Του Ισαάκ Τοπαλίδη,
Ειδικού Παθολόγου
Οι φλέβες επιστρέφουν το αίμα στην καρδιά. Αυτό γίνεται μέσω των φλεβών της επιφάνειας και του βάθους. Η επιστροφή του αίματος γίνεται με τη βοήθεια της μυϊκής αντλίας των μυών του άκρου και των βαλβίδων μιας κατεύθυνσης των φλεβών. Ετσι το αίμα κινείται σε όλες τις φλέβες των ποδιών, με φορά από κάτω προς τα επάνω.
Φλεβική ανεπάρκεια έχουμε όταν αυτές οι βαλβίδες έχουν χαλαρώσει η καταστραφεί τελείως. Πολλές φορές εκ γενετής η μετά από εγκυμοσύνες, θρομβώσεις κ.λπ.
Ετσι προκαλείται επιμήκυνση και διαπλάτυνση των φλεβών, με οφιοειδή πορεία και φαίνονται εντονότερα. Αυτές ονομάζονται κιρσοί. Μέσα σ΄αυτούς το αίμα δεν κινείται μόνο προς την καρδιά αλλά παλινδρομεί προς τα κάτω και μαζεύεται στα χαμηλότερα στρώματα της ποδοδοκνημικής και κνήμης, με μακροχρόνια στάση και τροφικές αλλοιώσεις του δέρματος.
Οταν το αίμα λόγω ακινησίας, μηχανικής αιτίας, αυξημένης πηκτικότητας (πολλές φορές γονιδιακής προδιάθεσης), πρόσφατου χειρουργείου, παχυσαρκίας σε κάποια φλέβα πήξει δημιουργείται θρόμβος.
Αν έχουν θρομβωθεί φλέβες επιφανείας έχουμε ΕΠΙΠΟΛΗΣΘΡΟΜΒΟΦΛΕΒΙΤΙΔΑ (εικ.1) με ερυθρότητα, πόνο, υπερθέρμανση κατά μήκος της επιφανειακής φλέβας που είναι και ορατό. Εδώ η θεραπεία είναι τοπική σύσφιγξη με επίδεσμο, αντιπηκτικές ενέσεις για 10 ημέρες και κίνηση. Αργότερα για 3 μήνες αντιθρομβοτική κάλτσα.
Οταν θρομβωθεί φλέβα βάθους έχουμε ΕΝ ΤΩΒΑΘΗΦΛΕΒΟΘΡΟΜΒΩΣΗ (εικ.2). Το πόδι πρήζεται έντονα, υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο ποδιών, πονάει σε κόπωση, είναι θερμό και σφιχτό. Η σοβαρότητά της εξαρτάται από το ύψος του θρόμβου. Αν ο θρόμβος δεν ανεβαίνει πάνω από την ιγνυακή χώρα είναι 1-2 βαθμού. Αν όμως είναι πάνω από το μηρό και έχει φτάσει στη λαγόνιο φλέβα είναι 3-4 βαθμού και είναι πάρα πολύ σοβαρή. Σε κάθε περίπτωση πρέπει άμεσα να ξεκινήσουμε αντιθρομβωτική θεραπεία με ενέσεις και στη συνέχεια με χάπια για 6-12 μήνες. Πολλές φορές όταν υπάρχει γονιδιακή θρομβοφιλία πρέπει να πάρουμε χάπια εφ όρου ζωής. Σημαντικό είναι η κάλτσα για 10 ημέρες όλο το 24ωρο και μετά για 1-2 χρόνια κατά την ημέρα. Το επικίνδυνο σ΄αυτή την περίπτωση είναι ότι αν ο ασθενής δεν αντιληφθεί τη σοβαρότητα και δεν επισκεφθεί ιατρό μπορεί να συμβεί Πνευμονική Εμβολή με πολύ σοβαρές συνέπειες για τη ζωή του. Τα συμπτώματα είναι πόνος στον θώρακα, δύσπνοια, ταχυκαρδία, ωχρότητα, εφίδρωση.
Μετά από μία θρόμβωση οι βαλβίδες των φλεβών καταστρέφονται και έχουμε πάντα μία φλεβική ανεπάρκεια με παλινδρόμηση του αίματος μέσα σ΄αυτές τις φλέβες προς τα κάτω. Αυτό ονομάζεται μεταθρομβωτικό σύνδρομο με πρήξιμο, μελάχρωση, ατροφία και τελικά εξέλκωση του δέρματος, το Ατονο Ελκος, που δεν κλείνει με αλοιφές και χάπια. Εδώ είναι σημαντικό να φοράει ο ασθενής μετά από τη θρόμβωση για πολλά χρόνια την κάλτσα. Σ ΄αυτούς τους ασθενείς έχουμε πολύ λιγότερα άτονα έλκη και πολύ καλύτερα δερματικά ευρύματα. Η θεραπεία του άτονου έλκους είναι σύσφιγξη με επίδεσμο και μετά κάλτσα σύσφιγξης κλάση 2-3.
Παρόμοιες αλλαγές στο δέρμα έχουμε και όταν υπάρχει χρόνια φλεβική ανεπάρκεια λόγω κιρσών, χωρίς θρόμβωση. Και εδώ έχουμε ένα χρόνιο νόσημα που μπορεί να υπάρχει από μικρή ηλικία. Οι άνωθεν απεικονιζόμενες αλλοιώσεις αφορούν στο 1, 2, 3 στάδιο της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας. Στο 4 στάδιο έχουμε το έλκος.
Για να μην έχουμε τέτοια εξέλιξη λοιπόν, θα πρέπει εγκαίρως να γίνει ένα έγχρωμο τρίπλεξ φλεβών κάτω άκρων. Ετσι μπορούμε να βρούμε τι ακριβώς συμβαίνει. Αν έχουμε μόνο κιρσούς πρέπει να χειρουργηθούν με Σαφηνεκτομή η Λέιζερ. Αν έχουμε μεταθρομβωτικό σύνδρομο πολλές φορές απαγορεύεται να χειρουργηθούν και πρέπει να φοράμε κάλτσα εφ όρου ζωής. Σε περίπτωση Θρόμβωσης η διάγνωση με Τρίπλεξ είναι γρήγορη, αναίμακτη και εύκολη.
Αλλά και σε περιπτώσεις που για αισθητικούς λόγους ευρυαγγείες μάς ενοχλούν αυτές μπορούν με σκληρυντικές ενέσεις ή με λέιζερ να φύγουν σε μεγάλο βαθμό και να έχουμε ένα αισθητικά ικανοποιητικό αποτέλεσμα.
Ως πρόληψη θα πρέπει να αναφέρουμε απώλεια βάρους, όχι στενά και σφιχτά ρούχα, όχι ψηλά τακούνια, σε περιπτώσεις χειρουργείων αντιθρομβωτική πρόληψη, σε περιπτώσεις που σε συγγενείς 1ου βαθμού έχουμε θρόμβωση πρέπει να γίνει έλεγχος θρομβοφιλίας κ.ά.
Και σίγουρα οι ελαστικές κάλτσες είναι ένα πάρα πολύ καλό και ανώδυνο μέτρο προφύλαξης σε κάθε περίπτωση.
