Γράφει ο Αλέξανδρος Δημητρόπουλος
Η μουσική μυσταγωγία που θα λάβει χώρα στον Ι. Ν. Αναλήψεως Βόλου, στις 7.30 το βράδυ του προσεχούς Σαββάτου (5 Απριλίου) και το πρωί της Κυριακής (6 Απριλίου, με χορωδιακή συμμετοχή στη θεία λειτουργία), είναι η επιβεβαίωση της αίσιας έως τώρα έκβασης αφενός -γι’ αυτό και επετειακού χαρακτήρα- και αφετέρου η ανανεωτική ώθηση ενός ξεχωριστού καλλιτεχνικού θεσμού που συνδέεται άμεσα πλέον με το σύγχρονο πολιτιστικό πρόσωπο της πόλης μας. Ο λόγος για το 20ό Χορωδιακό Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Βόλου που φέρει την οργανωτική σφραγίδα, όπως συνέβη και με τα 19 προηγούμενα, ενός πραγματικά ιστορικού σωματείου: της Βολιώτικης Χορωδίας.
Πρόκειται για τη συνεπή και αδιατάρακτη συνέχεια μιας λαμπρής όσο και επίπονης προσπάθειας, πρωτοποριακής στο ξεκίνημά της , που πρωτοευλογήθηκε το 1988 (19-20 Μαρτίου το 1ο Φεστιβάλ) από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο – Ποιμενάρχη μας τότε χαρισματικό – στα πρόσωπα ανθρώπων της Βολιώτικης Χορωδίας, με πρόεδρο τον αείμνηστο Γιάννη Σοφοκλέους, καλλιτεχνικό διευθυντή (έως και το 1998) τον μαέστρο κ. Βλάση Μαστρογιάννη και οργανωτικόν υπεύθυνο έκτοτε τον υπογράφοντα. Και, ως διά μαγείας, όλες οι δυνάμεις της Βολιώτικης Χορωδίας – διοικητική στελέχωση, χορωδοί και αρωγά μέλη – συνέκλιναν αμέσως στο ίδιο μέλημα και στην απόφαση, ομόφωνη και ενθουσιαστική, για την πραγμάτωση του κοινού οράματος.
Έτσι, σύντομα το Χορωδιακό Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Βόλου μετεξελίχθηκε σε καλλιτεχνικό θεσμό υψηλού κύρους και με πανελλαδικό εκτόπισμα, μια πραγματική γιορτή πολιτισμού αλλά και ευκαιρία μυσταγωγικής μελωδικής συνάφειας των χορωδιών (απ’ όλη την Ελλάδα) με το φιλόμουσο κοινό της πόλης μας – και όχι μόνον – στον εκάστοτε, και κατά περίπτωση, προσφερόμενο χώρο: στην αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου αρχικά, στο Δημοτικό Θέατρο κάποιες χρονιές (του Δήμου συνεργούντος) και στον Ι. Ν. Αναλήψεως Βόλου, ήδη από το 2012. Χωρίς καν συμβολικό εισιτήριο για την παρακολούθησή του – μόνο το «Δεύτε πάντες…οι πεφορτισμένοι» να είναι η σταθερή και επαναλαμβανόμενη πρόσκληση, σε συμφυή ασφαλώς αναφορά και προς το «Δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε» του Ευαγγελίου μας. Πίστη στο Όραμα και εθελοντισμός στην Ενέργεια ο αυτονόητος, εδώ, συνδυασμός.
Παντού και πάντοτε, εννοείται, με την τοπικής μας Εκκλησία να συμμαχεί στην «καλήν ενέργειαν» -το εγχείρημα δηλαδή της Βολιώτικης Χορωδίας- και μάλιστα με την επισημότερη δυνατή έκφρασή της. Και, εν προκειμένω, πλούσιες έχουμε τις πατρικές ευλογίες, αλλά και εμπράγματο το ποιμαντικό ενδιαφέρον, του Επισκόπου μας κ. Ιγνατίου, από τον Νοέμβριο του 1998 κιόλας, όταν διαδέχτηκε τον – «και πρώτον λαλήσαντα»- μουσοτραφή Χριστόδουλο. Και η επικρότηση; Ο μεγάλος αριθμός των καταξιωμένων χορωδιών που επισκέφθηκαν «ασμένως» (με την ευκαιρία των 19 μέχρι στιγμής Φεστιβάλ) την πόλη μας, συνδυάζοντας μάλιστα τη μουσική τους συμμετοχή – όπως και τη θερμή φιλοξενία από τους διοργανωτές – με την επιμορφωτική τους περιήγηση στον πολιτιστικό (και επιχειρηματικό…) «χάρτη» του Βόλου και της ευρύτερης περιοχής. Πρόκειται για την πολλαπλότητα, καθώς έγραφε ο υποφαινόμενος πριν από κάποια χρόνια, των – θετικών πάντα – επιπτώσεων και συμπαρομαρτούντων ενός ποιοτικού καλλιτεχνικού συμβάντος. Δεν είναι άκαιρο, εξάλλου, να ξαναθυμηθούμε (κατ’ ανάγκην παραλλαγμένη) και την αρχαία μας ρήση: «ενός…καλού μύρια έπονται». Εδώ ακριβώς βρίσκεται και η άλλου είδους συνεισφορά, απτού και άμεσου αποτελέσματος, των «διακονούντων» το ιστορικό σωματείο της Βολιώτικης Χορωδίας.
Τις 130 σχεδόν έχουν φτάσει οι συμμετοχές χορωδιών (μαζί και της κορυφαίας βουλγαρικής YankoMoustakov) στο «νοικοκυρεμένο και φιλόξενο φεστιβάλ», όπως το προσονομάζουν κάποιοι φίλοι «οιστρηλατημένοι», ανά την Επικράτεια, της Βολιώτικης Χορωδίας. Ανάμεσά τους προσκλήθηκαν και παιδικές – νεανικές (όλες τους ποιοτικά άρτιες) χορωδίες – στοιχείο που επικυρώνει και την ενδιάθετη επιθυμία των διοργανωτών να υποστηριχθεί το χορωδιακό φυτώριο, σε κάθε πόλη κατά το δυνατόν, αλλά και να αυγατίσει η ποιότητα στο μουσικό πεδίο της πατρίδας μας. Και (πρέπει να) είναι ο χορωδιακός τρόπος μια μορφή αντίστασης στα μουσικά «γενόσημα» των ημερών – τραγικά υποκατάστατα της καλλιτεχνικής χαράς – που έρχονται να «αποτελειώσουν», κυρίως και κατεξοχήν, τη νεολαία μας. Στείλτε τα παιδιά σας (και) στις χορωδίες, θα φώναζε μια νουνεχής και υπεύθυνη φωνή, αν ήταν να επηρεάσει έστω και μετρημένες – επαγρυπνούσες για το μέλλον των παιδιών τους – συνειδήσεις. Χρειάζεται και ο πολιτισμός τα γνήσια και καθαρά φάρμακά του – τα έμψυχα μουσικά του φυτώρια στην περίπτωσή μας – για να ζήσει ο ίδιος (ο πολιτισμός!) και να αναβαθμίσει, συνεπώς, τη ζωή όλων.
Ιδού ο ανώτερος σκοπός του Χορωδιακού Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Βόλου, όπως τον εμπνεύστηκαν οι πρώτοι «θεράποντές» του και, στη συνέχεια, τον αφομοίωσε ολόκληρο το «σώμα» της Βολιώτικης Χορωδίας – του μακροβιότερου καλλιτεχνικού σωματείου της πόλης μας (με τα πρώτα του οράματα ήδη από το 1930 διακρινόμενα). Γι αυτό και η ανταπόκριση όσων ακόμη πληρούν τους «όρους» της πλατωνικής «ευρυθμίας τε και ευαρμοστίας», της μουσικής ευγένειας στα καθ’ ημάς, υπήρξε – αυτή η ανταπόκριση – ανώτερη και από την αναμενόμενη! Όσο κι αν συνεχίζει να υπάρχει το μόνιμο και επιτακτικό αίτημα να γίνονται όλο και περισσότεροι οι θιασώτες του χορωδιακού αυτού θεσμού – με την προσέλευση και των λιγότερο (ή και καθόλου) «υποψιασμένων» συμπολιτών μας. Εδώ, άλλωστε, βρίσκεται και η μεγάλη πρόκληση. Και η προηγούμενη (του 2012) φεστιβαλική διοργάνωση ήταν αυτή που έδωσε, ομολογουμένως, φτερά στην αισιοδοξία μας. Μια κοινωνία ολόκληρη – εκατοντάδων Βολιωτών – κατέκλυσαν, στο 19ο Χορωδιακό μας Φεστιβάλ, τον ευρύχωρο και καλλιτεχνημένο ναό της Αναλήψεως του Χριστού, στην πόλη μας.
Πλούσιος απολογισμός
Μέχρι στιγμής, λοιπόν, ο Βόλος του πολιτισμού έχει συνηγορήσει στη χρησιμότητα της χορωδιακής αυτής ομηγύρεως, ετήσιας από το 1988 και ανά διετία πραγματοποιούμενης από το 2004. Φυσικά και το συνεχές – των τελευταίων χρόνων – «αδυνάτισμα» των βαλαντίων παίζει τον ρόλο του, αλλά κι εμείς δεν παραδίδουμε τα όπλα μας. Επιμένουμε και συνεχίζουμε «με λογισμό και μ’ όνειρο». Είναι ζήτημα χρέους απέναντι στην κοινωνία και τις μορφωτικο-αισθητικές ανάγκες της! Από κοντά και οι συνεπείς υποστηρικτές της προσπάθειάς μας – ουσιαστικά οι ευαίσθητοι φίλοι της Βολιώτικης Χορωδίας – που μπορεί και να εναλλάσσονται (έτσι γίνεται στις περιπτώσεις αυτές), ανάλογα με τα κατά καιρούς ισχύοντα και τις «κοινές χρείες». Ο Δ. Κουτούπης και το πατρωνυμικό του εργοστάσιο NEC, η «Γραφή» του Κ. Λούλη (όσα χρόνια λειτουργούσε, με τον Ευ. Τελέγκα στο καθοριστικό πόστο), ο Κ. Κεχαϊδης και ο μουσικός οίκος του, όπως και ο αείμνηστος Ιωάννης Χαλβατζάκος (με την ξενοδοχειακή «Κυψέλη» του), αποτελούν, για το πριν και το τώρα του θεσμού, χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Παρών και χρήσιμος υπήρξε, ασφαλώς, και ο Δήμος μας (όσον καιρό “άντεχε” το οικοδόμημα του Δημοτικού Θεάτρου), καθώς και η νομαρχιακή ΕΚΠΟΛ Μαγνησίας. Ακόμη, αναγνωριστέα είναι και η συμβολή των τοπικών μέσων ενημέρωσης, τόσο των ηλεκτρονικών – με την TRTνα είναι πολύ κοντά μας – όσο και των εφημερίδων της πόλης μας – με τη “Θεσσαλία” και τον “Ταχυδρόμο” (που αντιπροσωπεύουν κάλλιστα όλη την ιστορία του επαρχιακού Τύπου) να έχουν τη μερίδα του λέοντος. Για να καταλήξουμε, με ιδιαίτερη υπογράμμιση, στη στήριξη της Ι. Μητροπόλεώς μας, τόσο σε αναφορά προς τα πρόσωπα που εξαρχής εμπιστεύθηκε όσο και στη συνεργασία της, γενικότερα, με τη Βολιώτικης Χορωδία.
Μ’ αυτόν λοιπόν τον τρόπο, και πάνω απ’ όλα με την ανύστακτη μέριμνα και την ανιδιοτελή κατάθεση – σε μόχθο, χρόνο και χρήμα (μερικώς ή και καθ’ ολοκληρίαν) – ανθρώπινων «περιπτώσεων» που τους έλαχε η μοίρα να ζυμωθούν με το “βαθύτερο” της Βολιώτικης Χορωδίας μοιράδι, το Χορωδιακό Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής (εικοστό το φετινό) – και δύο εβδομάδες πριν από το Πάσχα πάντα τελούμενο – συνεχίζει να εκπέμπει τον δικό του ξεχωριστό “Λόγο”. Πώς; Μέσω των χορωδιακών διαύλων – και είναι οι ίδιες οι χορωδίες – που μεταφέρουν το μουσικό κελάρυσμα των υψιπετών εμπνεύσεων, όπως αυτές τις έχουν συλλάβει οι «θεόληπτοι» μουσουργοί – Ανατολής και Δύσεως – στη βάση και με τον χαρακτήρα πάντα του χριστιανικού βιώματος. Μπάχ από τη μια, Ιωάννης ο Δαμασκηνός από την άλλη. Αλλά και ο Ι. Κουκουζέλης ή ο Ιάκωβος Πρωτοψάλτης σε «μυστική» συναρμογή με τον Μπετόβεν και τον Χαίντελ. Κι ανάμεσά τους, φυσικά, ένας ολόκληρος κόσμος μελωδιών – στην χορωδιακή τους εκδοχή για το δικό μας Φεστιβάλ – που έχουν έρεισμα στην απροϋπόθετη χριστιανική πίστη. Εδώ ανήκει και η νέγρικη τραγουδοποιία, για παράδειγμα, ως έκφραση ενός ελπιδοφόρου κοινωνικο-χριστιανικού μηνύματος. Ολα αυτά υπήρξαν – και παραμένουν – το «αντικείμενο» του Χορωδιακού Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Βόλου, σύμφωνα και με το καθοδηγητικό οργανόγραμμα που εξαρχής καθόρισαν οι άνθρωποι της Βολιώτικης Χορωδίας.
Αυτός ο σύντομος απολογισμός, που εμπεριέχει τη φιλότιμη συνέργεια όλων των μελών της Βολιώτικης Χορωδίας (των τελευταίων είκοσι πέντε χρόνων), αποτελεί και απόδοση ευχαριστιών του γράφοντος, πέραν των φίλων του χορωδών, και σε όσους, από ειδικές θέσεις, συστρατεύτηκαν στο ειρηνικό αυτό μέτωπο – των καλλιτεχνικών διευθυντών προηγουμένων: του Βλάση Μαστρογιάννη (με καθοριστική τη συμβολή του στη θεμελίωση του θεσμού), του Γιώργου Μουτσιάρα (για ένα, αλλά και σημαντικό, φεγγάρι) και τη Στάσας Τζάλλα (που, από το 12ο Φεστιβάλ, καταθέτει συνεχώς την άξια μαρτυρία της). Για τα Διοικητικά Συμβούλια και τα μέλη των Οργανωτικών Επιτροπών, που συμπεριλαμβάνουν δεκάδες ατόμων (καλύτερα: ξεχωριστών προσώπων), και των οποίων έτυχε να έχει την ειλικρινή αποδοχή ο υπογράφων, ως προς τον συντονιστικό του ρόλο, ένα «ευχαριστώ» από καρδιάς – ό,τι ισχύει και για τους προηγούμενους – μπορεί να τα πει όλα!
