ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ

Παλιό έθιμο του Βελεστίνου

παλιό-έθιμο-του-βελεστίνου-624606

Παραδοσιακοί χοροί κυριαρχούσαν ανήμερα της γιορτής του Αγίου Χαραλάμπους

Ενα παλιό έθιμο, ταυτισμένο με την εορτή του Αγίου Χαραλάμπους στις 10 Φεβρουαρίου στο Βελεστίνο, αφηγείται ο Δημήτρης Παπαδάμ, με την ευχή να αναβιώσει και πάλι.

Οπως αφηγείται ο κ. Παπαδάμ «οι κάτοικοι του Βελεστίνου τιμώντας τον Αγιο ανήγειραν στη μνήμη του μικρό ναΐδριο το 1902 με δαπάνες μίας γυναίκας που το επώνυμό της ήταν Αποστολίδου. Μετά τον σεισμό του 1957 με δαπάνες των κατοίκων του Βελεστίνου στη θέση του γκρεμισμένου ναού χτίστηκε καινούργιος.

Το προαύλιο, ο εξωραϊσμός και η δενδροφύτευση έγιναν με δαπάνες του μακαριστού Αθ. Ν. Σκύφτη τα έτη 1965 – ΄66. Οι Βλάχοι Περιβολιώτες της εποχής εκείνης συνήθιζαν να τελούν το Μυστήριο του γάμου στον ναό του Αγίου Χαραλάμπους την ημέρα της γιορτής διότι τον θεωρούσαν και τον θεωρούν ακόμη και σήμερα Αγιο της χαράς. Μετά το τέλος του Μυστηρίου γινόταν τρανός χορός με μουσικά όργανα και τραγούδια στο προαύλιο του ναού. Τελούσαν τους γάμους των παιδιών τους πάντα στον κάμπο πριν ξεκινήσει η διαδικασία για την πορεία προς τα βουνά, όπου περνούσαν τους καλοκαιρινούς μήνες με τα κοπάδια τους».

Αυτή ήταν μια αφετηρία να συνεχίσουν και τα γλέντια την ημέρα της γιορτής του Αγίου. «Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας διάβαζαν στο προαύλιο του ναού το μεγάλο ύψωμα την αρτοκλασία προς τιμή του Αγίου. Με συνοπτικές διαδικασίες διεξαγόταν δημοπρασία και όποιος είχε οικονομική άνεση πρόσφερε ένα ποσό που το διέθεταν για εργασίες του ναού. Οι γεροντότεροι φορώντας τις παραδοσιακές φορεσιές, τα λεγόμενα τισιπούνια έπιαναν μεγάλο χορό.

Τον χορό άνοιγε ο Νικόλαος Τσιμπουκλής, ακολουθούσε ο Φώτης Παπαρίζος, ο Γιακούλας, ο Τιγολίτσος Μπατακόγιας, παππούς του λαλίστατου πρωτοψάλτη του Αγίου Κωνσταντίνου Νικολάου Νερούτσιου.

Οση ώρα κρατούσε το γλέντι στο εσωτερικό του χορού γίνονταν διάφορες αθλοπαιδιές και το αποτέλεσμα ήταν πάντα ένα έπαθλο στον νικητή. Στο άλμα πρωτοστατούσαν οι Γεώργιος Γκόμας, Βασίλειος Μέρμηγκας, Νικόλαος Χικάρος και άλλοι» συνεχίζει η αφήγηση.

Ο κύκλος του χορού όλο και μεγάλωνε και γέμιζε το προαύλιο. Ο δεξιοτέχνης στο κλαρίνο Βελεστινιώτης Βασίλης Τρομάρας ακούραστα διασκέδαζε τους πιστούς για αρκετές ώρες παρέα με τον αυτοδίδακτο στο βιολί Δημήτρη (Μπαρμπατάκη) Τσουμέκο.

Οι γυναίκες της περιοχής έφτιαχναν με μεράκι παραδοσιακές πίτες, κυρίως τσουκνιδόπιτες, τις οποίες μοίραζαν στους παρευρισκόμενους.

Οι πιστοί περίμεναν με ανυπομονησία τον χορό σύμφωνα με την μαρτυρία της γιαγιάς Σοφίας (Μήτσαινας) Γιάτσιου που έλεγε πως υπήρξε χρονιά που χόρευαν πάνω σε αρκετό και παγωμένο χιόνι.

Τελειώνοντας ο χορός στον Αγιο Χαράλαμπο κατέβαιναν στο κοινοτικό πλάτωμα και συνέχιζαν με γλέντι και χορό. Εδώ πρωτοστατούσαν γυναίκες με μπροστάρισσα την Εριφύλη Τσανάκα.

Τα προαναφερθέντα γίνονταν με τη σύμφωνη γνώμη των τότε ιερέων της ενορίας π. Δημήτριο Παπαζήση, π. Αθανάσιο Καφίδα, π. Τριαντάφυλλο Κανάρη, π. Αρτέμιο Καλούτσα. Σήμερα εφημέριος του ναού είναι ο εξίσου σωστός και πνευματικός ιερέας ο π. Δημ. Καρακώστας.

«Δυστυχώς όμως σιγά – σιγά αυτό το ωραίο και παραδοσιακό έθιμο άρχισε να εξασθενεί ώσπου καταργήθηκε εντελώς. Το 2004 στη διάρκεια της θητείας του Κ. Κανάρη ο τότε Καλλιτεχνικός Οργανισμός του Δήμου Φερών αποφάσισε να αναβιώσει το παραδοσιακό έθιμο. Τον χορό άνοιξε ο σεμνός πνευματικός ιερέας της ενορίας μακαριστός π. Βασίλειος Μανούρας. Την εκδήλωση ομόρφυνε με την παρουσία του το χορευτικό συγκρότημα του Συλλόγου Περιβολιωτών φορώντας παραδοσιακές στολές.

Ο κύκλος του χορού συνέχιζε να μεγαλώνει με πρωτοχορευτές τους Νάκο Γιάτσο, Τακούλη Μπαλαμώτη, Κώστα Παπαδάμ, Δημήτριο Νιμπή, Δημήτριο Καλόγηρο, Δημήτριο Μπαλαμώτη, Δημήτρη Νάρτο, Βασίλειο Κουσκουρίδα, Θανάση Γιαννούση, Νίκο Μπομπότη κ.ά.

Ας ευχηθούμε να βρεθούν και σήμερα νέοι και νέες μερακλήδες να αναβιώσουν και πάλι αυτό το ωραίο έθιμο πρώτα για τιμή στον μεγάλο Αγιο και στην πορεία για δική τους διασκέδαση» υπογραμμίζει, κλείνοντας ο κ. Παπαδάμ.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου