Η Βολιώτισσα συλλέκτρια διαθέτει μία τεράστια πολυπολιτισμική συλλογή από κούκλες από όλον τον κόσμο
Οσο και αν έχει εξελιχθεί η βιομηχανία των παιχνιδιών, οσα καινούρια παιχνίδια κι αν κατακλύζουν τα ράφια των μαγαζιών, υπάρχει ένα παιχνίδι του οποίου η αξία παραμένει σταθερή, αλλά και στο οποίο κανένα παιδί δεν μπορεί να αντισταθεί. Αυτό είναι η παιδική κούκλα. Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, οι κούκλες έγιναν όλο και πιο δημοφιλείς ως συλλεκτικά αντικείμενα. Η Βολιώτισσα Μαρία Βαγδούτη διαθέτει στην κατοχή της μια τεράστια πολυπολιτισμική συλλογή από κούκλες με παραδοσιακές φορεσιές από όλον τον κόσμο. Μια συλλογή που ταξιδεύει σε τακτά χρονικά διαστήματα σε όλη την Ελλάδα, για τους λάτρεις της κούκλας. Σήμερα, στον κυριακάτικο Ταχυδρόμο, η άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση και «ξενάγηση» στον φανταστικό χώρο της κούκλας με τη συλλέκτρια κα. Μαρία Βαγδούτη.
Συνέντευξη στην Ελενα Νταβλαμάνου
Είστε συλλέκτρια και διαθέτετε στην κατοχή σας μία μεγάλη συλλογή από κούκλες. Πώς ξεκίνησε αυτή η συλλογή;
«Είμαι σχεδόν 60 χρόνια συλλέκτρια και κατέχω μία πολύ μεγάλη συλλογή από κούκλες με παραδοσιακές φορεσιές από όλον τον κόσμο. Ξεκίνησα αυτή τη συλλογή από πολύ μικρή ηλικία, αγαπούσα τις κούκλες και της φρόντιζα. Αργότερα σε μεγαλύτερη ηλικία της μάζευα πια συνειδητά σα συλλέκτρια. Οι κούκλες μου ανοίγουν ένα παράθυρο σε καινούργιους κόσμους, χαρίζουν γέλιο και χαρά, διαπαιδαγωγούν και δίνουν μαθήματα ζωής σε μικρούς και μεγάλους. «Οι κούκλες μου, οι ομορφιές του κόσμου» είναι το όνομα της συλλογής μου».
Πόσες κούκλες αριθμεί η συλλογή σας;
«Η συλλογή μου αυτή τη στιγμή αριθμεί πάνω από 3000 κούκλες. Πρόκειται για μία πολυπολιτισμική συλλογή, με έντονα και εξωτικά χρώματα. Στόχος μου είναι η λαϊκή μας παράδοση να παραμείνει ζωντανή και να τη γνωρίσουν οι νέες γενιές. Στους προηγούμενους αιώνες συμβόλιζαν τη γονιμότητα της γυναίκας αλλά και της γης. Έφερναν τύχη και θετική ενέργεια στο χώρο που τις τοποθετούσαν».
Από ποιες χώρες προέρχονται οι κούκλες σας; Ποια έχει κάνει το πιο μακρύ ταξίδι;
«Οι κούκλες μου προέρχονται από όλες τις χώρες του κόσμου: από Ευρώπη, Βαλκάνια, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Κορέα, Περού, Αφρική, Αμερική, Λατινική Αμερική έως και από τη Γη του Πυρός. Ταξιδεύουν από παντού και φυσικά από την Ελλάδα».
Ποια είναι η αγαπημένη σας κούκλα και γιατί;
«Οι αγαπημένες μου κούκλες είναι οι Κρητικές. Έχω αρκετές με τις υπέροχες φορεσιές τους γιατί είναι από την πατρίδα μου την Κρήτη. Μου θυμίζουν τον τόπο μου, το πατρικό μου σπίτι μπροστά στη θάλασσα με τον υπέροχο γαλάζιο κόλπο της Κισσάμου. Αγαπημένη μου κούκλα είναι και η εθελόντρια αδελφή του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, ένα διαχρονικό σύμβολο κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης, την οποία έχω φτιάξει μόνη μου».
Από ποια υλικά είναι φτιαγμένες;
«Είναι κατασκευασμένες από ποικίλα υλικά όπως πορσελάνη, μαλλί, δέρμα, ξύλο, διάφορα υφάσματα, βινύλιο, παπιέ μασέ, πλαστικό, κεραμικό, άχυρο, κέρατα ζώων, κέλυφος καρύδας, ελεφαντόδοντο, όστρακα και άλλα…»
Ποια συναισθήματα σας διακατέχουν όταν αποκτάτε μία καινούρια κούκλα;
«Για μένα, το να αποκτάς μία καινούργια κούκλα είναι σχεδόν εθιστικό, όταν το ξεκινήσεις. Ολες κουβαλάνε ιστορίες και μία παλιά αισθητική. Μου ανοίγουν ένα παράθυρο σε καινούργιους κόσμους και μου χαρίζουν γέλιο και χαρά. Είναι ένα πάθος που έχω μέσα μου από μικρό παιδί, είναι μία μορφή μανίας που την έχω μέσα μου και αν ξεκινήσεις να την καλλιεργείς, δε σε εγκαταλείπει ποτέ».
Θυμάστε πως αποκτήσατε την πρώτη κούκλα της συλλογής σας;
«Ναι θυμάμαι…την απέκτησα σε πολύ μικρή ηλικία. Ήταν μία κούκλα από την Τσεχία, που μου τη χάρισε μία θεία μου. Πώς βρέθηκε στην κατοχή της ποτέ δεν το έμαθα και ότι ήταν Τσέχα το έμαθα σε αρκετά μεγάλη ηλικία».
Υπάρχει κάποια κούκλα που θα θέλατε, αλλά δεν την έχετε αποκτήσει ακόμη;
«Κούκλες από ιθαγενείς διαφόρων περιοχών της Γης (πρωτόγονοι). Οι ανυπότακτοι άνθρωποι της γης όπως τους ονομάζουν. Αβορίγινες – Αυστραλία, Μαορί – Νέα Ζηλανδία, Ίνκας – Νότια Αμερική, Ζουλού Μασάι – Αφρική, Ινδιάνους, Μαπούτσε – Λατινική Αμερική και πολλούς άλλους. Κουβαλούν ιστορίες και μία παλιά αισθητική, ενώ όταν της ψάχνεις είναι σαν παιχνίδι θησαυρού. Όλες έχουν κάτι να σου πουν για τον πολιτισμό και την κουλτούρα από την οποία προέρχονται, για το μεγάλο έγκλημα της ανθρωπότητας σε αυτούς τους ανθρώπους που τους εξόντωσαν στον βωμό του σύγχρονου πολιτισμού».
Κατά καιρούς οι κούκλες σας έχουν φιλοξενηθεί σε χώρους έκθεσης. Ποια είναι η ανατροφοδότηση που παίρνετε από το κοινό;
«Θαυμασμό! Οι επισκέπτες κάνουν ένα μεγάλο, μαγικό ταξίδι σε όλον τον κόσμο. Μία διαδρομή με υπέροχες εικόνες από τις ομορφιές του κόσμου. Πολλά παιδιά αλλά και μεγάλοι άνθρωποι (οι γυναίκες συνήθως) με αγκαλιάζουν με φιλούν με πολλή αγάπη και θαυμασμό. Αναπολούν τα παιδικά τους χρόνια, τα χρόνια που πέρασαν όλοι κάτι έχουν να θυμηθούν».
Ως παιδί θυμάστε την πρώτη σας κούκλα; Υπάρχει στη συλλογή σας;
«Βεβαίως και τη θυμάμαι! Υπάρχει στη συλλογή μου, την αγαπάω πολύ, την προσέχω πάρα πολύ και έχει ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για μένα».
Θα χαρίζατε ποτέ κάποιο κομμάτι της συλλογής σας και αν ναι, σε ποιον, ποια κούκλα και γιατί;
«Οχι, δε θα μπορούσα ποτέ να χαρίσω μία κούκλα από τη συλλογή μου. Είναι όλες σαν παιδιά μου. Είμαι μαζί τους συνδεδεμένη και δεν μπορώ να αποχωριστώ καμία. Εχω χαρίσει, παρόλα αυτά, πάρα πολλές που έχω κατασκευάσει μόνη μου σε ανθρώπους που αγαπώ και που ξέρω ότι τις εκτιμούν. Είναι κούκλες παραδοσιακές τοπικού χαρακτήρα».
Υπάρχει στο μυαλό σας το ενδεχόμενο να δημιουργήσετε μελλοντικά κάποιο Μουσείο Κούκλας;
«Θα το ήθελα πολύ να βρεθεί ο κατάλληλος χώρος. Το σκέφτομαι και πιστεύω κάποια στιγμή να πραγματοποιηθεί. Αμέτρητα μουσεία σε όλο τον κόσμο εκθέτουν κούκλες, όχι απλά σαν παιδικά παιχνίδια και όμορφα αντικείμενα, αλλά σαν τεχνουργήματα που έχουν να πουν πολλές ιστορίες για την κουλτούρα από την οποία προέρχονται. Εχω επισκεφτεί το Μουσείο Κούκλας στο Παρίσι, στην καρδιά της πόλης, κοντά στο κέντρο Πομπιντού και δε θα το ξεχάσω ποτέ».
Ετοιμάζετε κάποια καινούργια έκθεση;
«Να ετοιμάζουμε μία έκθεση που θα έχει καθαρά εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Ο μαγικός κόσμος της κούκλας έχει πολλά να μας διδάξει. Οι κούκλες κατάφεραν να συντροφεύουν τον άνθρωπο εδώ και τουλάχιστον 25.000 χρόνια».
Σας ευχαριστώ θερμά!
