Στο Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζεται η ελληνική συμμετοχή στη 12η Διεθνή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, στο πλαίσιο της πρωτότυπης έκθεσης που θα διαρκέσει έως τις 22 Μαΐου. Την επιμέλεια και τον σχεδιασμό της έκθεσης συνυπογράφουν η Φοίβη Γιαννίση και ο Ζήσης Κοτιώνης, Κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ενώ στην δημιουργική ομάδα συμμετέχει και ο Βολιώτης εικαστικός Αλέξανδρος Ψυχούλης. Το θέμα της έκθεσης είναι «Κιβωτός. Παλαιοί Σπόροι για Νέες Καλλιέργειες, Mουσείο Μπενάκη» και θέτει γόνιμους προβληματισμούς στον θεατή-φιλότεχνο γύρω από το θέμα γη και καλλιέργειες, στην σύγχρονη εποχή. Όπως αναφέρουν οι διοργανωτές, «ζούμε σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης. Όχι μόνο επειδή η οικονομική κρίση περιστέλλει την ευδαιμονία και κλονίζει την βεβαιότητα της οικονομικής επιβίωσης του καθενός χωριστά, αλλά επειδή η ανθρώπινη δραστηριότητα συνολικά εγγράφεται σε ένα περιορισμένο κόσμο ο οποίος σπαταλιέται και εξανεμίζεται. Μετά την διάχυση της μητροπολιτικής ζωής στην ύπαιθρο, το έδαφος, ως κοινό αγαθό, επιχειρείται να επινοηθεί εκ νέου στις διάχυτες πόλεις, έτσι ώστε μία νέα συνθήκη επιβίωσης να ανασυγκροτεί την ενιαία εμπειρία του χώρου στις ειδικές εδαφικές εκδοχές, εδώ ή εκεί».
Μέσα στην οικονομική κρίση, την ελληνική κρίση της αγροτικής παραγωγής και την συρρίκνωση του περιβαλλοντικού αποθέματος δημιουργείται μια πολυμεσική εγκατάσταση (κατασκευή, έκθεση εικόνων, βίντεο προβολή), η οποία αναδεικνύει την βιοποικιλότητα του ελληνικού φυτογενετικού υλικού. Δημιουργείται μια κιβωτός σπόρων. Εκεί οι σπόροι παρουσιάζονται ως συναισθητική εμπειρία και ταυτόχρονα, η κουζίνα της κιβωτού παράγει διατροφικά προϊόντα, προτείνοντας στους επισκέπτες μια συμβολική αλλά και πραγματική πλατφόρμα παροδικής συμβίωσης και επικοινωνίας . Την έκθεση συνολικά υπογράφουν οι επιμελητές – αρχιτέκτονες Φοίβη Γιαννίση και Ζήσης Κοτιώνης και συμμετέχουν ο βιολόγος Ορέστης Δαβίας αλλά και οι διεθνούς εμβέλειας εικαστικοί καλλιτέχνες Γιάννης Ισιδώρου, Μαρία Παπαδημητρίου, ο Βολιώτης εικαστικός Αλέξανδρος Ψυχούλης και ο αρχιτέκτων Κώστας Μανωλίδης. Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος κατάλογος και διοργάνωση συμποσίου που πραγματοποιήθηκε στις 16 Απριλίου, ενώ φορέας της διοργάνωσης είναι το ΥΠΕΚΑ και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Η «κιβωτός» αναστοχάζεται τους παλαιούς σπόρους και την βιοποικιλότητα που είναι διαθέσιμη αλλά ξεχασμένη και υπό εξαφάνιση, καθώς ταυτόχρονα επαγγέλλεται νέες κουλτούρες εδαφικής ζωής. Η δικτύωση, η επικονίαση και η διανομή, η εντοπιότητα, η ποικιλία, η συμβίωση και η συν-τροφικότητα, περιγράφουν ίχνη προσδιορισμού της νέας εδαφικής ζωής. Παράλληλα όμως, οι προαναφερθείσες έννοιες εγκαθίστανται στην Κιβωτό, ως αντίποδας στον καταναλωτικό μοναχισμό της μητροπολιτικής ζωής: Ο Γιάννης Ισιδώρου με την οπτική και ηχητική του εγκατάσταση παράγει ένα περιβάλλον προσομοίωσης με την αρχαϊκή αγροτική παραγωγική εμπειρία. Ο Κώστας Μανωλίδης με τις τοπιακές τοπολογίες του υπαινίσσεται τη δυνατότητα πάνω στον πλούτο του εδάφους μέσα από τις αναπαραστάσεις του. Η Μαρία Παπαδημητρίου με το υλικό τεκμηρίωσης του εργαστηρίου σπορείας της επανεισάγει στο εκτεταμένο έδαφος της μητρόπολης πρακτικές αγροτικές συνδυασμένες με την ηδονική εμπειρία της διατροφής. Ο Αλέξανδρος Ψυχούλης στοιχειοθετεί ίχνη ενός οδηγού για τον επίδοξο κηποτέχνη-καλλιεργητή της αστικής ζωής.
Βασικός πυλώνας της συγκεκριμένης έκθεσης είναι η συν-τροφικότητα, με το σκεπτικό ότι η συμβίωση των ανθρώπων περνά μέσα από την παρασκευή και την κατανάλωση της τροφής. Το κοινό γεύμα ιδρύει την ανθρώπινη κοινότητα. Συν-τροφικότητα σημαίνει «τροφή-μαζί» και στην λατινική της εκδοχή εξειδικεύεται σε companion-ship, δηλαδή «ψωμί-μαζί» (Haraway). Οι άνθρωποι συναντιούνται μέσα στην τροφή και την προσφορά της. Συναντιούνται μεταξύ τους, συναντιούνται με τα υπόλοιπα όντα και μέσα από αυτά και τη γη. Ο σπόρος καταναλώνεται μαζί, ο σπόρος μαγειρεύεται από κοινού, το γεύμα προέρχεται από την καλλιέργεια του εδάφους και είναι καλλιέργεια ως πολιτισμός και μνήμη. Μέσα από την τροφή ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή με το ζωντανό τοπίο και την ιστορία του, και η απόλαυση του φαγητού μαζί με το μαγείρεμά είναι ηδονές με διάρκεια και επανάληψη, όπως ο λόγος και η ανταλλαγή που υλοποιούνται στο κοινό γεύμα. Εντέλει η τροφή, ο σπόρος, είναι λόγος και ο λόγος είναι τροφή (Derrida). Μόνο η διανομή μπορεί να διαφυλάξει την ποικιλία και την ελευθερία, η διανομή είναι η μόνη φύλαξη που εγκαθιδρύει την κοινότητα. Η διανομή στο οικουμενικό επίπεδο είναι η μόνη λύση στο επισιτιστικό πρόβλημα και στο πρόβλημα της διάθεσης των φυσικών πόρων εν γένει ανάμεσα στα άτομα, τις κοινωνίες και τα είδη.
Πρόκειται αναμφίβολα για μια ενδιαφέρουσα έκθεση, η οποία αναδεικνύει το σύγχρονο δημιουργικό πνεύμα αλλά και τις τοπικές εικαστικές δυνάμεις και αποσπά, όπως είναι προφανές, το ενδιαφέρον του φιλότεχνου κοινού.
