ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ντοκιμαντέρ στο Διαδίκτυο

ντοκιμαντέρ-στο-διαδίκτυο-512542

Από τη δολοφονία του Κένεντι και την 11η Σεπτεμβρίου μέχρι την Ελλάδα της κρίσης, το διαδραστικό ντοκιμαντέρ γίνεται κοινός τόπος.

Ενας καμβάς διπλής κατεύθυνσης και πάνω του, πρόσωπα. Διηγούνται και παρακολουθούν. Μαζί, όχι αντίκρυ. Το παθητικό κοινό μεταβάλλεται σε μια έννοια του παρελθόντος και ταυτόχρονα αναδύονται η διαδραστική παρακολούθηση, η επίδραση στην εξέλιξη της ιστορίας, η πλοήγηση στον μύθο και, αναπόφευκτα, η συμμετοχή στο προϊόν, που παύει να είναι τελικό και ο παραγωγός-καταναλωτής (prosumer). Οπως αναφέρει στην «Κ» η Μαργκό Μισικά, υπεύθυνη παραγωγής της πρωτοπόρου και πολυβραβευμένης γαλλικής Upian με εξαιρετικά ντοκιμαντέρ αλληλεπίδρασης στο ενεργητικό της, «πάντοτε σκεφτόμαστε τι μπορούμε να κάνουμε online, για να δημιουργήσουμε μια εμπειρία για τον χρήστη. Οι συνήθειες των καταναλωτών αλλάζουν και, πλέον, έχουν διάδραση με το περιεχόμενο, επιλέγουν πώς θα προχωρήσουν στην ιστορία. Πιστεύω ότι ο κόσμος είναι έτοιμος να υπηρετήσει τον ρόλο της συμμετοχής γιατί το κάνει ήδη. Η μεγάλη πρόκληση είναι πώς φτάνεις στους ανθρώπους που στοχεύεις να επικοινωνήσεις. Απευθυνόμαστε σε διαφορετικές χώρες, με διαφορές στην ευρυζωνικότητα, στην κουλτούρα, στον τρόπο σκέψης».

Στο Αμστερνταμ, στην Τραϊμπέκα, στις Κάννες ή στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το διαδραστικό ντοκιμαντέρ έχει τους δικούς του ιεραπόστολους: δημοσιογράφοι μιας άλλης αντίληψης, προγραμματιστές, φωτογράφοι, δημιουργοί transmedia παραγωγών παρουσιάζουν τα έργα τους στα φεστιβάλ. Η Νίνα-Μαρία Πασχαλίδου, με πολυετή εμπειρία στον χώρο των τηλεοπτικών δημοσιογραφικών παραγωγών και του ντοκιμαντέρ, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, μαζί με τους συνεργάτες της, δημιούργησε το καινοτόμο για τη χώρα μας και την εποχή του, διαδραστικό «The Prism», το οποίο «γεννήθηκε από την ανάγκη να πούμε μια ιστορία για την κρίση, πέρα από τους κλασικούς τρόπους των Μέσων και να ήταν πολυφωνικό, συλλογικό. Ξεκινήσαμε με τον Νίκο Κατσαούνη το 2010, μετά το τραγικό συμβάν στη Marfin. Ημασταν στην Αμερική και σκεφτήκαμε να γυρίσουμε πίσω και να δημιουργήσουμε κάτι». Tο αποτέλεσμα δικαίωσε την επιλογή. «Ξεκινήσαμε με το Διεθνές Φεστιβάλ του Αμστερνταμ, που είχε μία νέα ψηφιακή διαγωνιστική ενότητα, και επιλέχθηκε στα πρώτα δώδεκα, ανάμεσα σε δέκα χιλιάδες συμμετοχές. Στη συνέχεια, ήταν στα πέντε καλύτερα διαδικτυακά projects στον κόσμο, στα “Pictures of the Year Awards”. Πήγε σε πάρα πολλά φεστιβάλ και συνοδεύτηκε και από μία γραμμική ταινία με τον τίτλο “Krisis”, διάρκειας 62 λεπτών, η οποία ήταν ένα κολάζ από τις ιστορίες του “The Prism”. Η ταινία πήρε τον δικό της δρόμο: προβλήθηκε και επιλέχθηκε από 30-35 φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο. Η δύναμή του είναι ότι αφήνουμε τους ίδιους τους Ελληνες να δώσουν τη δική τους απάντηση. Είναι πολλές οι φωνές που ακούγονται μέσα από το “The Prism”. Στην ουσία, ο καθένας δίνει το τέλος που θέλει, σε μία μη γραμμική αφήγηση».

«ΕΡΤ: ώρα μηδέν»

Στην υπόθεση του κλεισίματος της ΕΡΤ, το τέλος παραμένει ανοικτό, όμως το ξεκίνημά της απεικονίστηκε στο διαδικτυακό μίνι ντοκιμαντέρ «ΕΡΤ: Ωρα μηδέν». Ο Σωτήρης Μπέκας, δημοσιογράφος, μαζί με τον κινηματογραφιστή Σταύρο Συμεωνίδη μπήκαν στην Αγία Παρασκευή την κρίσιμη πρώτη ημέρα, 11 Ιουνίου 2013, και όπως λέει ο κ. Μπέκας, «μίλησαν όσοι βρέθηκαν συγκυριακά ενώπιον των συντελεστών». Οι εξελίξεις, σε συνδυασμό με την ποιότητα του υλικού και την ταχύτητα παραγωγής του, του έδωσαν ώθηση: «Σύμφωνα, με τα επίσημα στατιστικά του YouTube, την ημέρα της δημοσίευσής του (12η Ιουνίου) προβλήθηκε 60.738 φορές. Από τη δεύτερη κιόλας ημέρα, τον σύνδεσμο του βίντεο ζήτησαν η διαδικτυακή έκδοση της La Stampa και η εκπομπή της Ilektra Agardi, στο ουγγρικό τηλεοπτικό κανάλι M1, καθώς και πλήθος από ξένες ιστοσελίδες (όπως η Corriera della Sera). Μέρος από τα πλάνα χρησιμοποιήθηκαν σε αφιέρωμα της RAI 3. Το μίνι ντοκιμαντέρ είχε καθημερινή προβολή, πάρα πολλές φορές, από την ΕΡΤ, αμέσως μετά τη δημιουργία του». Οπως αναφέρει ο κ. Μπέκας, «το να “ανεβάζεις” μία τέτοια ιστορία σε διαδικτυακό περιβάλλον είναι κάτι περισσότερο από μια δημοσιογραφική εργασία, όπως την είχαμε κατά νου τα περασμένα χρόνια. Πρόκειται για μια ιστορία που δεν μπορεί να ειπωθεί ή δεν δημοσιεύεται με τον ίδιο τρόπο σε καμία άλλη συμβατική πλατφόρμα. Ωστόσο, το κομβικό σημείο για ένα πραγματικά επιδραστικό βίντεο στο Web είναι η επιλογή της κατάλληλης ιστορίας».

Μέρος της αφήγησης, πλέον, το Μέσο. Οπως εξηγεί η Ινγκριτ Κοπ, διευθύντρια στο διαγωνιστικό τμήμα διαδικτυακών παραγωγών στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Τραϊμπέκα, «βρισκόμαστε σε μια περίοδο ραγδαίων αλλαγών, όμως η επίδραση της τεχνολογίας στον τρόπο με τον οποίο λέμε την ιστορία δεν είναι κάτι νέο. Σκεφτείτε την εφεύρεση της γραφής, της εκτύπωσης, της φωτογραφικής μηχανής, του κινηματογράφου, τι αλλαγές έφερε».

kathimerini.gr

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου