Την προσωπικότητα του Στάλιν εμφανίζεται να εξυμνεί μέσα από το βιβλίο του «Η επιβίωση της Ελλάδας μέσα από διαδοχικά θαύματα» ο γνωστός Βολιώτης επιχειρηματίας, πλειοψηφών δημοτικός σύμβουλος Βόλου και Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Τουρισμού Κων. Λούλης.
«Εζησε απλά και λιτά, χωρίς ποτέ να κατηγορηθεί για κατάχρηση δημοσίου χρήματος. Δεν το ενδιέφερε η πολυτέλεια και η χλιδή. Ποτέ δεν εκδήλωνε στο πρόσωπό του τα εσωτερικά συναισθήματα», περιγράφει στο βιβλίο του, αναφερόμενος στο προφίλ του Ιωσήφ Στάλιν. Και συνεχίζει:
Υπήρξε ευφυής, ακούραστος, ψυχρός, λιγόλογος, οργανωτικός, επίμονος, συνωμοτικός και ψύχραιμος. Αν και άθεος κομμουνιστής, μετά την εισβολή των Γερμανών όχι απλώς σταμάτησε τον διωγμό κατά της Εκκλησίας, αλλά και την στήριξε, προκειμένου να σφυρηλατήσει την ενότητα των Ρώσων ορθοδόξων ενάντια στους εισβολείς. Επανέφερε μάλιστα το 1943 τον θεσμό του Πατριάρχη, τον οποίο είχε καταργήσει η Δυναστεία των Ρομανόφ το 1721.
Ο Στάλιν έστειλε τον γιο του να πολεμήσει στην πρώτη γραμμή του μετώπου για να δώσει το παράδειγμα. Οι Γερμανοί τον συνέλαβαν αιχμάλωτο και πίστεψαν πως η ανταλλαγή του θα τους χάριζε σημαντικά οφέλη. Απογοητεύτηκαν, όμως, όταν ο Στάλιν απάντησε κυνικά πως αν δεν τον εκτελούσαν εκείνοι, θα τον εκτελούσε αυτός αν επέστρεφε, γιατί δεν είχε την ανδρεία και το θάρρος να αυτοκτονήσει, με αποτέλεσμα να συλληφθεί αιχμάλωτος. Διέθετε μεγάλες διπλωματικές και στρατιωτικές ικανότητες, ενώ είχε βαθιά αντίληψη των οικονομικών θεμάτων, παρά το γεγονός ότι δεν είχε καμία πανεπιστημιακή μόρφωση (…)
Ο Στάλιν υπήρξε ρεαλιστής και ιδιαίτερα διορατικός, όπως απέδειξαν οι εξελίξεις στην ιστορία, για ενέργειες που έκανε και αποφάσεις που πήρε πριν από 70 – 75 χρόνια. Οι θύλακες του Καλίνινγκραντ και της Τρανσνίστριας (Υπερδνειστερία), καθώς και η αυτονομία της Κριμαίας υπήρξαν δικές του στρατηγικές επιλογές, που αποδείχθηκαν πολύτιμες για τη Ρωσία του 21ου αιώνα. Εξάλλου η «χλιαρή» στάση του στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο (1936- 1939) και, έπειτα από μία δεκαετία, η ανάλογη στάση του στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο απέδειξαν τον ρεαλισμό του. (…)
Ο Στάλιν δημιούργησε επίσης την τεράστια (ανύπαρκτη μέχρι τότε) ρωσική βιομηχανία, έκανε τη Ρωσία παγκόσμια σεβαστή υπερδύναμη, ξεκίνησε τα προγράμματα για την εξερεύνηση του διαστήματος, εξασφάλισε στους Ρώσους ένα χαμηλό, έστω, εισόδημα για μια λιτή διαβίωση, με κόστος, όμως, την ελευθερία τους, ενώ κράτησε υπό έλεγχο και συνοχή την τεράστια πολυεθνική Ρωσία. Για τον λόγο αυτό, μεγάλη μερίδα του ρωσικού λαού, που επί τσάρων με δυσκολία προσπαθούσε να επιβιώσει, λάτρεψε κυριολεκτικά τον Στάλιν, βλέποντας στο πρόσωπό του τον «Πατερούλη» -ηγέτη που τους χάριζε στέγη, τροφή, δουλειά και συνοχή- βάζοντας στο περιθώριο την αξία των προσωπικών ελευθεριών που τους είχε στερήσει.
Η ηγετική προσωπικότητα του Στάλιν, το αίσθημα ισχύος που δημιουργούσε η παρουσία του –ειδικά τα δύσκολα χρόνια του πολέμου- και η λατρεία που έτρεφε προς αυτόν η πλειονότητα των απλών πολιτών και στρατιωτικών έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην έκβαση των δύο «χρυσών σελίδων» της ρωσικής εποποιίας του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου: της μάχης του Στάλινγκραντ και της πολιορκίας των 872 ημερών του Λένινγκραντ, όπου οι Ρώσοι με τον ηρωισμό τους κατατρόπωσαν τις γερμανικές μεραρχίες (…)».
Ομως…
«Μετά τον θάνατο του Λένιν, το 1923, κατόρθωσε, με πολλές μηχανορραφίες και δολοπλοκίες, να γίνει κυρίαρχος της Σοβιετικής Ενωσης», αναφέρεται στις σελίδες του ίδιου βιβλίου του Κ. Λούλη, συνεχίζοντας:
Αμέσως εξαφάνισε από τη ζωή τα 22 κυριότερα στελέχη της Κεντρικής Επιτροπής (Τρότσκι, Μπουχάριν, Ζινόβιεφ, Κίροφ, Κάμενεφ, Κρεστίνσκι κ.ά.), καθώς και την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία της χώρας. Τότε εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες 8.500 ανώτατοι και ανώτεροι αξιωματικοί. Θύματα των σταλινικών διώξεων υπήρξαν 15.000.000 Ρώσοι, που έχασαν τη ζωή τους τις δεκαετίες 1930 και 1940.
Το 1931-1933 κατά τη διάρκεια της βίαιης κολεκτιβοποίησης, πέθαναν 10.000.000 αγρότες από την πείνα (κυρίως από την Ουκρανία).
Το 1934, στο 17ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, από τους 1.200 συνέδρους, οι 300 ψήφισαν τον Κίροφ και οι 900 τον Στάλιν. Ο Στάλιν, όμως, παρά τη νίκη του, οργίστηκε με τους «προδότες – συνωμότες» που δεν τον ψήφισαν. Τα επόμενα τρία χρόνια δολοφόνησε τον Κίροφ, καθώς και 1.000 συνέδρους. Δηλαδή, επειδή ήταν σίγουρος μόνο για διακόσιους ονομαστικά ότι τον είχαν ψηφίσει, διέταξε να δολοφονηθούν οι υπόλοιποι 1.000, ώστε να τιμωρηθούν ανάμεσά τους και οι 300 «προδότες»!
Την ίδια περίοδο σκότωσε επίσης τα 98 από τα 130 μέλη της κεντρικής επιτροπής, τους 3 από τους 5 στρατάρχες και τους 60 από τους 67 διοικητές σωμάτων του στρατού. (…)
Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, στην εξορία, στις φυλακές ή σε εκτελέσεις (οι τρομερές δίκες της Μόσχας με τον διαβόητο εισαγγελέα Βισίνσκι, τη δεκαετία του 1930, θα μείνουν στην ιστορία) έχασαν τη ζωή τους επιπλέον 5.000.000 άνθρωποι. Χαρακτηριστικά, ο Στάλιν είχε πει: «Ο θάνατος ενός ανθρώπου είναι τραγωδία. Η εξόντωση εκατομμυρίων είναι στατιστική». Ο φόβος και ο τρόμος της διαβόητης μυστικής αστυνομίας GPU (η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε KGB) σκίαζε τη ζωή όλων των Ρώσων ανεξαιρέτως, απλών πολιτών, πολιτικών, αξιωματούχων, στρατιωτικών, διπλωματών και κρατικών λειτουργών. (…)
Στον αγώνα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου για τη συντριβή του ναζισμού θυσίασαν τη ζωή τους 16.000.000 Ρώσοι και 10.000.000 Ουκρανοί (στρατιώτες – πολίτες), γεγονός που πρέπει πάντα να θυμάται η διεθνής κοινότητα. Το 1939, κατά τον διαμελισμό της Πολωνίας, ο Στάλιν διέταξε την εξόντωση του συνόλου των αξιωματικών του Πολωνικού Στρατού και των αξιωματούχων της πολιτικής διοίκησης –για να μη δημιουργηθεί οποιαδήποτε μελλοντική αντίδραση- διατάζοντας μάλιστα να τους θάψουν ζωντανούς σε τεράστιους λάκκους, προκειμένου να κάνουν οικονομία στις σφαίρες! Το απάνθρωπο αυτό έγκλημα της εξόντωσης 20.000 Πολωνών στο δάσος του Κατίν παραμένει μια από τις πλέον μαύρες σελίδες της ανθρώπινης ιστορίας. (…)
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ανέδειξε τον Στάλιν κυρίαρχο ρυθμιστικό παράγοντα –σε παγκόσμιο επίπεδοχωρίς, όμως, να ανατρέψει την εικόνα του στυγνού και αδίστακτου ηγέτη. Μόνο μετά τον θάνατό του, στις 5 Μαρτίου 1953, ακόμα και οι πιο στενοί συνεργάτες, οι οποίοι τον στήριζαν και τον χειροκροτούσαν, βρήκαν το θάρρος να καταγγείλουν τις μεθόδους και τις ενέργειές του. Κανένας άλλος ηγέτης δεν κηδεύτηκε με τόσα δάκρυα, σε τόσο βαρύ πένθος, με τόσο μεγάλες τιμές και δεν αποκαθηλώθηκε με τόση οργή και μίσος μετά τον θάνατό του. (…)
Επιλεκτικά
Στο παραπάνω κείμενο η σειρά με την οποία τοποθετήθηκαν παράγραφοι από τις σελίδες 199 έως 204 του βιβλίου του Κ. Λούλη έγιναν με τρόπο επιλεκτικό… Αρχικά όσα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως θετικά στοιχεία της προσωπικότητας Στάλιν και στη συνέχεια ως αρνητικά. Στις σελίδες, όμως, οι παράγραφοι δένουν μεταξύ τους, με χρονολογική σειρά, παρουσιάζοντας διάφορες πτυχές της πολύμορφης αυτής προσωπικότητας.
Κατά συνέπεια, το θέμα είναι από ποια οπτική γωνιά θα επιχειρήσει κανείς να προσεγγίσει στοιχεία και αν -το κυριότερο- είναι διατεθειμένος να τα παρουσιάσει σφαιρικά ή να αποκρύψει ορισμένα και να δώσει επιτηδευμένη έμφαση σε άλλα, αλλοιώνοντας στη δεύτερη περίπτωση την εικόνα των γραφομένων. Είναι προφανές ότι αν επιχειρηθεί να παρουσιαστούν επιλεκτικά ορισμένα από τα αποσπάσματα του βιβλίου, λογοκρίνοντας μονοδιάστατα τον συγγραφέα, το συμπέρασμα που θα εξαχθεί δεν θα αντικατοπτρίζει την πραγματική εικόνα. Ομως, θα αποδεικνύει την πολιτική και κομματική διάσταση των απόψεων που δημοσιεύονται σχετικά με το βιβλίο.
Τελικά, το ερώτημα είναι: από τα παραπάνω αποσπάσματα, ο Κώστας Λούλης είναι σταλινικός ή αντισταλινικός;
ΒΑΣΩ ΣΑΜΑΚΟΒΛΗ
