Η γνωστή συγγραφέας μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για το νέο της βιβλίο, που πραγματεύεται τις ανθρώπινες σχέσεις
Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ, εκπαιδευτικό – συγγραφέα
Ο έρωτας αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί πηγή έμπνευσης για φιλοσόφους, συγγραφείς, ποιητές, ζωγράφους, αλλά παραμένει και μεγάλο μυστήριο, που όσο και αν νομίζει κανείς ότι το έχει λύσει, μπερδεύεται ακόμη περισσότερο στον λαβύρινθο των σχέσεων, των παθών, αλλά και των απογοητεύσεων. Γιορτή των ερωτευμένων σήμερα και η πλέον κατάλληλη για να συζητήσουμε για τον έρωτα δεν είναι άλλη από την αγαπημένη συγγραφέα και φίλη Ιωάννα Γκανέτσα, με αφορμή το νέο της βιβλίο που πραγματεύεται τις ανθρώπινες σχέσεις και μάλιστα τις «ραγισμένες». Πού πηγαίνουν, άραγε, οι έρωτες, όταν παλιώνουν, όταν τελειώνουν, όταν πεθαίνουν; Υπάρχει κάποια γωνιά, όπου μπορούν να αφεθούν στη λήθη; Ολες οι απαντήσεις στην όμορφη συνομιλία μας στον κυριακάτικο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ.
Το «Μουσείο των ραγισμένων σχέσεων» είναι το νέο σας βιβλίο από τις εκδόσεις Νίκας. Μιλήστε μας για την ιστορία.
Μετά «Το άνθος της ζωής», την έρευνα μου γύρω από τα φυτά και τα δέντρα του Βασιλικού Βοτανικού Κήπου στο Εδιμβούργο της Σκοτίας και τη σύνδεση τους με τον έρωτα, στο μικροσκόπιο μπήκε «Το μουσείο των ραγισμένων σχέσεων» -μουσείο υπαρκτό στο Ζάγκρεμπ της Κροατίας- το οποίο μέσα από τα αντικείμενα που εκτίθενται και τις ιστορίες που τα συνοδεύουν οδηγεί τον επισκέπτη σε ένα συναισθηματικό ταξίδι σε όλο τον κόσμο. Εκεί εργάζεται ο ήρωας του βιβλίου, ο Στέφανος, ο οποίος μια ζωή είχε μάθει να φεύγει από σχέσεις και μέρη πριν πληγωθεί. Η ιστορία ξεκινά με εκείνον μακριά από τη Μάρα, ένα πολύ δυνατό έρωτά του, τον οποίο επέλεξε να αφήσει πίσω στο Παρίσι. Το βιβλίο πραγματεύεται τον τρόπο που κερδίζουμε και χάνουμε στον έρωτα, τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τις νίκες και τις ήττες μας στις ανθρώπινες σχέσεις.
Μιλήστε μας για το «Museum of Broken Relationships», που βρίσκεται στο Ζάγκρεμπ της Κροατίας, καθώς και για το Βιβλίο των Εξομολογήσεων. Πόσο σας βοήθησε η επίσκεψή σας στην πλοκή των χαρακτήρων και στην εξέλιξη των γεγονότων;
Η αναζήτηση πληροφοριών για το μουσείο με ώθησε να κάνω το roadtrip ως εκεί και ομολογώ ότι ήταν μια μοναδική εμπειρία. Περπάτησα στους δρόμους και τα πάρκα του Ζάγκρμεπ, φαντάστηκα τους ήρωές μου εκεί δίπλα μου, επισκέφθηκα τις λίμνες Plitvice, εξαιρετικής ομορφιάς φυσικό τοπίο, στο οποίο επίσης τοποθέτησα σκηνές με τους ήρωές μου. Όταν επιλέγεις να χρησιμοποιείς το σύγχρονο πλαίσιο ως φόντο της αφήγησής σου, αυτό γίνεται ακόμη πιο ρεαλιστικό όταν έχεις επισκεφθεί τους τόπους που περιγράφεις. Όντας λάτρης των ταξιδιών –έτσι κι αλλιώς- η επίσκεψη μου στην περιοχή μόνο θετικό πρόσημο έχει. Μου δόθηκε η ευκαιρία να φωτογραφίσω όλα τα εκθέματα, να διαβάσω τις ιστορίες, να μπω στη διαδικασία να νιώσω όσα νιώθουν οι επισκέπτες του μουσείου όταν περιδιαβαίνουν ανάμεσα στα εκθέματα. Κάπως έτσι έφτασα και στην αίθουσα όπου υπάρχει το Βιβλίο των Εξομολογήσεων. Χρειάζονται μέρες για να διαβάσεις τις σκέψεις που έχουν ως τώρα καταθέσει όσοι τόλμησαν να τις γράψουν. Γιατί ακόμη κι αυτό, η παραδοχή έστω ανώνυμα αλλά σε κοινή θέα, θέλει τόλμη. Σε αυτό το βιβλίο υπάρχουν όλα τα συναισθήματα που μπορεί να γεννήσει ένας έρωτας. Πόνος, θλίψη, νοσταλγία, αγάπη, απογοήτευση, ενθουσιασμός, ελπίδα. Λίγες σειρές από τον καθένα, ακόμη και λίγες μόνο λέξεις, που σε όσους έχουν ζήσει κάτι αντίστοιχο, βγάζουν νόημα. Διαφορετικοί έρωτες, κοινές συνιστώσες. Μαγεία.
Πρόκειται, λοιπόν, για μυθιστόρημα, που μιλά για «ραγισμένες σχέσεις». Πότε ραγίζουν οι σχέσεις; Είναι εφικτό να «ξανακολλήσουν»;
Οι σχέσεις μπορούν να ραγίσουν κάθε στιγμή και την ίδια στιγμή να επουλωθούν ή να γίνουν χάσματα.
Οι ρωγμές είναι τρόποι, δρόμοι, ώστε να εισχωρεί το φως στα πιο βαθιά σκοτάδια μας. Δε χρειάζεται να τις φοβόμαστε ή να ψάχνουμε την τελειότητα. Απέχουμε όλοι μας πολύ από αυτή για να τη ζητάμε από τους ανθρώπους γύρω μας. Δεν υπάρχει πιο δυνατό ρήμα από το «θέλω». Αν θέλουν δυο σε έναν έρωτα ή σε μια οποιαδήποτε ανθρώπινη σχέση, όλα γίνονται. Δεν θα είναι τα πράγματα ίδια άπαξ και κάτι τα ραγίσει, δεν θα είναι αψεγάδιαστα αλλά αυτή είναι η ζωή, ο έρωτας. Τέλεια ατελείς, όπως οι άνθρωποι τα ζουν.
Ερωτας, αδυναμίες, δυσκολίες. Πόσο εύκολο είναι να σταθεί όρθιος κάποιος απέναντι σε όλα αυτά;
Δεν είναι πάντα εύκολο. Ο έρωτας δεν είναι πάντα εύκολος. Κυρίως δύσκολος είναι θα έλεγα, αν και δεν θα έπρεπε. Παρόλο που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και συναισθηματική ανάγκη κάθε ανθρώπου –ακόμη κι εκείνου που δεν το παραδέχεται και δηλώνει ότι μπορεί και χωρίς αυτόν- οι άνθρωποι προσπαθούν συχνά να τον προσπεράσουν, να τον μετριάσουν, να τον βάλουν στην άκρη, θεωρώντας ότι ίσως είναι τροχοπέδη, εμπόδιο, αδυναμία ή τέλος πάντων δεν είναι προτεραιότητα. Σαφώς και ένας έρωτας δεν γεννά χρήματα, καριέρα, φήμη. Αν τον ταΐσεις, όμως, συναίσθημα και στιγμές μπορεί να μεγαλουργήσει, να προκαλέσει τέτοιο μπαράζ συναισθημάτων ικανό να αλλάξει την κατεύθυνση της ζωής, να σε ωθήσει να κάνεις πράγματα που ίσως νόμιζες αδύνατα, να τολμήσεις. Όλα αυτά ωστόσο εμπεριέχουν το ρίσκο, την πιθανότητα να πληγωθείς, να απογοητευτείς. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι έτοιμοι γι’ αυτές τις συνέπειες, οπότε προτιμούν να υπαναχωρήσουν. Η προστατευμένη μας περιοχή είναι ασφάλεια κι ο έρωτας είναι συναίσθημα που σε καλεί να βγεις στα ανοιχτά. Δεν είναι εύκολη απόφαση.
Ερωτας: Τι θεωρείτε ότι πονά περισσότερο; Να αφήνεις ή να αφήνεσαι;
Να αφήνεις, ενώ εκείνη τη στιγμή θέλεις να αφεθείς. Θέλει δύναμη να αποχωρείς, να φεύγεις, όταν μέσα σου θέλεις να μείνεις. Η φυγή είναι, θεωρώ, αναγκαία όταν ο έρωτας, όσο κι αν προσπάθησες, όσο κι αν θέλησες, δεν στέκεται στο ύψος του, όταν ο ένας από τους δυο δεν θέλει το ίδιο πολύ. Είναι μάταιο. Και η ζωή είναι πολύ μικρή για να επιμένουμε σε κάτι μάταιο. Επιμένουμε ώς εκεί που νιώθουμε καλά με την προσπάθειά μας. Όταν πάψουμε να νιώθουμε καλά, όταν η κατάσταση μας προκαλεί περισσότερη δυσφορία από όση ευτυχία, είναι ώρα να αποχωρήσουμε. Ο έρωτας, άλλωστε, είναι παροδικός. Το ίδιο και ο πόνος.
Τι ρόλο παίζει ο χρόνος στον συναισθηματικό πόνο; Είναι όπως λέμε «γιατρός»;
Ο πόνος ζει κυρίως στο τώρα. Με τον καιρό φθίνει, όπως και ο έρωτας. Αυτό που εν τέλει μένει είναι ό,τι αγάπησες. Ας φροντίσουμε, λοιπόν, να ζούμε έρωτες με ανθρώπους που αξίζει να αγαπάμε ως τέλους αλλά και μετά το τέλος. Έρωτες που αξίζουν τον κόπο, τον χρόνο, τη στιγμή. Δεν είναι πάντα εύκολο, βεβαίως. Κυρίως σπάνιο, όπως σπάνιοι είναι οι μεγάλοι έρωτες. Νομίζω, ωστόσο, ότι γι’ αυτούς τους δυο, τρεις, πέντε ωραίους έρωτες αξίζει όλη η συναισθηματική διαδρομή.
Σήμερα είναι η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου, ημέρα των ερωτευμένων. Τι σημαίνει για σας έρωτας; Αποτελεί πηγή έμπνευσης;
Θα χρησιμοποιήσω μια πρόταση από το βιβλίο που γράφω αυτή την περίοδο: Ο ρυθμός του κόσμου δεν είναι ο έρωτας αλλά ο έρωτας δίνει ρυθμό στον κόσμο. Αυτή ακριβώς η πεποίθηση με οδηγεί να μελετώ ό,τι αφορά τον έρωτα και να αποτυπώνω στα βιβλία μου διαφορετικά κάθε φορά χαρακτηριστικά του, χρησιμοποιώντας ως καμβά τις ερωτικές ιστορίες. Τα βιβλία μου πραγματεύονται τον έρωτα, λοιπόν, θέμα ανεξάντλητο και πηγή έμπνευσης αιώνες τώρα. Δε νομίζω ό,τι θα καταφέρουμε ποτέ να τον αποκωδικοποιήσουμε πλήρως κι αυτό γιατί έχει κάνει με έναν κόσμο αθέατο, τον κόσμο των συναισθημάτων. Εκεί γεννιούνται οι πιο δυνατές στιγμές.
Εχετε αρκετούς θαυμαστές, που εκφράζουν την εκτίμησή τους στο πρόσωπό σας με διάφορους τρόπους. Πώς νιώθετε για αυτό;
Νιώθω μεγάλη τιμή και μεγάλη ευθύνη. Μελετώ προσεκτικά όσα γράφω ακριβώς επειδή φέρουν την υπογραφή μου και κυκλοφορούν έπειτα μέσα από τους αναγνώστες. Είναι μια ωραία διάδραση με αφορμή τις λέξεις μου κι ένα ταξίδι που αγαπώ διότι είναι, άλλωστε, ο λόγος που γράφω: νιώθω ότι έχω κάτι να πω στους αναγνώστες.
Είστε αστυνομικός και συγγραφέας. Πώς αυτά τα δύο συνυπάρχουν στη ζωή σας; Τι ρόλο παίζει στη ζωή σας η συγγραφή;
Η ανάγκη για έκφραση μέσω των λέξεων, η συγγραφή, προϋπήρχε της ιδιότητάς του αστυνομικού. Η συγγραφή είναι δεύτερη φύση μου. Είμαι τυχερή που κάνω ένα επάγγελμα που αγαπώ και συνεχίζω και στην υπόλοιπη ζωή μου να κάνω πράγματα που αγαπώ, μέσα σε αυτά και η συγγραφή. Είναι πολύ σημαντικό να νιώθουμε πληρότητα με όσα κάνουμε. Αυτό δεν σημαίνει, βεβαίως, ότι δεν θα υπάρξουν στιγμές που κάτι θα μας λείπει, κάτι θα επιθυμούμε. Είναι ωραίο, ωστόσο, στο τέλος πολλών ημερών –γιατί σε κάθε μέρα δεν είναι εύκολο να γίνει- να μπορούμε να πούμε: ωραία για σήμερα, αύριο πάλι.
Είστε ενεργό μέλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Είναι για εσάς τρόπος έκφρασης και επικοινωνίας;
Είναι ένα μέσο που με φέρνει πιο κοντά στο αναγνωστικό κοινό. Οι εποχές έχουν αλλάξει. Το κοινό θέλει να γνωρίζει τους ανθρώπους που με κάποιο τρόπο επηρεάζουν τη ζωή ή τον συναισθηματικό κόσμο τους –και η ανάγνωση βιβλίων μπορεί αν κάνει και τα δυο. Για τον συγγραφέα είναι ένας παλμογράφος. Πιάνει το σφυγμό του κοινού, την απήχηση όσων γράφει. Τα ΜΚΔ είναι ένα πολύ καλό εργαλείο δουλειάς και ως τέτοιο έχω επιλέξει να τα χρησιμοποιώ.
Μία ευχή για τους αναγνώστες σας!
Θα χρησιμοποιήσω έναν μικρό απόσπασμα από το σημείωμά μου στο τέλος του βιβλίου «Το μουσείο των ραγισμένων σχέσεων»: Να αφήνεις και να αφήνεσαι. Να νιώθεις τον έρωτα, να ζεις τη ζωή. Είναι βέβαιο ότι θα σε πονέσουν και τα δυο. Ας αξίζει τουλάχιστον ο πόνος.
Σας ευχαριστώ θερμά και εύχομαι πάντα επιτυχίες!
