Μετά από συνεργασία του Πρύτανη του ΑΠΘ και του Δημάρχου Δημήτρη Νασίκα
Εκδήλωση υποδοχής του πρωτότυπου εκθεσιακού υλικού της έκθεσης «Η Χάρτα του Ρήγα: τα δύο (συν) πρόσωπα του χάρτη», θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 1 Μαρτίου στις 11.00 το πρωί στον Εκθεσιακό Χώρο – Κέντρο Πολιτισμού «Ρήγα Βελεστινλή» του Δήμου, στο Βελεστίνο.
Της εκδήλωσης θα προηγηθεί επίσκεψη στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου, όπου θα γίνουν οι χαιρετισμοί και στη συνέχεια οι παρευρισκόμενοι θα μετακινηθούν στον Εκθεσιακό Χώρο – Κέντρο Πολιτισμού «Ρήγα Βελεστινλή».
Να σημειωθεί ότι μετά από αίτημα του Δήμου Ρήγα Φεραίου και προσωπικά του Δημάρχου Δημήτρη Νασίκα, η Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του ΑΠΘ αποφάσισε να παραχωρήσει στον Δήμο το εκθεσιακό υλικό της έκθεσης «Η Χάρτα του Ρήγα: τα δύο (συν) πρόσωπα του χάρτη», που σε συνεργασία με το Εργαστήριο Χαρτογραφίας & Γεωγραφικής Ανάλυσης του ΑΠΘ είχε παρουσιαστεί στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ.
Πρόκειται για ένα πρωτότυπο εκθεσιακό υλικό, το οποίο θα εκτίθεται μόνιμα στον Εκθεσιακό Χώρο – Κέντρο Πολιτισμού «Ρήγας Βελεστινλής» στο Βελεστίνο.
Η τελετή παράδοσης του εκθεσιακού υλικού θα γίνει στο Βελεστίνο από τον πρύτανη του ΑΠΘ, Περικλή Μήτκα, στο δήμαρχο Ρήγα Φεραίου, Δημήτρη Νασίκα.
Αφορμή για τη συνεργασία του πανεπιστημίου με τον Δήμο Ρήγα Φεραίου αποτέλεσε η απήχηση που είχε η πρωτότυπη έκθεση «Η Χάρτα του Ρήγα, τα δύο (συν) πρόσωπα. Μια άλλη ανάγνωση του χάρτη» της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του ΑΠΘ.
Είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ, τον Δεκέμβριο του 2017 και συνοδευόταν από ομώνυμη έκδοση για την επέτειο των 220 χρόνων (1797-2018) από την έκδοση της Χάρτας στη Βιέννη.
Σε ανταπόκριση αιτήματος του δημάρχου Ρήγα Φεραίου, η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Χαρτογραφίας του ΑΠΘ, επιμελήθηκε την αναπαραγωγή και την παραχώρηση του υλικού, που θα πλαισιώσει την έκθεση του αντιτύπου της Χάρτας του Ρήγα στο Βελεστίνο, το οποίο αποτελείται από είκοσι πίνακες μεγάλου μεγέθους.
Οι πίνακες εστιάζουν στα άγνωστα μέχρι σήμερα τεχνικά και κατασκευαστικά θέματα της σύνταξης της Χάρτας του Ρήγα ως χάρτη, χωρίς να αποτελούν επανάληψη των γνωστών μέχρι τώρα προσεγγίσεων των ανθρωπιστικών κυρίως επιστημών.
Συγκεκριμένα, για πρώτη φορά παρουσιάζεται το άγνωστο ζήτημα των δύο κυρίως τύπων της Χάρτας, που αποκάλυψε το 2008 η ψηφιακή ανάλυση αντιτύπων της, η οποία παραπέμπει σε δύο κύριες τυπολογίες με σαφείς διαφορές στο χαρτογραφικό της περιεχόμενο, κυρίως τοπωνυμικού, αλλά και σχεδιαστικού χαρακτήρα.
Το υλικό αυτό θα εγκατασταθεί μόνιμα στον Εκθεσιακό Χώρο – Κέντρο Πολιτισμού «Ρήγα Βελεστινλή» του Δήμου, στο Βελεστίνο.
Την τελετή της επίσημης παρουσίασης στο Βελεστίνο, την 1η Μαρτίου 2019, θα τιμήσει και ο Πρύτανης ΑΠΘ καθ. Περ. Μήτκας, ο οποίος θα συνοδεύεται από εκπροσώπους της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του ΑΠΘ και του εργαστηρίου Χαρτογραφίας της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, που συνεργάστηκαν για την παραγωγή του εκθεσιακού υλικού , ενώ σχετικά με το περιεχόμενό του θα μιλήσει ο επιμελητής της έκθεσης κ. Ευάγγελος Λιβιεράτος, ομότιμος καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ.
Ειδικότερα, από το ΑΠΘ θα παρευρεθούν -μεταξύ άλλων- η κ. Αικατερίνη Νάστα, Προϊσταμένη Διεύθυνσης της Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ, η βιβλιοθηκονόμος κ. Αγγελική Χατζηγεωργίου, και η κα Αικατερίνη Πάτκου, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Οικονομικών υπηρεσιών του ΑΠΘ.
Η έκθεση
Μια διαφορετική ανάγνωση της Χάρτας του Ρήγα, που αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της, δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες η έκθεση που έχει τίτλο «Η Χάρτα του Ρήγα: Τα δύο (συν) πρόσωπα. Μια άλλη ανάγνωση του χάρτη».
Οι είκοσι πίνακες που θα δοθούν στο Δήμο Ρήγα Φεραίου, πραγματεύονται:
- ένα συνοπτικό χρονολόγιο των σημαντικότερων γεγονότων της σύντομης ζωής του Ρήγα,
- έναν χάρτη της Βιέννης, σύγχρονο της Χάρτας, στον οποίο έχουν σημειωθεί, έπειτα από ειδική κτηματολογική έρευνα στα αρχεία της Βιέννης, οι τοποθεσίες που σχετίζονται με την έκδοσή της,
- τη γεωγραφική αντιστοίχηση της επιφάνειας που απεικονίζεται στη Χάρτα με προγενέστερα και μεταγενέστερα χαρτογραφικά πρότυπα,
- τις κατασκευαστικές πρωτοτυπίες της Χάρτας ως προς τη διάταξη σε ζώνες των δώδεκα φύλλων που την αποτελούν συνολικά,
- την παρουσίαση των προτύπων αναφοράς που χρησιμοποίησε ο Ρήγας.
Το εκθεσιακό υλικό ολοκληρώνεται με τη λεπτομερή ανάδειξη των είκοσι διαφορών που εντόπισε η έρευνα στις εκδόσεις της Χάρτας του Ρήγα και με το συγκριτικό χαρτογραφικό σχόλιο για τη σχέση της με τον πίνακα του Άνθιμου Γαζή, ο οποίος εκδόθηκε τρία χρόνια μετά τη Χάρτα, επίσης στη Βιέννη (1800).
Στόχος της έκθεσης δεν είναι η επανάληψη των γνωστών μέχρι τώρα προσεγγίσεων των ανθρωπιστικών κυρίως επιστημών, ιστορικών, φιλολογικών κ.ά., αλλά η παρουσίαση της Χάρτας ως χαρτογραφικού «τεχνικού έργου», πώς την οραματίστηκε και τη σχεδίασε ο Ρήγας και πώς οργάνωσε την τεχνικά πετυχημένη παραγωγή και εκτύπωσή της μεταξύ Βουκουρεστίου και Βιέννης.
Η έκθεση αυτή έγινε εφικτή, κυρίως χάρη στην ανάπτυξη της ψηφιακότητας και της διείσδυσής της και στις ανθρωπιστικές επιστήμες (digital humanities), εμπλουτίζοντας έτσι τις γνώσεις μας ακόμη και για ένα αντικείμενο μελετημένο εξαντλητικά όπως η Χάρτα.
Η Χάρτα με την έκθεση αυτή αναδεικνύεται ως ένα μεγαλεπήβολο σε σύλληψη και εκτέλεση έργο της τότε τεχνολογίας.
Ο Πρύτανης του ΑΠΘ
Ο Πρύτανης του ΑΠΘ κ. Περικλής Μήτκας, που θα παραδώσει στον Δήμαρχο Ρήγα Φεραίου κ. Δημήτριο Νασίκα το εκθεσιακό υλικό, δήλωσε για τη συνεργασία του ΑΠΘ και του Δήμου Ρήγα Φεραίου: «Όπως έχω ήδη υποστηρίξει , θα ήθελα να επαναλάβω, με την ευκαιρία της σημαντικής αυτής συνεργασίας, ότι ένας από τους στόχους των πρυτανικών αρχών είναι μια Βιβλιοθήκη που δρα ως παράδειγμα καλής πρακτικής με βιώσιμα αποτελέσματα για ένα σύγχρονο Πανεπιστήμιο, το οποίο επιμένει να βλέπει το μέλλον αισιόδοξα παρά τις εκάστοτε αντιξοότητες και δυσκολίες, όχι μόνο οικονομοκοινωνικές και εκπαιδευτικές αλλά και παιδείας γενικότερα.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι καθήκον μας η οργανωμένη και συστηματική ανάδειξη και προβολή του εξαιρετικού πλούτου και του σημαντικού έργου της Βιβλιοθήκης ΑΠΘ (η οποία όπως και το Βελεστίνο διαθέτει αντίτυπο της Χάρτας του Ρήγα), όχι μόνο προς όφελος της ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά και ευρύτερα της κοινωνίας σε εθνικό επίπεδο. Όπως αρμόζει σε ένα πανεπιστήμιο με το μέγεθος και την ιδιαίτερη παράδοση του ΑΠΘ. Σε αυτό το πλαίσιο τοποθετείται και η συνεργασία μας με τον Δήμο Ρήγα Φεραίου και η υποστήριξή μας στο Κέντρο Πολιτισμού “Ρήγα Βελεστινλή” του Δήμου στο Βελεστίνο».
