Απέναντι στην απειλή των φυσικών καταστροφών, η Πολιτεία, εδώ και κάποιες δεκαετίες, έχει αντιτάξει ένα μηχανισμό ο οποίος συνεπικουρούμενος κάθε φορά από τις αρμόδιες υπηρεσίες, την Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση και το σύστημα πολιτικής προστασίας αναλαμβάνει δράση για να αντιμετωπίσει τις έκτακτες καταστάσεις.
Όμως τα κενά είναι πολλά. Για παράδειγμα, παρά τους τεράστιους πόρους που έχουν δαπανηθεί τα τελευταία χρόνια για τη δασοπυρόσβεση, η αποτελεσματικότητά μας στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών παραμένει μη ικανοποιητική.
Και αυτό κυρίως- όπως φάνηκε και στην εθνική τραγωδία στο Μάτι-, εξαιτίας της έλλειψης συντονισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων αλλά και εξαιτίας της φιλοσοφίας αντιμετώπισης των πυρκαγιών, που ευνοεί την καταστολή έναντι της πρόληψης και υπερτονίζει το ρόλο του κατασταλτικού μηχανισμού έναντι ενός συστήματος πολιτικής προστασίας το οποίο κυρίως θα λειτουργεί προληπτικά.
Την ίδια ώρα είναι προφανές πως με τα προβλήματα υποστελέχωσης και τις ελλείψεις που αντιμετωπίζει ο κρατικός μηχανισμός, αν δεν υπήρχαν οι εθελοντές, τα πράγματα θα ήταν ακόμη πιο δύσκολα στον τομέα της δασοπυρόσβεσης και όχι μόνο, αφού ο ρόλος τους έχει αποδειχτεί καθοριστικός στην αντιμετώπιση κάθε φυσικής καταστροφής. Για αυτόν το λόγο και μόνο, είναι αναγκαίο κάθε συζήτηση για την αναβάθμιση της συνεισφοράς του εθελοντισμού να ξεκινά από μια ξεκάθαρη αναγνώριση του ρόλου που ο εθελοντισμός μπορεί και πρέπει να διαδραματίζει.
Ο εθελοντισμός και η συμμετοχή των πολιτών στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών επιβάλλεται να αποτελέσουν ενισχυτικό παράγοντα προς τις αρμόδιες αρχές. Η εθελοντική δράση δεν πρέπει να επιδιώκει την υποκατάστασή τους, αλλά ούτε και η παρουσία των εθελοντών μπορεί να θεωρείται άλλοθι για την ελλιπή παρουσία και λειτουργία των αρμόδιων αρχών. Για αυτό και επιβάλλεται να υπάρχει ειδική κρατική μέριμνα για τη λειτουργία των εθελοντικών σχημάτων.
Παρότι, εξάλλου, ο εθελοντισμός δεν πρέπει να υποκαθιστά τις αρμόδιες αρχές, μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στον εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας τους, και συνεπώς στην αποτελεσματικότερη κατανομή και χρήση των πόρων τους, παρέχοντας υποστήριξη σε συμβάντα εκτεταμένου χαρακτήρα και πρόσθετους υποστηρικτικούς πόρους. Οι εθελοντικές ομάδες είναι απαραίτητο να έχουν συμμετοχή σε όλο το φάσμα των δράσεων, από την πρόληψη και την ενημέρωση έως και την αποκατάσταση.
Επιπροσθέτως και πολύ σημαντικό, η πολιτεία θα πρέπει να είναι υποχρεωμένη να παράσχει στους εθελοντές την αναγκαία ασφάλεια και προστασία σ’ όλους εκείνους που εθελοντικά παρέχουν τις υπηρεσίες τους προς όφελος και για την ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου. Είναι μία έμπρακτη αναγνώριση του πολύ σημαντικού ρόλου που επιτελούν όταν κάποιοι άλλοι απολαμβάνουν τη δροσιά και την ασφάλεια του καναπέ τους.
