ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Οι «Ιωνες» τίμησαν τον Μικρασιάτη Γιάννη Μπόνο

οι-ιωνες-τίμησαν-τον-μικρασιάτη-γιά-829219

Την Κυριακή 25 Οκτωβρίου διοργανώθηκε από την Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών «Ιωνες», με πρωτοβουλία του πρώην γενικού γραμματέα Δημήτρη Κωνσταντάρα – Σταθαρά, σεμνή τελετή στη μνήμη του Μικρασιάτη Γιάννη Μπόνου, ο οποίος υπήρξε από τα θύματα του καταδρομικού «Ελλη», τον Αύγουστο του 1940.

Η εκδήλωση, που ήταν προγραμματισμένη για τις 15 Αυγούστου και αναβλήθηκε λόγω των ιδιαιτέρων συνθηκών, διοργανώθηκε στη Νέα Ιωνία, στην οδό Κρήτης 34 έμπροσθεν του αναπαλαιωμένου προσφυγικού, όπου μεγάλωσε ο Γιάννης Μπόνος. Καθ’ ότι ο Γιάννης Μπόνος ήταν ιστορικό πρόσωπο και περιποιεί τιμή για τη Νέα Ιωνία, η Εστία «Ιωνες» με τη συναίνεση του Δήμου Βόλου προχώρησε στον εντοιχισμό τιμητικής μαρμάρινης πλάκας στον εξωτερικό τοίχο του αναπαλαιωμένου προσφυγικού, στην οποία αναγράφονται τα εξής:

«Σε αυτό το προσφυγικό σπίτι μεγάλωσε και ανδρώθηκε ο Μικρασιάτης ναύτης Γιάννης Μπόνος, που έπεσε ηρωικά κατά τον άνανδρo τορπιλισμό της «Eλλης» στην Τήνο, στις 15 Αυγούστου 1940. Τιμητική αναφορά από την Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών Νέας Ιωνίας Μαγνησίας «ΙΩΝΕΣ», στις 15 Αυγούστου 2020».

Η τελετή άρχισε με επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες κατά τον τορπιλισμό της «Ελλης» από τον π. Αμφιλόχιο και συνεχίστηκε με την ανάγνωση των ονομάτων των νεκρών του «Ελλη», όπως είναι γραμμένα στην Ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού.

Υπέρ των ηρωικώς πεσόντων κατά τον τορπιλισμό της «Ελλης» Παναγιώτη Κατσαΐτη, αρχικελευστή Πυρ., Νικόλαο Παπανικολάου, κελευστή Μηχ., Ιωάννη Μαντούβαλο, υποκελευστή Α΄ Μηχ., Δημήτριο Τομαρά, ναύτη Προτ., Ιωάννη Ανεστόπουλο, ναύτη – θερμαστή, Γεώργιο Γρίβα, ναύτη – θερμαστή, Δημήτριο Καλλία, ναύτη – θερμαστή, Ιωάννη Μπόνο, ναύτη – θερμαστή.

Επειτα η πρόεδρος της Εστίας «Ιωνες» Αννα Πετσιάβα – Παπανικολάου εξήγησε τους λόγους της τιμητικής εκδήλωσης και ακολούθησε ομιλία του Δημήτρη Κωνσταντάρα – Σταθαρά για το ιστορικό του γεγονότος και τον Μικρασιάτη Γιάννη Μπόνο.

Κατόπιν έγιναν τα αποκαλυπτήρια της αναμνηστικής πλάκας, από την πρόεδρο Αννα Πετσιάβα – Παπανικολάου και τον Ευθύμιο Τζούνη αντιδήμαρχο Κοινωνικής Μέριμνας και Αλληλεγγύης Βόλου. Τέλος, η τελετή ολοκληρώθηκε με την τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των θυμάτων της «Ελλης» και τον Εθνικό Υμνο που εψάλη από όλους τους παρευρισκόμενους. Παρόντες ήταν επίσης μέλη της οικογένειας Μπόνου και μέλη της Εστίας «Ιωνες».

Ομιλία Δημήτρη Κωνσταντάρα – Σταθαρά

Ακολούθως παρατίθεται το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Δημήτρη Κωνσταντάρα – Σταθαρά:

«Σαν σήμερα, την ίδια ημέρα και ώρα, πριν 80 χρόνια, στις 15 Αυγούστου 1940, ώρα 10.30΄ πρωινή, το εύδρομο πλοίο του Πολεμικού μας Ναυτικού «Ελλη», βούλιαξε, παραδομένο στις φλόγες, χτυπημένο άνανδρα και ύπουλα από υποβρύχιο της φασιστικής Ιταλίας του Μουσολίνι, παρασέρνοντας στο βυθό της θάλασσας 8 μέλη του πληρώματός του, που είχαν βάρδια στο μηχανοστάσιο του πλοίου.

Μεταξύ αυτών ήταν και ο ναύτης-θερμαστής Γιάννης Μπόνος, που είχε μεγαλώσει και ανδρωθεί σ’ αυτό εδώ το προσφυγικό σπίτι. Εδώ στο Τετράγωνο Θ΄ αριθ. 80 και Κρήτης έπαιξε ως νήπιο, απ’ εδώ πήγαινε στα προσφυγικά δημοτικά σχολεία που λειτουργούσαν, εδώ κοντά του, στην πλατεία της Ευαγγελίστριας, απ’ εδώ ξεκινούσε ως έφηβος για το γήπεδο της ΝΙΚΗΣ να παίξει μπάλα και απ’ εδώ τον κατευόδωσε η μάνα του να καταταγεί ως κληρωτός (21 ετών) στο Πολεμικό Ναυτικό και να υπηρετήσει στην «Ελλη».

Η οικογένεια του Στυλιανού και της Παρθενόπης Μπόνου ζούσαν μια ευτυχισμένη ζωή στη Μικρά Ασία, στην κωμόπολη Ηράκλειο της Νικομήδειας με τα τρία ανήλικα παιδιά τους, τον Παναγιώτη, τον Δημήτρη και το νήπιο Γιάννη (είχε γεννηθεί το 1919, τότε που η Σμύρνη έγινε ελληνική). Η τραγωδία όμως της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 θα τους ξεριζώσει, μαζί με ενάμισι εκατομμύριο Έλληνες Μικρασιάτες και θα τους ξεβράσει το «Μαύρο κύμα προσφυγιάς», γυμνούς με ένα μπογαλάκι, σε λιμάνια της Ελλάδας και σε νησιά του Αιγαίου Πελάγους.

Η οικογένεια θα βρει καταφύγιο και απάγκιο στο νησί της Λήμνου. Εκεί θα μείνει δύο χρόνια και το 1924, με την ανέγερση των πρώτων σπιτιών στον προσφυγικό συνοικισμό του Βόλου, τη Νέα Ιωνία, θα «πιάσει» ένα μονοκάμαρο σπίτι στο Τετράγωνο Θ΄, αριθ. 80 με πρόσοψη στο εσωτερικό του Τετραγώνου. Επειδή όμως ήταν πενταμελής οικογένεια κατέλαβαν και δεύτερο σπίτι-δωμάτιο (με πρόσοψη την οδό Κρήτης), σ’ αυτό ακριβώς που βρισκόμαστε τώρα, αναπλασμένο από τη Δημοτική Αρχή της Νέας Ιωνίας. Εδώ άρχισαν τη νέα τους ζωή με τον πατέρα Στυλιανό να κυνηγάει το μεροκάματο και η μητέρα Παρθενόπη το νοικοκυριό του σπιτιού. Τα δυο μεγάλα παιδιά (Παναγιώτης και Δημήτρης), γράφτηκαν στα πρώτα προσφυγικά σχολεία που άρχισαν να λειτουργούν κι αυτά από το σχολικό έτος 1924-25 στη Τρίτη τάξη, ενώ ο Γιάννης γράφτηκε την επόμενη χρονιά (1925-26) στην Πρώτη τάξη, αφού ήταν έξι χρόνων (όπως φαίνεται από τα Μαθητολόγια του Σχολείου).

Παράδειγμα προς μίμηση

Στο μεταξύ εδώ η οικογένεια θα μεγαλώσει, αφού θα γεννηθεί και τέταρτο αγόρι, ο Σωκράτης, που, δυστυχώς, θα χαθεί κι αυτός κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο υπηρετώντας στον στρατό. (Γι’ αυτό εμείς, τότε μικρά παιδιά-γειτονόπουλα, θυμόμαστε την αρχοντογυναίκα κυρία Παρθενόπη, να φοράει όλο μαύρα).

Τα παλικαρόπουλα, όταν ήλθε η ώρα να υπηρετήσουν ως κληρωτοί την πατρίδα, ο Παναγιώτης κατατάχτηκε στον Πολεμικό Ναύσταθμο, ο Δημήτρης στο θρυλικό θωρηκτό «Αβέρωφ» και λίγο αργότερα ο Γιάννης στο εύδρομο «Έλλη» ως ναύτης – θερμαστής.

Στις 15 Αυγούστου 1940, στη γιορτή της Μεγαλόχαρης της Τήνου, θα βρει το «Ελλη» σε τιμητική αποστολή, με μεγάλο σημαιοστολισμό στο λιμάνι να συμμετέχει στο πανελλήνιο προσκύνημα και τον ναύτη-θερμαστή Γιάννη Μπόνο να έχει βάρδια στο μηχανοστάσιο.

Εκείνο το πρωί ο ανόσιος τορπιλισμός της «Ελλης» από ιταλικό υποβρύχιο θα προκαλέσει πανελλήνια συγκίνηση και αγανάκτηση. Στην ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού το «Ελλη» θα γραφτεί με χρυσά γράμματα και τα ονόματα των ηρωικώς φονευθέντων στις σελίδες του. Μεταξύ αυτών και ο Γιάννης Μπόνος. Το όνομά του είναι γραμμένο στο μικρό μουσείο κάτω από τον ναό της Μεγαλόχαρης στην Τήνο και σήμερα γράφεται στο σπίτι που μεγάλωσε και ανδρώθηκε στον άλλοτε προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Ιωνίας Βόλου και σημερινή πόλη της Νέας Ιωνίας Μαγνησίας.

Η Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών Νέας Ιωνίας Μαγνησίας «Ιωνες», που είχε την πρωτοβουλία αυτής της απόδοσης τιμής και μνήμης στο προσφυγόπουλο Γιάννη Μπόνο, είναι άξια συγχαρητηρίων. Προβάλλει τον ήρωα Γιάννη Μπόνο ως παράδειγμα προς μίμηση στη νέα γενιά της Νέας Ιωνίας, ενισχύοντας την τιμή που του είχε γίνει το 1998 από τη Δημοτική Αρχή της Νέας Ιωνίας με την ονοματοθεσία μιας οδού, κάτω από το Πανθεσσαλικό Στάδιο «ΟΔΟΣ ΓΙΑΝΝΗ ΜΠΟΝΟΥ», δίπλα από την οδό του θρυλικού Παντελή Μαγουλά, γιατί ο Γιάννης Μπόνος υπήρξε και ποδοσφαιριστής της Νίκης.

Σήμερα, τούτη την ώρα, 80 χρόνια μετά τον τορπιλισμό της «Ελλης» και τον ηρωικό θάνατο του Γιάννη Μπόνου, ας πάμε κι εμείς νοερά στο λιμάνι της Τήνου, όπως έκανε για χρόνια η μαυροφορεμένη «κυρία Παρθενόπη» και ας ρίξουμε ένα λουλούδι, σε απόδοση τιμής στα γαλανά νερά, στη μνήμη του δικού μας ήρωα, Γιάννη Μπόνου, από τη γειτονιά μας, από την πόλη μας, τη Νέα Ιωνία και ας ψελλίσουμε με ευλάβεια, «Αιωνία η μνήμη του»» υπογράμμισε ο ομιλητής.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου