Την έγκριση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων έλαβε η συνδυαστική αγωγή sofosbuvir σε μορφή δισκίου, για τη θεραπεία της ηπατίτιδας C σε ενήλικες πάσχοντες, γονότυπου 1 και 4. Ενδείκνυται επίσης για ασθενείς με HCV και συλλοίμωξη με HIV.
Ο φαρμακευτικός συνδυασμός 90 mg ledipasvir /400 mg sofosbuvir χορηγείται σε μορφή χαπιού μια φορά την ημέρα για την αντιμετώπιση της πλειονότητας των χρόνιων λοιμώξεων από τον ιό της ηπατίτιδας C.
Το χάπι συνδυάζει τον αναστολέα της NS5A ledipasvir (LDV) με το νουκλεοτιδικό ανάλογο του αναστολέα πολυμεράσης sofosbuvir (SOF), το οποίο εγκρίθηκε τον Ιανουάριο του 2014 από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.
Ο συνδυασμός ledipasvir/sofosbuvir ενδείκνυται για τη θεραπεία της χρόνιας λοίμωξης από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV) και συνιστάται για πρωτοθεραπευόμενους και επαναθεραπευόμενους κιρρωτικούς και μη κιρρωτικούς ασθενείς με γονότυπους 1 και 4, με θεραπεία διάρκειας 12 ή 24 εβδομάδων, ανάλογα με το προηγούμενο ιστορικό θεραπείας και τη σοβαρότητα της κίρρωσης.
Θεραπεία οκτώ εβδομάδων με ledipasvir/sofosbuvir δύναται να χορηγηθεί σε μη κιρρωτικούς, πρωτοθεραπευόμενους ασθενείς με γονότυπο 1. Σε ασθενείς με γονότυπος 1 και 4 με μη αντιρροπούμενη κίρρωση, καθώς και σε ασθενείς με γονότυπο 3 με κίρρωση και/ή σε ασθενείς που έχουν αποτύχει σε προηγούμενη θεραπεία, πρέπει να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με ριμπαβιρίνη για 24 εβδομάδες. Ενδείκνυται επίσης για ασθενείς με HCV και συλλοίμωξη με HIV.
Η έγκριση της άδειας κυκλοφορίας βασίστηκε στο πρόγραμμα κλινικής έρευνας ανάπτυξης στο οποίο συμμετείχαν περισσότεροι από 2.000 ασθενείς με χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV). Η έγκριση χορηγήθηκε κατόπιν επιταχυνόμενης διαδικασίας αξιολόγησης που διενήργησε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, διαδικασία που ακολουθείται σε περιπτώσεις νέων φαρμάκων μείζονος ενδιαφέροντος για τη δημόσια υγεία, καθιστώντας πλέον δυνατή την κυκλοφορία του ledipasvir/sofosbuvir και στις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
Πιο αναλυτικά, η άδεια κυκλοφορίας βασίστηκε στα δεδομένα τριών μελετών Φάσης ΙΙΙ, των ION-13, ION-24 και ION-3.5 Στο πλαίσιο των μελετών αυτών αξιολογήθηκαν περίπου 2.000 ασθενείς με HCV και γονότυπο 1 με αντιρροπούμενη ηπατική νόσο σε θεραπεία 8, 12 ή 24 εβδομάδων με ledipasvir/sofosbuvir.
Στις μελέτες αυτές συμμετείχαν μη κιρρωτικοί πρωτοθεραπευόμενοι ασθενείς (ION-3), κιρρωτικοί και μη κιρρωτικοί πρωτοθεραπευόμενοι ασθενείς (ΙΟΝ-1) καθώς και κιρρωτικοί και μη κιρρωτικοί ασθενείς που απέτυχαν σε προηγούμενη θεραπευτική αγωγή με σχήματα που βασίζονταν στην ιντερφερόνη, συμπεριλαμβανομένων σχημάτων που περιείχαν αναστολέα της πρωτεάσης του HCV (ΙΟΝ-2).
Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο για κάθε μελέτη ήταν η παρατεταμένη ιολογική ανταπόκριση (μη ανιχνεύσιμος ιος HCV) 12 εβδομάδες μετά τη λήξη της θεραπείας (SVR12). Όταν κάποιος ασθενής επιτυγχάνει SVR12 θεωρείται ότι έχει ιαθεί από τη λοίμωξη HCV. Σε αυτές τις μελέτες, η ριμπαβιρίνη δεν έδειξε να αυξάνει τα ποσοστά ανταπόκρισης. Οι συμμετέχοντες στα χωρίς ριμπαβιρίνη σκέλη των μελετών (Ν=1080) παρουσίασαν ποσοστά SVR12 μεταξύ 94 και 99%.
Η έγκριση βασίστηκε επίσης σε προκαταρκτικά δεδομένα της μελέτης SOLAR-1, στο πλαίσιο της οποίας αξιολογήθηκαν ασθενείς με μη αντιρροπούμενη κίρρωση που ανταποκρίνονται δύσκολα σε θεραπεία καθώς και ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος6, και της μελέτης ERADICATE, στο πλαίσιο της οποίας αξιολογήθηκαν ασθενείς με HCV και γονότυπο 1 και συλλοίμωξη με με HIV.1
Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο σε αυτές τις μελέτες ήταν το SVR12. Τη στιγμή της υποβολής ήταν διαθέσιμα μόνο προκαταρκτικά δεδομένα. Στη μελέτη SOLAR-1, οι συμμετέχοντες με μη αντιρροπούμενη κίρρωση που ακολούθησαν θεραπευτική αγωγή 12 εβδομάδων με ledipasvir/sofosbuvir και ριμπαβιρίνη παρουσίασαν ποσοστό SVR4 της τάξης του 90% (Ν=45/50).
Σε μεταμοσχευθέντες ασθενείς χωρίς μη αντιρροπούμενη ηπατική νόσο, τα ποσοστά SVR4 ξεπέρασαν το 95% (Ν=109). Σε ενδιάμεση ανάλυση της μελέτης ERADICATE, 40 από τους 50 ασθενείς είχαν ολοκληρώσει 12 εβδομάδες θεραπείας και τα ποσοστά SVR12 ανήλθαν σε 98% (Ν=39/40).
Η μελέτη ELECTRON-2, μια ανοικτή μελέτη Φάσης ΙΙ, παρείχε προκαταρκτικά δεδομένα για τους ασθενείς με λοίμωξη HCV και γονότυπο 3, οι οποίοι παρουσίασαν SVR12 100% (Ν=26/26) ύστερα από συγχορήγηση ledipasvir/sofosbuvir και ριμπαβιρίνης για 12 εβδομάδες.
Σε αυτές τις κλινικές μελέτες, η κόπωση και η κεφαλαλγία ήταν περισσότερο συχνές στους ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε ledipasvir/sofosbuvir, απ’ ότι σε εκείνους που έλαβαν εικονικό φάρμακο.
«Στην Ευρώπη, οι ασθενείς με γονότυπο 1 που ζουν με ηπατίτιδα C και οι θεράποντες γιατροί τους περιμένουν εδώ και δεκαετίες για μια τέτοια πρόοδο στη θεραπεία τους», σχολιάζει ο Δρ Γκράχαμ Φόστερ, MD, καθηγητής Ηπατολογίας του Πανεπιστημίου «Queen Mary» του Λονδίνου.
«Ο συνδυασμός ledipasvir/sofosbuvir μάς δίνει τη δυνατότητα να αλλάξουμε τον τρόπο θεραπείας των ασθενών που πάσχουν από την κυρίαρχη μορφή ηπατίτιδας C στην Ευρώπη. Πλέον, μπορούμε να αναμένουμε πολύ υψηλά επίπεδα παρατεταμένης ιολογικής ανταπόκρισης (SVR) και, σε πολλές περιπτώσεις ασθενών, μπορούμε να εξαλείψουμε την ανάγκη για τη χορήγηση ενέσεων ιντερφερόνης και ριμπαβιρίνης, προσφέροντάς τους θεραπεία υπό τη μορφή ενός δισκίου που χορηγείται άπαξ ημερησίως», συμπληρώνει.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, ο συνδυασμός ledipasvir/sofosbuvir εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ και τον Οργανισμό Υγείας του Καναδά τον Οκτώβριο του 2014, και στη Νέα Ζηλανδία τον Νοέμβριο του 2014.
Στην Ιαπωνία και την Ελβετία εκκρεμούν αιτήσεις έγκρισης για το ledipasvir/sofosbuvir.
Η δραστική ουσία sofosbuvir ως μονοθεραπεία έχει εγκριθεί για χρήση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Αίγυπτο, την Ελβετία και την Τουρκία.
