Οι Μηλιές, στην εποχή της οικονομικής κρίσης, εξακολουθούν να αποτελούν κοιτίδα πολιτισμού και συνεχίζουν να αναδεικνύουν το μεγαλείο της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.
Αρωγός σ’ αυτή την προσπάθεια παραμένει η Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Μηλεών, η οποία προβάλλει με σεβασμό και δέος την Ιστορία και τον Πολιτισμό μας στους τουρίστες – επισκέπτες και σε ανθρώπους του πνεύματος από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Μηλεών, ως θεματοφύλακας της παρακαταθήκης της περίφημης Μηλιώτικης Σχολής, που ιδρύθηκε στις Μηλιές το 1814 από τους Διδασκάλους του Γένους Άνθιμο Γαζή, Γρηγόριο Κωνσταντά και Δανιήλ Φιλιππίδη, εκθέτει, μεταξύ άλλων, στο χώρο της παλαιά έντυπα βιβλία αλλά και χειρόγραφα με εξέχουσα θέση:
το Αρχέτυπο του 1497 βιβλίο φυσικής ιστορίας γραμμένο σε δύο γλώσσες (ελληνικά και λατινικά) τυπωμένο στον Άλδο Μανούτιο (Βενετία),
τη Γαλλική Ορνιθολογία του Pierre Belon με ένθετες ξυλογραφίες χρωματισμένες στο χέρι (Παρίσι 1555),
το λεξικό Σούδα ή Σουΐδα (επανέκδοση του 1619),
τη Harmonia Macrocosmica seu Atlas Universaliset Novis του Andrea Cellarius (Άμστερνταμ 1708),
τη Γραμματική των Φιλοσοφικών Επιστημών του V. Martin μεταφρασμένη στα ελληνικά από τον Άνθιμο Γαζή με ένθετη χαλκογραφία (Βιέννη 1799),
το Λεξικό της Ελληνικής Διαλέκτου του Άνθιμου Γαζή με ένθετη χαλκογραφία (Βενετία 1809),
το Ιδρυτικό της Μηλιώτικης Σχολής χειρόγραφο του Άνθιμου Γαζή (1814),
το προεπαναστατικό περιοδικό Ερμής ο Λόγιος του Άνθιμου Γαζή (Βιέννη 1820).
Επίσης, στο Ιστορικό Τμήμα της Βιβλιοθήκης Μηλεών εκτίθενται:
μία μικρή αρχαιολογική συλλογή, τα διασωθέντα επιστημονικά όργανα του 18ου αιώνα (εποπτικά μέσα του Διαφωτισμού) και οι αυθεντικές σφραγίδες της Μηλιώτικης Σχολής,
η αυθεντική σημαία της τοπικής Επανάστασης, που κήρυξε ο Άνθιμος Γαζής στις 7 Μαΐου 1821 -ο οποίος θεωρείται και συνιδρυτής της Φιλικής Εταιρείας- όπως επίσης και το πετραχήλι του,
το γραφείο – κρεβάτι του Γρηγορίου Κωνσταντά ιερομόναχου και Διευθυντή της Μηλιώτικης Σχολής, σύμβολο της λιτής ζωής που ακολουθούσε ο μεγάλος Διδάσκαλος του Γένους κατά τις επιταγές του μοναχισμού, της αυτοθυσίας και της αυταπάρνησης,
το διοριστήριο του Γρηγορίου Κωνσταντά ως Εφόρου Εκπαιδεύσεως της Νεολαίας, εν έτει 1824, με την υπογραφή του τότε Υπουργού Εσωτερικών Γρηγορίου Δικαίου, ευρέως γνωστού ως Παπαφλέσσα,
την αυθεντική επιγραφή «ΨΥΧΗΣΑΚΟΣ» που κοσμούσε τη βιβλιοθήκη της Μηλιώτικης Σχολής, δείγμα της συνεχούς γραφής των Αρχαίων Ελλήνων, η οποία κληροδότησε στη Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Μηλεών το όνομά της: ΨΥΧΗΣ ΑΚΟΣ (θεραπεία ψυχής) αλλά και άλλα έργα τέχνης.
Λόγω της αυξημένης επισκεψιμότητάς της κατά τους θερινούς μήνες, από τουρίστες που προσέρχονται στη Βιβλιοθήκη για να περιηγηθούν στο Ιστορικό Τμήμα να δουν από κοντά, να περιεργαστούν και να θαυμάσουν το θησαυρό της γνώσης που διαφυλάσσεται εδώ και 210 χρόνια περίπου, η Βιβλιοθήκη θα παραμείνει ανοιχτή με διευρυμένο ωράριο για το κοινό μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου, το οποίο διαμορφώνεται ως εξής: Δευτέρα & Σάββατο 9:30 – 14:30, Τρίτη 9:00 – 16:30, Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή 9:00 – 19:30
Κατά τις ώρες υποδοχής του κοινού, λειτουργεί και το δανειστικό τμήμα για ενήλικες και παιδιά. Η Βιβλιοθήκη θα συνεχίσει την ενεργή δράση της, πραγματοποιώντας εκδηλώσεις ,όπως κάθε χρόνο, από Οκτώβριο μέχρι Μάιο με τη συμμετοχή των σχολείων της περιοχής μας.