Αφιέρωμα στη γνησιότητα και τον αυθορμητισμό της έκφρασης του λαϊκού ζωγράφου Σωκράτη Ζιώγα
Σημαντική παρακαταθήκη πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι το κληροδότημα σημαντικών έργων τέχνης καθώς και τεκμηρίων, του σημαντικού Καναλιώτη λαϊκού ζωγράφου Σωκράτη Ζιώγα, που φιλοξενούνται στη Στέγη γραμμάτων, Τεχνών, Πολιτισμού και Επιστημών «Αθανάσιος Γκαβαρδίνας» του Παλαιού Γυμνασίου Καναλίων.
Εργα σημαντικά και τεκμήρια που αφορούν την ζωή και όλη την μεγαλόπρεπη διάσταση της λίμνης Κάρλας ή Αρχαία Βοιβηίς, συνθέτουν τα εκθέματα που παρουσιάζονται στο κοινό.
Γνήσιο τέκνο της λαϊκής ευαισθησίας, ο Σωκράτης Ζιώγας, του Ιωάννου και της Μαρίας, γεννήθηκε στις 3 Νοεμβρίου του 1917 στα Κανάλια από γονείς αγρότες. Όπως αφηγείται ο ίδιος στο χειρόγραφο «Το Ιστορικό μου Κανάλια 15η Ιουλίου 1991» έζησε και μεγάλωσε στο χωριό του, αναθράφηκε με τις αξίες και τις παραδόσεις της οικογένειάς του συντροφιά με τα εννέα αδέλφια του και είχε γραμματικές γνώσεις της ΣΤ’ Δημοτικού.
Στην βιοπάλη μπήκε από νωρίς, αρχικά στην αγροτική δουλειά και στα δεκάξι του, έγινε με την βοήθεια του πατέρα του ψαράς, για είκοσι ολόκληρα χρόνια στη Λίμνη Κάρλα, που ήταν πολύ κοντά στο χωριό του. Από μικρός είχε έμφυτο ταλέντο στη Ζωγραφική, που τον μαγνήτιζε και τον βασάνιζε, όπως αναφέρει ο ίδιος στο σχολείο ήταν απ’ τους πρώτους, όμως λόγω της σκληρής δουλειάς του δεν μπορούσε να ασχοληθεί μαζί της.
Πριν την αποξήρανση της λίμνης εργάστηκε σκληρά σε οικοδομές του Βόλου και επί είκοσι χρόνια, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε.
Λίγα χρόνια πριν βγει στη σύνταξη, ένιωσε να τον κατακλύζει η δίψα για την ζωγραφική τέχνη και έτσι ξεκίνησε να ζωγραφίζει και να γράφει αντλώντας έμπνευσή από την αυθεντική, παρόλες τις ταλαιπωρίες, ζωή της εποχής του. Μια εποχή που δεν έπαψε ποτέ να είναι για εκείνον σύμβολο της ανθρώπινης ύπαρξης, εργάστηκε πολύ για να την αποτυπώσει, σύμφωνα πάντα με την πολιτιστική παρακαταθήκη που άφησε.
Καρπός αυτής της εργασίας του, υπήρξαν πάρα πολλά έργα με θέμα την βιοποικιλότητα και εν γένει το οικοσύστημα στον υγρότοπο της Κάρλας. Ο ρόλος των τελευταίων ήταν πολύ σημαντικός κατά την άποψή του, που δικαίως την είχε, καθώς παρείχαν τροφή και προστασία σε ένα μεγάλο αριθμό πτηνών, θηλαστικών, ψαριών και άλλων οργανισμών.
Σημαντικό έργο
Δημιουργός άρρηκτα δεμένος με το περιβάλλον του, χαρακτηριστικά του οποίου θεωρούνται η ανεπιτήδευτη γνησιότητα των έργων του, ο αυθορμητισμός της έκφρασής του, η απλή και δίχως καινοτόμους τρόπους χρήσης των εκφραστικών και ζωγραφικών του μέσων. Θεωρούσε και πίστευε ότι μεγαλύτερος και πολυτιμότερος θησαυρός κάθε ανθρώπου είναι ο πολιτισμός και η ιστορία έτσι όπως την έπλασαν οι ίδιοι οι άνθρωποι, ο ίδιος αρχέγονος τόπος του, που το 1883 είχε ορισθεί η πρωτεύουσα του τέως Δήμου Βοίβης.
«Το αγαπημένο του χωριό», έτσι το αποκαλούσε, το οποίο υπήρξε ένα μεγάλο παραλίμνιο χωριό της Κάρλας, ή αλλιώς Αρχαία Βοιβηίς, η οποία αποξηράνθηκε το 1962, προσδιορίζοντας έτσι τον «Λαϊκό Καναλιώτη δημιουργό», στην άμεση σύνδεση με την καλλιτεχνική παράδοση, όπως την αντιλαμβάνεται από το ευρύτερο φάσμα της ζωής ενός λαού προς τον οποίο το έργο του απευθύνεται, υποδηλώνοντας ταυτόχρονα την έντονη συναισθηματική συνάρτηση της έκφρασής του με βάση την πρωτογενή βιωματική εμπειρία του ίδιου του καλλιτέχνη στη ζωή της λίμνης, καθώς και του χωριού γενικότερα.
Η πλειονότητα των αξιοθαύμαστων έργων του σε μακέτες, ζωγραφικά, πεζά, παραμύθια, διηγήματα και ποιήματα, τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως «…..λαϊκά», περιλαμβάνουν στη θεματολογία τους θέματα που αποτελούν καθημερινά βιώματα ή συλλογικές μνήμες του παρελθόντος και που σκοπό έχουν την υπενθύμιση και την αφύπνιση της συναισθηματικότητας του θεατή – αναγνώστη.
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της λαϊκής ζωγραφικής, του λαϊκού μας δημιουργού, είναι η πολυπλοκότητα της σύνθεσης, το «υψηλό» νόημα που προσφέρει, η έντεχνη διατύπωση του συναισθηματικού στοιχείου και η ακρίβεια των σχεδίων του.
Στην συλλογή του συγκαταλέγονται επίσης λογοτεχνικά έργα, που περιλαμβάνουν στο σύνολό τους ιδιόχειρα γραπτά (ποιήματα, πεζά, παραμύθια, πολιτική σάτιρα και αυτοβιογραφία) που διαβάζοντάς τα και μελετώντας τα, έχουν την ικανότητα να μεταφέρουν τον αναγνώστη στις εικόνες εκείνης της αξέχαστης εποχής. Αντλεί την έμπνευση του από τον τόπο του, τον υμνεί όσο κανένας άλλος και δίνει μια δυναμική διάσταση στο παρελθόν που έφυγε αφήνοντας έτσι ένα έργο για να παραδειγματίζονται και να μαθαίνουν οι επόμενες γενιές.
Πολιτιστική κληρονομιά
Πολιτιστική κληρονομιά μοναδική και αναντικατάστατη, γεγονός το οποίο φορτίζει τον σύγχρονο πολιτισμό με την ευθύνη της διατήρησης και διαφύλαξης της. Πολιτιστικά αριστουργήματα τα οποία περιφρουρήθηκαν και έγιναν επιτυχείς προσπάθειες από το Δήμο Ρήγα Φεραίου, στα πλαίσια της διαφύλαξης του πολιτιστικού αποθέματος, για τη διατήρηση της «κληρονομιάς» που ανήκει στα Κανάλια και γενικότερα στην περιοχή της Μαγνησίας και της Θεσσαλίας.
Λαϊκοί οργανισμοί, πολιτικές ομάδες, όπως η Ακαδημία Αθηνών και η διεθνής οργάνωση της UNESCO θα ενημερωθούν για την απαραίτητη στήριξη του εν λόγου έργου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κληρονόμοι του Σωκράτη Ζιώγα και ιδιαιτέρως η αγαπημένη ανιψιά του, Αικατερίνη Σταθάκη – Ζιάκα, κόρη της αδελφής του Σοφίας, φρόντισε με ζήλο, μεράκι και σεβασμό να διατηρήσει ακέραια όλα τα έργα του θείου της σε άριστη κατάσταση και μάλιστα μερικά από αυτά είναι τα πρωτότυπα σχεδιαγράμματα και χειρόγραφα, που δεν τα έχει δει ποτέ κανείς πλην της οικογενείας και μερικών φίλων, ευελπιστώντας βεβαίως ότι κάποια στιγμή θα αξιοποιηθούν και θα βγουν στην κοινή θέα.
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί η σημαντική δωρεά, τριών μεγάλων ζωγραφικών έργων, που έκανε η ίδια στην τοπική κοινωνία των Καναλίων, μέσω του Δήμου Ρήγα Φεραίου, τα οποία εκτίθενται μαζί με όλα τα υπόλοιπα, στον Πολυχώρο του Παλαιού Γυμνασίου των Καναλίων.
