυτόν επί της πλευράς της γωνίας την οποίαν θα εσχημάτιζεν η σφαίρα ανυψουμένη εκ νέου.

Υπάρχουν όμως και άλλαι περιπτώσεις κατά τας οποίας ο παίκτης δύναται να σταματήση την σφαίραν λ.χ. με το επάνω μέρος του ποδός ή και με τους δύο πόδας ηνωμένους. Επίσης διά του στήθους κύπτων ολίγον προς τα εμπρός. Πολλάς φοράς ο μηρός και τα γόνατα και η κεφαλή, χρησιμοποιούμενα καταλλήλως δύνανται να σταματήσωσι την σφαίραν».

Οι προπονητές και οι ποδοσφαιριστές ως ειδικοί και γνώστες του αντικειμένου μπορούν να επισημάνουν στο παραπάνω δημοσίευμα τα σημεία που παραμένουν ίδια ώς τις μέρες μας, όπως και τις διαφοροποιήσεις που έχουν προκύψει κατά την εξέλιξη του αθλήματος στο πέρασμα του χρόνου. Πάντως νομίζω πως ο ανώνυμος συντάκτης του κειμένου – που είναι ανυπόγραφο – θα πρέπει να είναι κάποιος γυμναστής – προπονητής της εποχής ή ενημερωμένος αθλητικογράφος που καταγράφει με πληρότητα και ακρίβεια συγκεκριμένη τεχνική του ποδοσφαίρου με σκοπό την ενημέρωση των ενδιαφερομένων, δηλαδή και των Βολιωτών ποδοσφαιριστών.

Για την αγωνιστική δραστηριότητα του 1925 θα κάνουμε λόγο στο τρίτο και τελευταίο μέρος της έρευνάς μας.

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΑΡΤΑΠΑΝΗΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου