ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Θησαυροί πίστης και πολιτισμού στη Μαγνησία

θησαυροί-πίστης-και-πολιτισμού-στη-μα-103766

Συνολικά 200 βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία στη Μαγνησία

Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα 200 και πλέον βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία, που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη τη Μαγνησία, προσελκύοντας το ενδιαφέρον ντόπιων αλλά και δεκάδων επισκεπτών. Λόγω της πανδημίας παρέμειναν για πρώτη φορά κλειστά στην περίοδο του Πάσχα, λειτουργώντας κεκλεισμένων των θυρών για επισκέπτες και προσκυνητές μέχρι νεωτέρας.

Τα παραπάνω μνημεία συνθέτουν τον πλούτο της μακραίωνης ιστορικής και θρησκευτικής παράδοσης της Μαγνησίας και προσφέρουν πεδίο ευρύτερης ανάπτυξης του προσκυνηματικού τουρισμού. Το συγκεκριμένο κεφάλαιο εντάσσεται στις προτεραιότητες της Μητρόπολης Δημητριάδος, ενώ την ίδια στιγμή η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες προς την κατεύθυνση της διάσωσης των μνημείων που χρήζουν αναστήλωσης.

Πέρα από τα κηρυγμένα, με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, μνημεία, υπάρχουν και άλλα, τα οποία προστατεύονται από την αρχαιολογική νομοθεσία χωρίς, ωστόσο, να έχουν κηρυχθεί, οπότε ο συνολικός αριθμός των μνημείων που ανάγονται στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, εκτιμάται ότι είναι πολύ μεγαλύτερος.

Τα σημαντικότερα επισκέψιμα παλαιοχριστιανικά μνημεία είναι οι βασιλικές που έχουν αποκαλυφθεί στον αρχαιολογικό χώρο της Αγχιάλου, ενώ το παλαιότερο βυζαντινό μνημείο της Μαγνησίας είναι ο ναός του Αγίου Νικολάου στα Κανάλια, που χρονολογείται τον 12ο – 13ο αιώνα μ.Χ. Το παλαιότερο αντίστοιχο μνημείο στην περιοχή του Πηλίου είναι η Μονή του Αγίου Λαυρεντίου, που ανάγεται στον 13ο μ.Χ. αιώνα.

Ανεκτίμητος πλούτος

Ο μνημειακός πλούτος της Μαγνησίας είναι μεγάλος και ανεκτίμητος. Κατά συνέπεια, είναι πρακτικά αδύνατο να καταγραφούν όλες οι μονές, οι ναοί και τα εξωκκλήσια, που διασώζονται μέχρι σήμερα. Ενδεικτικά καταγράφονται ορισμένα μνημεία, τα οποία υποδηλώνουν τη μακραίωνη ιστορική και θρησκευτική παράδοση της Μαγνησίας.

Η Μονή Αγίου Λαυρεντίου (13ος αι, 18ος αι.) αποτελεί το σημαντικότερο βυζαντινό μνημείο του Πηλίου. Το αρχικό καθολικό ήταν σύνθετος σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός του 13ου αι. με χαρακτηριστικούς πυλώνες στη βόρεια και νότια πλευρά.

Η Μονή Σουρβιάς – Αγία Τριάδα, ιδρύθηκε τον 16ο αι. και άκμασε κατά τον 17ο και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δείγματα μοναστηριακής αρχιτεκτονικής του Πηλίου.

Η Μονή Φλαμουρίου – Μεταμόρφωση του Σωτήρος, που βρίσκεται κοντά στο Βένετο και την Κερασιά, έχει συνδέσει την ίδρυσή της με τον Οσιο Συμεών από το Βαθύρρεμα Αγιάς. Το καθολικό κτίστηκε στο διάστημα 1595-1602 και φέρει αξιόλογο τοιχογραφικό διάκοσμο του πρώτου μισού του 17ου αι. που θυμίζει τις τοιχογραφίες των Μετεώρων και του Αγίου Ορους.

Το Παλαιό καθολικό Μονής Ταξιαρχών στον Αγιο Γεώργιο Νηλείας (1764), βρίσκεται στο κέντρο της αυλής του μοναστηριακού συγκροτήματος. Σύμφωνα με επιγραφή στην ανατολική αψίδα κτίστηκε το 1764. Το 1903 κατά μήκος της δυτικής και νότιας πλευράς του ναού προστέθηκαν ημιυπαίθριες στοές, οι οποίες ανακαινίστηκαν το 1995 και μετατράπηκαν σε κλειστό χώρο, κατόπιν σχετικής έγκρισης του τότε ΥΠ.ΠΟ.

Ναοί με ιστορία

Ο ιστορικός Ναός Αγίου Νικολάου Καναλίων ανήκει στη βυζαντινή εποχή. Το σημαντικό αυτό μνημείο χρονολογείται στα τέλη του 12ου ή στον 13ο αι. Στο εσωτερικό του υπάρχουν επάλληλα στρώματα ζωγραφικού διακόσμου του 13ου, του 17ου και του 18ου αιώνα.

Ο Ναός Αγίου Νικολάου στον Αγιο Βλάσιο (13ος , 18ος -19ος αι.), κοιμητηριακός ναός του χωριού, πρέπει να χρονολογηθεί μάλλον στα τέλη του 13ου αιώνα και οι προσθήκες και επεμβάσεις στα τέλη του 18ου – αρχές του 19ου αιώνα. Στις όψεις του ναού έχουν εντοιχισθεί μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη με γλυπτό διάκοσμο, που πιθανότατα προέρχονται από το βυζαντινό τέμπλο.

Ο Ναός Κοίμησης της Θεοτόκου – Επισκοπή Ανω Βόλου και παρεκκλήσια, είναι υστεροβυζαντινός ναός, ο οποίος ανοικοδομήθηκε το 1638/9 και μετατράπηκε σε τρίκλιτη θολωτή βασιλική με τοξωτή στοά κατά μήκος της δυτικής πλευράς. Από το βυζαντινό ναό διατηρείται ορατός ο ανατολικός τοίχος, ενσωματωμένος στην αντίστοιχη πλευρά του νεότερου κτιρίου. Στον λόφο υπάρχουν άλλα δύο παρεκκλήσια. Ο ναός της Μεταμόρφωσης, η αρχική φάση του οποίου χρονολογείται στην υστεροβυζαντινή περίοδο, πιθανώς στο 14ο αι. και το παρεκκλήσιο που είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο του Προδρόμου, το οποίο σήμερα διατηρείται σε ερείπια, η μορφή του ωστόσο διασώζεται σε δύο παλιές φωτογραφίες.

Ο ιερός ναός της Αγίας Μαρίνας Κισσού είναι τρίκλιτη βασιλική του 17ου αιώνα, κτισμένη το 1650 μ.Χ. περίπου, όταν δηλαδή η Ελλάδα ήταν υπό τουρκική κυριαρχία. Στις τοιχογραφίες παρουσιάζονται θέματα από την Καινή και Παλαιά Διαθήκη, από την Αποκάλυψη, Φυσικής Ιστορίας, γεωγραφίας κλπ, δεδομένου ότι ο ναός στην Τουρκοκρατία λειτούργησε και ως κρυφό σχολειό.

Ο Ναός Αγίου Αθανασίου στη Δράκεια κτίστηκε το 1766 από Ζουπανιώτες μαστόρους πρωτοστατούντος του έκπτωτου οικουμενικού Πατριάρχη Καλλίνικου (1713-1791). Αποτελεί τυπικό δείγμα πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής του 18ου – 19ου αι. Η οροφή του κεντρικού κλίτους διατηρεί αξιόλογο τοιχογραφικό διάκοσμο του σημαντικού λαϊκού ζωγράφου Παγώνη. Αξιόλογος επίσης είναι ο λιθανάγλυφος διάκοσμος του ναού.

Ο πετρόκτιστος ναός της Αγίας Παρασκευής στην Περαχώρα Ζαγοράς, κτίστηκε το 1803 από ηπειρώτες μάστορες με επικεφαλής τον πρωτομάστορα Δήμο Ζηπανιώτη, ο οποίος έχτισε κι άλλες εκκλησίες στο Πήλιο. Είναι αναμφίβολα ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της περιοχής μας, που διασώζει την θρησκευτική παράδοση αιώνων.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου