H γνωστή συγγραφέας μιλάει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της «Παράδεισος κατ’ οίκον»
Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ, εκπαιδευτικό – συγγραφέα
Από τις Εκδόσεις Κάπα, κυκλοφορεί το νέο θεατρικό έργο της συγγραφέως Δελίνας Βασιλειάδη, με τον τίτλο «Παράδεισος κατ’ οίκον». Αλήθεια, μπορούν όλοι να ερμηνεύσουν την έννοια του χρόνου με τον ίδιο τρόπο; Αλήθεια, μπορούν όλοι να ερμηνεύσουν την έννοια του χρόνου με τον ίδιο τρόπο; Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον αντιμετωπίζονται όμοια από όλους τους ανθρώπους, ή μήπως ο καθένας δίνει άλλη βαρύτητα ανάλογα με τα γεγονότα που τα σημαδεύουν και συνοδεύουν; Έχουν όλοι την ίδια αίσθηση της ταχύτητας του χρόνου και της φθοράς που επιφέρει; Η Δελίνα Βασιλειάδη έγραψε ένα θεατρικό έργο, προσεγγίζοντας τα παραπάνω και συνάμα κάνοντας ένα παιχνίδισμα με τον χρόνο μέσω των ηρώων, οι οποίοι ποικίλλουν σε ηλικία, επάγγελμα, φύλο, βιώματα. Τα μηνύματα που απορρέουν είναι πολλά και πολλαπλά. Ενα από τα πιο σημαντικά; «Ζήσε το τώρα, αλλά μην αφήνεις τις αναμνήσεις να χαθούν…». Στον κυριακάτικο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ, η όμορφη «συζήτησή» μας.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Παράδεισος κατ’ οίκον» από τις εκδόσεις Κάπα. Πρόκειται για ένα θεατρικό έργο. Μιλήστε μας λίγο για το θέμα του.
Το έργο μου «Παράδεισος κατ’ οίκον» είναι η ιστορία τεσσάρων εντελώς διαφορετικών μεταξύ τους ανθρώπων – διαφορές στην ηλικία, στα βιώματα, στη νοοτροπία, στη φιλοσοφία, στο επίπεδο μόρφωσης και στις πεποιθήσεις- οι οποίοι ξαφνικά βρίσκονται σε ένα υπέροχο σπίτι, όπου τα πάντα (κυρίως καταναλωτικά αγαθά) υπάρχουν σε αφθονία και κάθε τους επιθυμία ικανοποιείται, αλλά από όπου δεν μπορούν να φύγουν. Είναι ουσιαστικά εγκλωβισμένοι. Και μόνοι. Μέσα από τις ατέλειωτες συζητήσεις -ο χρόνος πλέον δεν έχει καμία ουσιαστική σημασία- προσπαθούν να ζήσουν, να νιώσουν, να σκεφτούν, να αντιληφθούν την αλήθεια. Πολλές φορές μιλούν για να μιλούν, αλλά άλλες φορές μιλούν για να τους ακούσει κάποιος, να τους καταλάβει, να τους συμπονέσει. Ίσως και να τους συγχωρέσει. Το παρελθόν, αν και οι ίδιοι συχνά επιλέγουν να το κρύβουν επιμελώς -άλλωστε, όπως πολλάκις αναφέρεται «τι σημασία έχει πια;»- πάντα κατορθώνει και εμφανίζεται στην επιφάνεια. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται…
Από πάντα με ενδιέφερε ο «χρόνος» και η συνειδητοποίηση της θνητότητας του ανθρώπου. Σε όλα τα έργα μου υπάρχει με κάποιον τρόπο αυτό το στοιχείο. Οι ήρωες του «Παραδείσου» είναι μετέωροι. Βρίσκονται σε μια κατάσταση ταυτόχρονης κίνησης και ακινησίας. Ο χρόνος, το παρελθόν, το παρόν, το (αβέβαιο) μέλλον… όλα έχουν γίνει μια μάζα… Το ερώτημα είναι αν τελικά μπορούμε να κατανοήσουμε όσο ακόμα έχουμε την ευκαιρία το ποιοι είμαστε, τι θέλουμε, πού πάμε και ποια είναι τα ουσιαστικά, τα σημαντικά και τα σπουδαία. Ή θα καταλήξουμε να ζούμε «μετέωροι» και στάσιμοι σε μια ζωή που κινείται πάντα προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, είτε μας αρέσει είτε όχι, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι.
Ποια ήταν η πηγή έμπνευσής σας;
Δεν είναι κάτι συγκεκριμένο. Μπορεί να με εμπνεύσει το κάθε τι. Μια κίνηση ενός χεριού, μια ματιά, μια εικόνα, μια λέξη, ένας ήχος, το πέταγμα ενός πουλιού. Κάτι που διάβασα, κάτι που είδα, κάτι που σκέφτηκα ή άκουσα. Τα θέματά μου τα βρίσκω -ή αυτά με βρίσκουν- στον δρόμο, εκεί όπου υπάρχει ζωή. Το οτιδήποτε μπορεί να μετουσιωθεί σε κείμενο, σε λέξεις και τελικά σε ιστορία. Ή σε εικόνα. Με ενδιαφέρει η ανθρώπινη ψυχή. Ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος είναι το κέντρο, η αρχή και ο αποδέκτης της δουλειάς μου. Ετσι έγινε και στο συγκεκριμένο έργο. Ξεκίνησα από τον άνθρωπο σε σχέση με τον χρόνο και τη θνητότητα και έθεσα κάποια ερωτήματα, όπως: «Τι συμβαίνει με τις λάθος επιλογές της ζωής; Οταν πια όλα έχουν γίνει, έχει νόημα να αναμασάμε το παρελθόν; Εχει νόημα να προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε ή έστω να αντιληφθούμε τα σφάλματά μας αν πλέον δεν μπορεί τίποτα να διορθωθεί;», και πόσα ακόμα. Πιστεύω πως σκοπός της τέχνης είναι να θέτει ερωτήματα και να αναγκάζει το κοινό να αναζητήσει τις απαντήσεις. Και αυτό προσπαθώ να κάνω και με τον «Παράδεισο», όπως και με κάθε έργο μου, είτε πρόκειται για θεατρικό έργο είτε διήγημα είτε παραμύθι για μικρά παιδιά.
Τα μηνύματα που απορρέουν από το βιβλίο σας είναι πολλά και πολλαπλά. Ενα από τα πιο σημαντικά είναι «Ζήσε το τώρα, αλλά μην αφήνεις τις αναμνήσεις να χαθούν…». Ποιο ρόλο παίζουν οι αναμνήσεις στη ζωή σας;
Αγαπώ το παρελθόν μου, τις αναμνήσεις μου, τη ζωή που έζησα, με κάθε επιλογή μου, είτε σωστή είτε λάθος. Μετανιώνω για κάποια πράγματα που έκανα, αλλά και για κάποια που δεν έκανα. Σκέφτομαι πολύ πάνω σε όλα αυτά, προσπαθώ να καταλάβω, επιθυμώ να προχωρήσω μπροστά. Κοιτώ πάντα μπροστά. Πατώντας γερά πάνω στο παρελθόν και έχοντας τις αναμνήσεις μου καλά φυλαγμένες στην καρδιά και το μυαλό μου, ζω το τώρα, τη στιγμή, πάντα, όμως, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και τον ήλιο.
Πώς βιώνεται ένας «Παράδεισος κατ’ οίκον»;
Οπως ο καθένας μας είναι μοναδικός -και υπέροχος-, έτσι, μοναδικά και διαφορετικά βιώνει και τον προσωπικό του «Παράδεισο κατ’ οίκον».
Μια από τις μεγάλες σας αγάπες, είναι η ζωγραφική και η μητέρα σας είναι η γνωστή ζωγράφος Λιζέτα Βασιλειάδη. Μιλήστε μας για τη σχέση μας με τη ζωγραφική και την τέχνη γενικότερα.
Το ενδιαφέρον και την αγάπη μου για τη ζωγραφική και την Τέχνη τα οφείλω κυρίως στη μητέρα μου. Το να τη βλέπω να δουλεύει, να «χειρίζεται» το πινέλο, το χρώμα, τον καμβά, τα υλικά της… και να πειραματίζομαι, κι εγώ δίπλα της, είναι από τις πρώτες και πιο αγαπημένες μου αναμνήσεις. Θα μπορούσα να πω πως έμαθα να ζωγραφίζω προτού μάθω να γράφω. Παράλληλα, στο σπίτι μας πάντα υπήρχαν τεράστιες βιβλιοθήκες γεμάτες βιβλία. Κάθε είδους. Οι γονείς μου είναι λάτρεις του βιβλίου. Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα. Από το σπίτι. Διάβαζα. Ακατάπαυστα. Διάβαζα, έγραφα και σκιτσάριζα. Πάνω σε χαρτιά, σε χαρτάκια, σε χαρτοπετσέτες. Οπου έβρισκα. Η ζωγραφική και η συγγραφή ήταν από πάντα αναπόσπαστα στοιχεία της ζωής και της καθημερινότητάς μου. Είναι για μένα ανάγκη. Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς τέχνη, χωρίς βιβλία, χρώματα, λέξεις και εικόνες.
Βρίσκουμε περισσότερη μυθοπλασία ή προσωπικά βιώματα στα συγγραφικά και θεατρικά σας έργα;
Φυσικά και σε οποιοδήποτε κείμενό μου, ανεξάρτητα εάν γίνεται εσκεμμένα ή όχι, υπάρχουν προσωπικά βιώματα και προσωπικές εμπειρίες. Πάντα τα όσα έχω ζήσει, έχω νιώθει, έχω σκεφτεί βρίσκουν τον δρόμο τους προς το χαρτί μου. Ωστόσο, συνειδητά επιλέγω τη μυθοπλασία προκειμένου να δημιουργήσω τις ιστορίες μου.
Πόσο καιρό διήρκησε η συγγραφή του έργου σας;
Δουλεύω ταυτόχρονα πάνω σε διάφορα κείμενα -θεατρικά, διηγήματα, παραμύθια- επομένως δεν μπορώ να προσδιορίσω τον χρόνο που μου πήρε να γράψω τον «Παράδεισο». Αλλωστε, μετά την πρώτη γραφή οποιουδήποτε κειμένου, αφήνω να μεσολαβήσει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα προτού το ξαναπιάσω, προκειμένου να ζυμωθούν όλα μέσα μου, να κατασταλάξουν ώστε να μπορώ να προχωρήσω.
Εκτός από θεατρικά έργα έχετε ασχοληθεί και με την παιδική λογοτεχνία. Ποιο λογοτεχνικό είδος προτιμάτε να υπηρετείτε διά της συγγραφής;
Τρία παιδικά παραμύθια μου έχουν εκδοθεί. «Η Νεράιδα της πιπίλας» (ΑΝΙΜΑ εκδοτική), «Τα χαμένα χρώματα του ουράνιου τόξου» (Α’ βραβείο παιδικής λογοτεχνίας 2017 από το λογοτεχνικό περιοδικό Κέφαλος) και «Ρόμι και Μιράντα» (Βιβλίο της χρονιάς 2019 από τον Ε.Π.Ο.Κ.) από τις εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη. Τα λογοτεχνικά είδη που υπηρετώ τα αγαπώ όλα το ίδιο. Κάθε φορά με κάθε κείμενό μου, ανεξάρτητα αν πρόκειται για θεατρικό έργο ή παιδικό παραμύθι, εκφράζω κι ένα διαφορετικό κομμάτι του διαρκώς μεταλλασσόμενου εαυτού μου.
Εάν ο «Παράδεισος κατ’ οίκον» μεταφερόταν στο θέατρο, ποιοι ηθοποιοί θα θέλατε να υποδυθούν τους ήρωές σας;
Η μόνη μου ευχή είναι σύντομα να δούμε στη σκηνή το έργο μου. Τα υπόλοιπα τα αφήνω στον σκηνοθέτη.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Πάντα προσπαθώ να είμαι σε κίνηση, τρέμω και απεχθάνομαι το τέλμα. Πάντα γράφω κάτι, πάντα ζωγραφίζω, πάντα δημιουργώ. Το φθινόπωρο πρόκειται να παρουσιαστεί στο ραδιόφωνο HEPHAESTUS RADIO στην Αυστρία το έργο μου «Πέρασμα», σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Λιμήτσιου με την Ινώ Μάτσου στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Επίσης, είμαστε σε συζητήσεις να ανεβεί ένα έργο μου σε θέατρο της Αθήνας, αλλά μιλούμε για την άνοιξη του 2021. Αν, φυσικά, οι συνθήκες το επιτρέψουν. Περιμένω με ανυπομονησία να κυκλοφορήσει ο συλλογικός τόμος δέκα συγγραφέων με τίτλο «Εν αρχή ην το τέλος» και θέμα «Το τέλος του κόσμου» από τις εκδόσεις Ανεμόεσσα, όπου συμμετέχω, ύστερα από πρόσκληση, με ένα θεατρικό μονόπρακτο με τίτλο «Το τέλος του κόσμου». Πρόκειται για ένα έργο που πραγματοποιήθηκε την περίοδο του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και θα έχει κοινωφελή χαρακτήρα. Μέρος των εσόδων θα διατεθεί στο περιοδικό δρόμου «Σχεδία». Στο μεταξύ, με την ΚΑΠΑ εκδοτική, το καλλιτεχνικό μου σπίτι, έχουμε ήδη αποφασίσει το επόμενο θεατρικό μας βήμα. Πρόκειται για το θεατρικό έργο μου «Χάρτινες μοίρες» που θα κυκλοφορήσει στο άμεσο μέλλον. Τέλος, βρίσκομαι σε προχωρημένες συζητήσεις σχετικά με την έκδοση μερικών παιδικών παραμυθιών μου. Πιστεύω πως πολύ σύντομα θα έχω όμορφα νέα να μοιραστώ μαζί σας και με τους αναγνώστες σας.
Σας ευχαριστώ θερμά!
Εγώ σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία και τις εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ερωτήσεις. Σας εύχομαι καλή συνέχεια.
